شرح دعای روز سيزدهم ماه مبارک رمضان از منظر معظم له

دعای روز سیزدهم ماه مبارک رمضان

 «أَللَّهُمَّ طَهِّرْنِى‏ فيهِ مِنَ الدَّنَسِ وَالْأَقْذارِ، وَصَبِّرْنى فيهِ عَلى‏ كائناتِ الْأقْدارِ، وَوَفِّقْنى‏ فيهِ لِلتُّقى وَ صُحْبَةِ الْابْرارِ، بِعَوْنِكَ يا قُرَّةَ عَيْنِ الْمَساكين؛ خدايا در اين ماه‏مرا از پليدى‏ها و آلودگى‏ها پاك گردان، و در برابر مقدّرات شكيبايم كن، و بر پرهيزگارى و همنشينى نيكان موفّقم بدار،به ياريت اى روشنى چشم نيازمندان»[1]

لزوم رفع آلودگی از روح و جان در ماه مبارک رمضان؛ راه های تطهیر قلب،ضرورت صبر در برابر قضا و قدر الهی و ترسیم شاخص ترین و برترین مصادیق ابرار و نیکان ؛ از جمله مهم ترین نکات دعای روز سیزدهم ماه مبارک رمضان به شمار می آید.

ماه رمضان؛ فرصت کلیدی در طهارت روح و جان

همانگونه که جسم انسان برای زدودن چرك‏ و آلودگى از بدن، نياز به شستشو دارد روح آدمى نيز به شستشو نيازمند است تا آلودگىِ گناه‏ را با آن، از خود بزدايد.[2]

حال اگر كسى به ميهمانى و ضيافت الهى مى‏رود نیز بايد از طریق توبه‏ و استغفار و تقوا و عبودیت، اول خود را شست‏وشو دهد و لباس تميز بر تن كند، آن‏گاه در ميهمانى الهی قدم بگذارد، نه اينكه با لباس آلوده در آن شركت جويد.[3]

این مسأله نشان می دهد ماه مبارک رمضان ، فرصت طلایی در شستشوى‏ از گناهان‏ و مغفرت و آمرزش الهى است.[4] به ویژه شب هاى قدر ماه مبارك رمضان‏ که باید به احيا و شب‏زنده دارى و توبه و راز و نياز پرداخت ، و با جرقه توبه، قلب ظلمت زده‏ را روشن کرد، و در سايه اين نور و روشنايى از اعمال گذشته دست شست، و به سمت خداوند حركت کرد.[5]

این مسألۀ مهم در واقع بازنمایی دقیق روايات است که می گوید مردم باید بعد از لغزش ها و گناهان فوراً توبه كنند؛ يعنى، با آب توبه آثار آن را از دل و جان بشويند. [6]

و اینچنین استغفار در ماه مبارک رمضان، شستن زنگار گناه به شمار می آید؛ چرا كه قلب بر اثر گناه زنگار مى‏گيرد و بايد با استغفار زنگار آن را زايل كرد. پس از شستشوى‏ زنگار دل با استغفار، قلب آماده حركت به سوى خدا و توبه به درگاه حضرتش مى‏شود. خلاصه اين كه اوّل شستن زنگار دل، سپس نوشتن نام خدا بر صفحه قلب. [7]

چگونه قلب خود را تطهیر کنیم؟

طهارت باطنى، عبارت است از پاك كردن نفس از رذائل اخلاقى و برنامه‏ هاى پست و فرومايه و پاك كردن عقل از افكار هلاك كننده و آنچه باعث گمراهى و گمراه كردن است، و نيز عبارت است از پاك كردن سرّ درون از نظر به اغيار و پاك كردن تمام اعضاء از كارهائى كه عقلاً و شرعاً ناپسند است.[8]

در این جهت بايد قلب و روح را از گرفتگى و كثافات تطهير كرد، بايد قلب را كه مخرج حروف و كلمات است تطهير كرد، تا حرف و كلمه ‏اى به جز در راستاى الله خارج نگردد، بايد چنان تطهير كرد كه گويا در قلب فقط مقاطع حروف الله جاى دارد و بس.[9]

از این رو می گوییم صورت و وجه دل را از كدورات نفسانى پاك كن، تا آبروئى نزد محبوب حاصل كنى، وقتى بنا باشد بدن و لباس از نجاسات پاك باشد، آيا قلب سزاوار پاكى نيست؟ و وقتى قشر و پوسته نزديك بدن باشد و قشر و پوسته بعيد يعنى جامد واجب التطهير باشد، قلب و درون تطهيرش اوْجب خواهد بود.[10]

تسلیم در برابر قضا و قدر الهی

در روايات اسلامى آمده است كه اگر انسان در مقابل مصيبت صبور و شكور باشد خداوند به او پاداش مى‏دهد و اگر ناشكرى و بى‏تابى و جزع كند اجر و پاداشى نخواهد داشت، ».[11]

لذا لازم است انسان جلوى طغيان عواطف را بگيرد[12] و زبان به‏ ناسپاسى نگشايد و بى‏ تابى نكند و سخنانى كه دليل بر عدم خشنودى در مقابل مقدرات الهى است نگويد تا از اجر و پاداش الهى برخوردار باشد و شايستگى خود را از نظر خويشتن‏دارى اثبات كند.[13]

البته ابراز احساسات در اسلام ممنوع نيست، زيرا سرچشمه‏هاى عاطفى دارد و اسلام هرگز با عواطف مردم مبارزه نكرده است.آنچه ممنوع است بى‏تابى و اظهار ناشكرى و حركات و سخنانى است كه دليل بر شكايت از تقديرات الهى باشد.[14]

برترین مصادیق ابرار و نیکان

تأمل در آیات قرآن کریم[15] نشان مى‏دهد كه منظور از «ابرار» افراد عادى نيستند؛ بلكه در اوج عظمت و قرب به خدا قرار دارند؛یعنی حضرت على عليه السلام و فاطمه(سلام الله علیها) و فرزندانش عليهم السلام که شاخص ‏ترين و برترين مصاديق ابرار و نيكان هستند.[16]

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir