آسیب های اجتماعی یکی از مهم ترین معضلات جامعه امروزی ما به حساب می آید؛ چرا که روند آسیب ها، مسائل و تهدید های اجتماعی در کشور به خصوص چالش اعتیاد، طلاق، کاهش آمار ازدواج، خشونت ها و آسیب های روحی و روانی نوجوانان و جوانان حاصل از آسیب های فضای مجازی و سیطرۀ سبک زندگی غربی به ویژه آسیب های سند 2030، پدیدۀ شوم حاشیه نشینی در کشور و دیگر ناهنجاری های اجتماعی رو به رشد بوده، به گونه ای که دغدغه ها و نگرانی مسئولان کشور و متولیان و سیاستگذاران فرهنگی و اجتماعی کشور را موجب شده است. بدون شک نقش فرد و نیز نقش ساختار های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در بروز و شیوع مسائل و نابسامانی های اجتماعی مهم بوده و نیازمند کنکاش و بررسی دارد.
نظر به وسیع بودن ابعاد آسیب های اجتماعی و گسترش روزافزون آن و با توجه به اینکه آسیب های اجتماعی مستقیماً در عملکرد فرد و جامعه اثر می گذارد و صرف نظر از ضرر و زیان های اقتصادی، بهداشت جسمی و روانی، فرد و جامعه را نیز به مخاطره می افکند، لذا در این نگاشته دغدغه های آیت الله العظمی مکارم شیرازی دربارۀ آسیب های اجتماعی در سال 1398، مورد واکاوی قرار گرفته که به مخاطبان ارائه می شود.
سایه شوم تجملات بر سر ازدواج!
حقیقت این است که طبیعت ازدواج جوانان، طبیعت سهل و آسان است، سنگینی های ازدواج امروز که گاه افراد توانا را ناتوان می سازد، ساخته و پرداختۀ اوهام و خیالات و تشریفات بی‌معناست.
مسابقه در بالا بودن مهریه و تشریفات سنگین جهیزیه و مراسم کمرشکن جشن عقد و عروسی با آن اختلاط های پرگناه چیزی نیست که در ذات ازدواج جوانان نهفته باشد؛ همه اموری است که با دست خودمان آن را فراهم می سازیم و هیچ دلیل منطقی برای آن وجود ندارد بلکه مفاسد سنگینش روزبه‌روز آشکارتر می شود.
خوب است جوانانی که ازدواج نکرده اند سری به پرونده های ازدواج جوانان دیگر بزنند که چه گرفتاری ها با دست خودشان فراهم کردند، مهریه سنگینی که گاه به‌زودی به اجرا گذاشته می شود و نتیجۀ آن یا زندان است و یا اقساط سنگین؛ تشریفات ازدواجی که گاه سال ها ادای دین آن مشکل است. من از همۀ جوانان تقاضا می کنم که شجاعت به خرج دهند و این تابوی مراسم و تشریفات سنگین را بشکنند و با واقع‌بینی مسئلۀ ازدواج را شروع کنند و به گرفتاری های بعد از آن بیندیشند. (12 مرداد 1398)
اشتغال و مسکن، دو مانع اصلی ازدواج جوانان
چنین نیست که چشممان بر حقایق بسته باشد، می دانیم که مردم در فشار شدید هستند، برخی از این گرفتاری ها غوغا می کند، از جمله نبودن کسب وکار برای جوانان، و محدودیت برای مسکن که ازدواج جوانان را به شدت با چالش مواجه کرده است. بسیاری از این مشکلات به دلیل عدم مدیریت صحیح است، اگر مسئولان درست و صحیح مدیریت می کردند به یقین بسیاری از این مشکلات نبود. (۲۹ بهمن ۱۳۹۸)
نابسامانی بهداشت روان در ایران
یکی از قلمروهای اساسی در عرصه طب و درمان؛ بهداشت و سلامت روانی است که نارسایی آن چه بسا از بیماری های جسم هم می تواند زیان بارتر و درمان آن سخت تر باشد بلکه گاه به بیماری های دشوار جسمانی منتهی می شود. منشأ بسیاری از این روان پریشی ها و نابسامانی‌های روانی در جامعه،حاصل فقدان امنیت روانی است. (6 آذر 1398)
مواد مخدر، سرچشمه بزهکاری های اجتماعی
سرچشمه بسیاری از جنایات و بزه های اجتماعی مواد مخدر است و دشمن تلاش دارد به‌وسیله ترویج فرهنگ مواد مخدر، نیروی فعال جامعه را به نابودی بکشاند. متأسفانه افراد زیادی در مبارزه با مواد مخدر به شهادت رسیده اند و برخی نیز مجروح شده اند. (۱۹ آذر ۱۳۹۸)
خطر فروپاشی اخلاق در مدارس
شرایط اخلاقی امروز بسیار پیچیده است و مسائل اخلاقی در خطر است، مسئله ای که اخیراً در برخی از مدارس تهران واقع شده و عده ای از دانش‌آموزان در مدارس سرودی رکیک را هم‌خوانی می کردند، بنده با شنیدن این خبر تأسف خوردم چرا که این سرود بسیار سخیف بود. (21 اردیبهشت 1398)
مردم در سیطره دسیسه سبک زندگی غربی
با ترویج و توسعه فرهنگ غرب در بین مردم، امروز مشاهده می شود که همسایگان از حال یکدیگر بی‌خبر بوده و مانند دو غریبه از کنار یکدیگر عبور می کنند و حتی گاهی مواقع همدیگر را نمی شناسند. (6خرداد 1398)
حاشیه نشینی چالش فراروی شهر مشهد
مناطق حاشیه ای شهر مشهد از جنبه های مختلف دچار مشکلات بغرنجی است. (۲۷ خرداد ۱۳۹۸)
در این بین نباید از دو موضوع غفلت کرد و آن اینکه اگر با مظاهر فساد از جمله مسئله بدحجابی و بی‌حجابی و همچنین مظاهر فقر حتی در حواشی مشهد مبارزه نشود خاطره خوبی برای زائر نخواهد داشت. (۳۰ تير ۱۳۹۸)
لذا توجه به حاشیه شهر را هم در برنامه داشته باشید و در جهت فعالیت فرهنگی در آن مناطق تلاش کنید. ( 26 فروردين ۱۳۹۸)
باید مسئولان شهر با کمک آستان قدس تا آنجا که ممکن است از مظاهر فساد و فقر بکاهند و آن ها را به حداقل برسانند. (۳۰ تير ۱۳۹۸)
البته فعالیت های محرومیت‌زدایی را که انجام می دهید رسانه ای کنید تا همه بدانند دستگاه امام رضا(ع) واقعا در حال خدمت به مردم است. (۲۶ فروردين ۱۳۹۸)
خطر عادی سازی سند2030 در مدارس
بی شک پخش سرودهای مبتذل و وادار کردن دختران معصوم کشور به رقاصی و آوازخوانی در کشوری که داعیه‌دار اسلام است به هیچ عنوان پذیرفتنی نبوده و نیست، عده ای با عناوین جذاب می خواهند زمینه اجرای سند ننگین و استعماری 2030 را در آموزش وپرورش عادی سازی کنند. (6خرداد 1398)
طلاق جدی ترین معضل اجتماعی کشور
مسأله متلاشی شدن خانواده ها از طریق طلاق از اهم آسیب های اجتماعی کشور است. (25تیر 1398)
خطر نفوذ به سیستم آموزشی کشور
دشمن برنامه های خطرناکی برای نفوذ در بدنه آموزش و پرورش طراحی کرده است؛ اگر نفوذی ها در این وزارتخانه که مسئولیت تربیت نسل های آینده کشور را بر عهده دارد وارد شوند، آموزش و پرورش به اهداف عالیه خود نمی رسد. (4 مهر 1398)
آمار وحشتناک جرائم در فضای مجازی
فضای مجازی بلای مجازی شده و آماری به بنده ارائه شده و طبق آن کلاهبرداری ها 200 تا 300 درصد و مسائل و مشکلات فرهنگی و اخلاقی 70 درصد نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است.
جای تأسف است که نسبت به این موضوع مهم که آمارها، به‌صورت وحشتناک بالا رفتن جرائم فضای مجازی را خبر می دهد، بی‌تفاوتی وجود دارد. (21اردیبهشت 1398)
بی تردید فضای مجازی از نخستین مسئله های کشور است که اگر برطرف نشود آینده تاریک خواهد بود؛ امیدواریم مسئولان این آمار و ارقام وحشتناک را ببینند و توجه کنند در فضای مجازی چه‌خبر است و چه اتفاقاتی رخ می دهد. (۱۵ ارديبهشت ۱۳۹۸)
آسیب های فضای مجازی در کمین کودکان
بسیاری از فساد های فضای مجازی قابل‌بیان نیست، دسترسی آزاد و راحت کودکان به این منبع فساد نگران‌کننده است. (22 فروردین 1398)
نسبت به نوجوانان و فرزندان خود باید هوشیار و حساس باشیم، اگر کوچک ترین غفلتی در رابطه با نسل آینده شود، فضای مسموم مجازی و دیگر مسائل و معضلات اجتماعی آن ها را با خود برده و در خود غرق خواهد کرد. (6 خرداد 1398)
پدیدۀ شوم بی توجهی دولت به فضای مجازی
متأسفانه دولت عزمی در ساماندهی فضای مجازی نداشته و نسبت به آن بی‌توجه است. (22 فروردین 1398)
بی‌تفاوتی مسئولان نسبت به فضای مجازی مایه تأسف است. (۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۸)
ناهنجاری های اجتماعي زيبنده شهر قم نيست
آمارهای گرایش به آسیب های اجتماعی در قم نسبت به سایر شهرها پایین تر است، چون اعتقادات دینی در پیشگیری از آسیب های اجتماعی نقش مهمی دارند. (۱۹ آذر ۱۳۹۸)
لیکن هرگونه ناهنجاری اجتماعی و اخلاقی، زیبنده جایگاه ویژه و ممتاز دینی و فرهنگی شهر مقدس قم نیست، مشکلات اجتماعی و ناهنجاری های اخلاقی حتی کم آن هم برای قم زیاد است، در مقابل هنجارشکنان باید با قاطعیت ایستاد. (۲۶ دی ۱۳۹۸)
اندر مصائب زندانیان مهریه
شکایت مهریه، با تمام اصلاحات مؤثری که در درمان آن شده هنوز عده ای را گرفتار ساخته است. (۲۵ تير ۱۳۹۸)
در مورد کسانی که مهریه آن ها تقسیط می شود سابقاً می گفتند تا قسط آخر پرداخت نشود، تمکین زوجه لازم نیست در حالی که گاه ده ها سال طول می کشید تا قسط آخر پرداخت شود. من عرض کردم از نظر حکم شرع باید با پرداخت قسط اول زوجه تمکین کند. خوشبختانه حکم دادگاه ها تغییر پیدا کرده و همین‌گونه عمل می شود. (6 مرداد 1398)
سبک زندگی مدرن و افزایش آمار طلاق
آموزش های غربی که ریشه در لذت جویی بی حد و حصر و افسار گسیخته دارد، سخت خانواده ها را نشانه رفته است . آنان پس از قداست زدایی از خانواده و پیوند مقدس زناشویی و تکریم زوجین در میان خود و ریشه کنی اساس خانواده در جامعه غربی، تلاش دارند با برنامه ها و تبلیغات گسترده، اغواگر و مبتذل و همچنین به وسلیه فضای مجازی رها شده ، این پدیده زشت را میان کشورهای اسلامی رواج دهند. عزیزان بدانند به هر مقدار که فرهنگ غربی در سبک زندگی و معاشرت ها میان شما رسوخ کند، به همان اندازه ، استحکام خانواده ها آسیب می بیند و آمار خشونت ، خیانت ، طلاق های عاطفی و قانونی گسترش خواهد یافت. (25 آبان 1398)
حجاب زنان و تهاجم غرب
امروزه مسئله حجاب از یک موضوع صرفاً مذهبی فراتر رفته و به مسئله سیاسی تبدیل شده است، دشمنان و معاندان تمام همت خود را برای شکستن این سد به‌کار گرفته اند و معتقدند اگر بتوانند مسئله حجاب را بشکنند به نظام ضربه وارد کرده اند. (۱۵ ارديبهشت ۱۳۹۸)
حجاب زنان مورد تهاجم شدید از سوی مفسدان قرار دارند. (25 تیر 1398)
با توجه به سرمایه‌گذاری همه‌جانبه دشمن در این زمینه، رفتار و واکنش ما نیز باید برای تقویت مقوله حجاب و عفاف در جامعه قوی باشد. (۱۵ ارديبهشت ۱۳۹۸)
آسیب‌شناسی فرار مغزها
بی شک انتقاد منطقی سبب گره‌گشایی از آسیب های اجتماعی می شود. از جمله انتقادات می توان به عدم توجه مسئولان و دستگاه های اجرایی کشور به استعداد های کشور اشاره کرد که بسیار تأسف انگیز است؛ حال آنکه نباید اجازه داد استعداد های پرورش‌یافته در کشور در کشورهای دیگر مورداستفاده قرار گیرد و باید از این ظرفیت ها به‌صورت صحیح استفاده شود.
تربیت دانشجویان متدین و اخلاقمدار باید مورد توجه وزارت علوم و آموزش عالی کشور باشد، پایبندی دانشجویان به مسائل اخلاقی سبب ماندن آنان در کشور و حل مشکلات می شود. (۲۸ خرداد ۱۳۹۸)
نهادینه کردن فرهنگ قماربازی در رسانه ملی!
شکل برخی از مسابقات تلویزیونی حرام و در حکم قمار است، فرض کنید یک دستگاهی پیدا شود و سؤالاتی از مردم بپرسد و به افرادی که جواب صحیح می دهند جایز بدهد، آیا این کار درست و صحیح است؟ صرفاً اگر جوایز این قیل مسابقات از جیب برگزارکنندگان هزینه شده و تحت عنوان ترویج مسائل علمی و آموزشی باشد اشکالی ندارد.
متأسفانه برخی از سؤالات مذهبی که در این قبیل مسابقات مطرح می شود نیز نامعقول است اگر پول مسابقات تلویزیونی از مردم گرفته شده و درصدی از آن به برندگان داده شود این پول و جایزه حرام مطلق است.
حقیقت این است که بخش اعظمی از پولی که توسط مسابقات تلویزیونی از مردم گرفته می شود به جیب عوامل برگزاری و پشت پرده های آن می رود که قطعاً تمام این مبالغ حرام است.
بی تردید سبک و شکل این مسابقات بخت‌آزمایی و قمار است، تمام مراجع تقلید نسبت به حرام بودن این شکل از بخت‌آزمایی ها حکم و فتوای تحریم صادر کرده اند، در کشوری که مدعی نظام اسلامی است نباید به این راحتی مال حرام جابه‌جا شود.
البته برخی در توجیه این مسابقات می گویند برندگان به جوایز آن نیاز داشته و به آن محتاج هستند اما سخن این است که مشکلات مردم باید از راه های مشروع و حلال برطرف شود نه اینکه پول های هنگفتی از مردم گرفته شده و بخش کوچکی از آن را به برنده ها بدهند و قسمت هنگفت آن به جیب عوامل سیما برود.
منطق ما اسلام و خط ما تشیع علوی است ما نمی توانیم خطوط قرمز را شکسته و حلال و حرام الهی را با هم بیامیزیم، عوامل این مسابقات اگر واقعاً به فکر ترویج علم در کشور هستند پول مسابقات را از جیب خودشان به برندگان بدهند. (4 اردیبهشت 1398)
با این تفاسیر این کار (مسابقه برنده باش) قمار است و کسانی که شرکت می کنند مالک آن جوایز نمی شوند. (3 اردیبهشت 1398)
البته در بخت‌آزمایی اخیر در تلویزیون، به علت انحراف آشکاری که در آن بود، خوشبختانه جلوی آن گرفته شد. (21 اردیبهشت 1398)
سخن آخر: (حکایت تلخ سهل انگاری ها در مبارزه با ویروس کرونا)
در خاتمه باید تأکید کرد در صورتی که سهل‌انگاری در انتقال بیماری واگیر به دیگران، سبب ابتلای به بیماری خطرناک منتهی به مرگ می شود دیه تعلق می گیرد و آن کس که باعث شده باید دیه را بپردازد و اگر فقط هزینه درمانی سنگینی دارد آن را باید بپردازد. (11 اسفند 1398)
لذا از همه ملت عزیز تقاضا دارم نسبت به رعایت تمام موارد درخواستی از سوی مسئولان بهداشت و درمان، از جمله ماندن در خانه و پرهیز از هرگونه سفر غیرضروری، دقت ویژه کنند. (۲۸ اسفند ۱۳۹۸)
پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir
منبع: بیانات معظم له
