حضرت فاطمه معصومه
حضرت فاطمه معصومه(س) دخت بلند اختر امام موسی بن جعفر(ع) است که در روز اول ماه ذی القعده سال 173هجری قمری در مدینه منورّه دیده به جهان گشود، تولد دختری از خاندان رسالت که امام صادق (ع) بشارت آمدنش را داده بود.
لذا در سالروز میلاد پر خیر و برکت حضرت فاطمه معصومه (سلام الله عليها)، ضرورت واکاوی ابعاد شخصیت بی بدیل آن حضرت با استفاده از آراء و اندیشه های مرجع عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی می تواند شاخصه های ارزشمندی از جایگاه والای حضرت فاطمۀ معصومه(س) نزد امامان معصوم (ع) را برای تشنگان به معارف اهل بیت(ع) خصوصاَ زائرین آن حضرت به ارمغان داشته باشد، از این رو دراین نگاشته برخی از مهمترین شاخصه های وجودی کریمۀ اهل بیت(س) با نکته سنجی و نگاه ژرف نگر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی به مخاطبان ارائه می گردد:
مقام والاى علمى حضرت معصومه عليها السلام
بدیهی است حضرت فاطمه معصومه(س) سرچشمه خوبی ها و کمالات بی حد است، از منسوبین سه امام معصوم(ع) می باشد و تکریم و احترام او گرامیداشت جایگاه بلند خاندان پیامبر(ص)، خصوصاً مقام امامان شیعه حضرت موسی بن جعفر(ع)، علی بن موسی(ع) و محمد بن علی امام جواد(ع) به حساب می آید، لذا ضرورت شناخت شأن و منزلت آن حضرت امری انکار ناپذیر است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در تبیین شأن و منزلت کریمۀ اهل بیت(س) فرمودند: حضرت معصومه(س) از مقام و جایگاه بالایی از جمله در عرصه علمی بهره مند بودند، در عصر امام كاظم عليه السلام جمعى از شيعيان وارد مدينه شدند تا خدمت آن حضرت رسيده و سؤالاتشان را از او بپرسند، امّا حضرت در سفر بود. به ناچار سؤالات را تحويل خانواده حضرت دادند تا در فرصتى ديگر پاسخ آن را بگيرند. به هنگام بازگشت به وطن براى خداحافظى به خانه حضرت رفتند. حضرت فاطمه معصومه عليها السلام سؤالات را به همراه جوابهايش به آنها داد. شادمان به سمت وطن حركت كردند. اتّفاقاً در مسير بازگشت امام كاظم عليه السلام را ملاقات كرده، و داستان را براى آن حضرت بازگو نمودند.
امام نوشته را گرفت و مطالعه كرد. پاسخهاى حضرت معصومه عليها السلام همگى صحيح بود. امام سه بار فرمود:«فِداها ابُوها؛ پدرش به فدايش باد» با توجّه به اين كه حضرت معصومه عليها السلام در آن زمان سن و سال زيادى نداشت، اين مطلب نشانگر عظمت او از نظر علم و معرفت بود».[1]،[2]
مقام معنوی و قدسی حضرت معصومه (س)
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی با اشاره در تشریح جایگاه معنوی و قدسی حضرت معصومه (س) فرمودند: مقام والای آن حضرت در عالم کشف و شهود نه تنها به خاطر فرزندی حضرت موسی بن جعفر(ع) و خواهری امام هشتم (ع) است، بلکه به واسطه مقام معرفتی خود ایشان نیز می باشد.[3]
معظم له در تفسیرمولفه های بی بدیل معنوی در جلال و منزلت حضرت فاطمۀ معصومه(س) فرمودند: درباره جلالت حضرت معصومه(س) روایات پرمعنایى داریم. مرحوم محدّث قمى مى فرماید: یکى از بزرگان قم به نام «سعد» خدمت على بن موسى الرضا(ع) رسید، حضرت فرمود:یا سعد عندکم لنا قبرٌ، قلت: جعلت فداک قبر فاطمة بنت موسى؟ قال: نعم من زارها عارفاً بحقّها فله الجنّة... .[4]
امام رضا عليه السّلام به سعد فرمود: اي سعد! قبرى از ما در بلاد شما است عرض كردم: فدايت شوم قبر فاطمه دختر موسى بن جعفر عليه السّلام؟. حضرت فرمود: آرى هر كس او را با معرفت زيارت كند بهشت برين جايگاهش خواهد بود.
از این رو عرفان به حق که در روایات متعدّد در مورد امام حسین(ع) و فاطمه معصومه(س) و دیگر معصومین آمده بدین معنى است که بدانیم پدر و برادر و اجداد حضرت معصومه(س) واجب الاطاعه هستند و وقتى به این مسأله واقف گردیم و باید به تمام برنامه ها و دستورات آنها عامل باشیم که نتیجه آن جنّت است[5].
سلسله نسب؛ معیاری از جلال حضرت معصومه(س)
سلسلۀ نسب از دیگر شاخصه هایی است که در میان دیگر مولّفه ها مورد اذعان معظم له قرار گرفته است؛ ایشان در فرازی دراین زمینه فرمودند: وقتی سلسله نسب فاطمه معصومه(س) را نگاه می‌کنیم به نُه معصوم منتهی می‌شود و این نهایت مقام با عظمت آن بزرگوار است. [6]
چیستی جایگاه والای زیارت حضرت معصومه عليها السلام
در اندیشۀ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی جایگاه بی نظیر زیارت حضرت فاطمۀ معصومه(س) به نحوی است که معظم له در فرازی فرمودند : در جلالت و منزلت آن حضرت همین بس که تعبیرات بسیار خاصی در زیارتنامه آن حضرت وارد شده است.
ثواب زيارت حضرت معصومه عليها السلام
معظّم له در تبیین آثار و برکات زیارت حضرت معصومه عليها السلام فرمودند: نويسنده كتاب كامل الزيارت به نقل از پدر و برادر بزرگوارش مطابق روايتى از امام جواد عليه السلام چنين نقل مىكند:
«مَنْ زارَ عَمَّتى بِقُمْ فَلَهُ الْجَنَّةُ؛ هر كس (مرقد) عمّهام (حضرت فاطمه معصومه عليها السلام) را در قم زيارت كند، بهشت از آن اوست».[7]
گسترش تشیع ؛ مرهون ورود حضرت معصومه(س) به قم
مرجع عالی قدر و صاحب تفسیر شریف نمونه در فرازی دیگر و در تبیین تأثیرات ورود بابرکت حضرت معصومه(س) به قم و تحکیم و بسط و گسترش مذهب حقۀ تشیع فرمودند؛ بذر مذهب شيعه در اوايل قرن اوّل هجرى در اين سرزمين پاشيده شد و ديرى نپاييد كه به صورت يك شهر به تمام معنا شيعه درآمد، و پناهگاه و مأمنى براى پيروان مكتب اهلبيت قرار گرفت.
قم در اين مدّت آماده استقبال و پذيرايى از فرزندان جسمانى و روحانى آل على بود، كافى بود هر يك از دودمان پيامبر صلى الله عليه و آله و پيروان راستين آن حضرتش به اين سرزمين آيد تا مردم قم با آغوش باز از او استقبال كنند و با كمال عزّت و احترام و خيالى آسوده از دشمنان زندگى كند.
بر همين اساس، بسيارى از مردان نامى و سادات جليلالقدر و نوادههاى پيشوايان مذهب شيعه به اين سرزمين آمدند، كه در رأس آنها مىتوان به دختر بزرگ و با عظمت امام موسى بن جعفر عليهما السلام، حضرت فاطمه معصومه عليها السلام اشاره كرد.[8]
لذا در سال 201 هجرى قمرى حضرت معصومه عليها السلام به قصد ديدار برادر از مدينه به سوى خراسان حركت كرد. هنگامى كه به ساوه رسيد بيمار و بسترى شد. آن حضرت كه از وجود قم و سكونت شيعيان در آن اطلاع داشت به خادم مخصوصش فرمود: «مرا به قم ببريد» از سوى ديگر وقتى مردم قم خبر ورود آن حضرت به ساوه را شنيدند تصميم گرفتند آن حضرت را به شهر خود دعوت كنند بدين جهت پسران و نوادگان سعد اشعرى به محضر آن حضرت رسيده و ايشان را به قم آورده و در كمال احترام از وى پذيرايى نمودند. هر چند آن حضرت متأسفانه پس از مدّت كوتاهى بدرود حيات گفتند، ولى ورود ايشان به قم، و مرقد مطهر او، و سپس ورود امامزادگان و راويان احاديث و دانشمندان كوفه و ديگر شهرها به قم، موجب تحوّلات تازه و مؤثّرى در استحكام و گسترش تشيّع گرديد.[9]
تحکیم حوزه علمیۀ در پرتو انوار وجودی حضرت معصومه(س)
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در تشریح آثار و برکات قدسی کریمۀ اهل بیت(س) به تقویت و تحکیم روز افزون حوزۀ علمیۀ قم در پرتو عنایات خاصۀ آن حضرت اشاره نموده و فرمودند: با تشريففرمايى آن بانوى كمنظير، فصل نوينى در تاريخ قم آغاز شد، و جاذبه قوى آن حضرت، علما و دانشمندان فراوانى را بهسوى اين شهر جذب و بركات فراوانى را نصيب قم كرد، كه مهمترين آنها گسترش مراكز علمى بود.[10]
لذا ورود حضرت معصومه عليها السلام به قم موجبات تحكيم و گسترش حوزه علميّه و رفتوآمد و ارتباط علما و راويان و شاگردان برجسته امامان عليهم السلام را فراهم نمود.[11]
سخن آخر
در نگاه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی از ابتکارات بسیار خوب؛ ایجاد دهه کرامت است که از میلاد با برکت فاطمه معصومه(س) شروع شده و به میلاد امام رضا(ع) ختم می‌شود.[12]
زیرا امروز دشمنان و مخالفان تشیع و ملت ایران باید ببینند و بدانند که عشق به اهل بیت عصمت وطهارت(ع) در نزد این مردم در چه حدی است و پیروان این مکتب هیچ گاه از عشق و ارادتشان به ساحت انوار الهی اهل بیت(ع) کاسته نخواهد شد.[13]
بی شک برگزاری برنامه های متنوع فرهنگی و هنری در دهه کرامت، شناخت و معرفت نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) را گسترش می دهد زیرا گرامیداشت دهه کرامت و میلاد پربرکت حضرت فاطمه معصومه(س) و امام رضا(ع) مایه کوری چشم وهابیون و نورانیت پیام اهل بیت(ع) در جهان خواهد بود.
بنا براین جشن‌های دهه کرامت از جمله ابتکارات خوبی است که روحانیت و نورانیت شیعه را در تمام دنیا طنین انداز می‌کند.[14]
پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر
[1] حضرت معصومه فاطمه دوم، ص 166.
[2] همراه زائران قم و جمكران، ص: 61،60 .
[3] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی، درس خارج فقه ، مسجد اعظم قم،6/3/1389.
[4] بحارالانوار، ج48، ص: 317.
[5] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی، درس خارج فقه، 15/10/81.
[6] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،مراسم آغاز دهه کرامت ، حرم مطهر حضرت معصومه(س)،16/6/1392.
[7] همراه زائران قم و جمكران، ص: 62.
[8] همراه زائران قم و جمكران، ص: 25.
[9] همراه زائران قم و جمكران، ص: 40.
[10] همراه زائران قم و جمكران، ص: 26.
[11] همراه زائران قم و جمكران، ص: 40.
[12] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،مراسم آغاز دهه کرامت ، حرم مطهر حضرت معصومه(س)،16/6/1392.
[13] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،مراسم آغاز دهه کرامت ، حرم مطهر حضرت معصومه(س)،16/6/1392.
[14] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،مراسم آغاز دهه کرامت ، حرم مطهر حضرت معصومه(س)،16/6/1392.
