مسأله 1509ـ هرگاه در ابتداى سال منافعى نداشته باشد و از سرمايه خرج کند، امّا پيش از تمام شدن سال منفعتى ببرد، در اين صورت مى تواند آنچه را از سرمايه برداشته از منافع کم کند.
مسأله 2426ـ بانکهاى رهنى و غير آنها اگر قرض بدهند به شرط سود و چيزى را رهن بگيرند، هم قرض باطل و حرام است و هم رهن و بانک حق ندارد مالى را که رهن گذارده اند براى گرفتن حق خود بفروشد و نيز اگر کسى آن را بخرد مالک نمى شود.
مسأله 1830ـ شريک ها هر کدام به نسبت سرمايه خود سود و زيان مى برند، مگر اين که شرط خاصى در قرارداد شرکت ذکر کنند، بنابراين کسى که سرمايه اش دوبرابر سرمايه ديگرى است سهم او از سود و زيان نيز دوبرابر سهم ديگرى خواهد بود امّا اگر قرارداد کنند سهمشان مساوى باشد مانعى ندارد.
مسأله 1829ـ مانعى ندارد که در قرارداد شرکت شرط کنند کسى که کار مى کند بيشتر منفعت ببرد، يا بعکس شرط کنند کسى که کار نمى کند يا کمتر کار مى کند بيشتر منفعت ببرد (به خاطر ارفاق يا علّت ديگر) امّا اگر قرار بگذارند تمام منافع را يک نفر ببرد صحيح نيست، ولى اگر قرار بگذارند تمام ضرر يا قسمت بيشتر آن را يکى بدهد صحيح است.
اگر در اثر کار مشترک چند نفر مثل مشارکت پزشکان در یک عمل جراحی یا مشارکت چند خیاط در دوخت لباس یا مشارکت چند مؤلف در تولید یک کتاب، خدمتی ارائه یا چیزی تولید گردد که اولأ: نتیجه مشارکت جمعی است که محصول یا تولید مشترک، متعلق به فرد خاصی از مجموعه نیست و ثانیأ همه ی اعضا در سود و زیان شریک می باشند، حکم چنین مشارکتی چیست؟ آیا از مصادیق شرکت اعمال(ابدان) که در فقه امامیه، باطل اعلام شده است، می باشد؟
اگر پول نذري داخل بانك باشد وقتي بخواهيم نذر را انجام بدهیم بايد سود بانكي پول نذري را هم بگذاريم روي پول نذري و بعد نذر را انجام بدهیم يا فقط بايد با اصل پول نذر را انجام بدهیم؟ تکلیف سود آن چیست؟
اگر کسی کسب و کار خود را با پولی که سرمایه اولیه آن از راه حرام به دست آمده راه بیندازد و الان ازکارهای حرام توبه کرده و تصمیم بگیرد که این پول را از مال خود جدا کند اما چون ممکن است دوباره به گناه و حرام بیفتد نمی تواند پول را به صاحبان اصلی برگرداند یا صاحبان آن را نمیشناسد ،حال آیا سود و درآمد حاصل از آن سرمایه نیز حرام است و تکلیف نسبت به اصل سرمایه و سود چیست؟
چندى پيش سمينارى در قم در مورد پول، اقتصاد و اسلام برگزار گرديد. بحث در مورد پول كاغذى و پول با ارزش (طلا و نقره و...) بود كه پول كاغذى به عنوان ارزش قدرت خريد مردم تلقّى شد و اظهار نمودند كه دولت نمى تواند با كاهش ارزش پول موجب كاهش سرمايه مردم گردد و بعضى نتيجه هاى مختلفى گرفتند از جمله اين كه:
الف) سودى كه بانكها به پس اندازها مى دهد، چون موجب جبران كمى از كاهش ارزش پول است، كه به وسيله دولت ايجاد مى شود، ربا نيست.
ب) به اين سود كه بانك مى دهد، چون موجب جبران كمى از كاهش ارزش پول نزد مردم مى گردد، خمس تعلّق نمى گيرد.
نظر حضرتعالى در دو مورد فوق چيست؟
در برخی کشورها تورّم اقتصادى در سال به هفتاد درصد مى رسد. با در نظر گرفتن اين تورّم و نزول ارزش پول آن کشو، اگر يك نفر در بانك دولتى مقدارى پول به عنوان سپرده موقّت بگذارد، بانك طبق مقرّرات خود شصت درصد سود مى دهد، آيا گرفتن اين سود، در صورتى كه كمتر از تورّم باشد، در مقابل تنزّل ارزش پول جايز است؟ اگر سود بيشتر از تورّم باشد چه صورت دارد؟
همانگونه که مستحضرید برخی از بانک ها ضمن ارائه خدمات بانکی از جمله کارت بانک، به باقیمانده حساب بانکی چه بخواهیم و چه نخواهیم به طور خودکار سود هشت درصد اضافه می کنند. لطفاً حکم استفاده از این سود بانکی را مرحمت فرمایید؟
اگر از صندوق قرض الحسنه ای که اصلا سود نمی گیرد، وام بگیریم اما به جهت خاصی نباشد؛ یعنی بگوییم وام را همینجوری می خواهم اشکال دارد(ممکن است طرف، وام را بگیرد و در بانکی سرمایه گذاری کند و قسط وام را از همین سود پرداخت کند)؟
مایک صندوق مسجدی داریم هر صد هزار تومان ده هزار تومان سود میگیریم 2 نفریم که کار وام را انجام میدهیم حقوقی هم نداریم این سود را برای ساخت مسجد تازه سازمان میگذاریم از نظر شما ایرادی ندارد دیرکرد وام روزی 50 تومان است که میگیریم ایرادی ندارد؟
آيا مى توان از عموم اعضاى صندوق قرض الحسنه دعوت كرد، تا مبلغى را به عنوان سپرده گذارى كوتاه مدّت يا بلند مدّت به صندوق بسپارند، كه با آن پول معاملات شرعى انجام داده، و هر ماهه مبلغى ـ به صورت على الحساب ـ به آنان پرداخت نمود، تا در پايان سال محاسبات لازم انجام، و سود قطعى آنان پرداخت شود؟
کانون حج و زیارت دانشگاه به تعدادی از دانشجویان مبلغ ۴۰۰ هزار تومان جهت ثبت نام عمره وام بدون بهره داد و این افراد با مبلغ مزبور ثبت نام کرده اند. ولی به دلایلی عده ای از دانشجویان پیش از سفر، از رفتن به عمره انصراف داده و بانک مبلغ اولیه (۴۰۰ هزار تومان) را به همراه سود سپرده گذاری به آنها برگردانده است. حال که دانشجویان مزبور برای تسویه بدهی خود (۴۰۰ هزار تومان) به دانشگاه مراجعه نموده اند دانشگاه مدعی است چون ما به شما وام داده ایم سود فیش عمره هم مال دانشگاه است و از دانشجویان مبلغ اضافه سود را می گیرد. لطفاً بفرمایید این عمل مسئولان دانشگاه مشروع می باشد؟ در صورت عدم صحت، آیا اگر در هنگام دادن وام به دانشجویان، دانشگاه شرط کرده باشد که در صورت انصراف، سود سپرده شما متعلق به دانشگاه است، این شرط مشروعیت دارد؟
در روزنامه ها بعضی از شرکت ها جهت مشارکت در ساخت و غیره وام مشارکتی می پردازند و 3 درصد سود می گیرند بعضی ها هم روی فیش حقوقی و غیره؛ آیا این کاراشکال دارد؟
با توجّه به ایرادات وارده در بحث خرید دین، و تقاضاهاى متعدّد در خصوص پرداخت وام، آیا محاسبه سود در قالب عقود اسلامى، و پرداخت آن به عنوان هدیه توسّط در خواست کننده، خالى از اشکال است؟
بنده باشخصي قرارداد مضاربه بسته ام بعضي اوقات که جنس براي خريد نيست پول در حساب روز شمار بنده ميماند ودر اين مدت سودي به آن از طرف بانک تعلق ميگيرد آيا با شخصي که بااو مضاربه دارم به او از سود بانک چيزي مي رسد؟
بعضى از متّهمين يا طرفين دعوا به دستور دادگاه مبالغى را به عنوان تأمين براى مدّتى در بانك به حساب دولت واريز مى نمايند، چنانچه بانك از سوى خود سودى به اين وجه سپرده شده پرداخت نمايد، آيا اين سود متعلّق به سپرده گذاران است، يا اين كه متعلّق به دولت است؟
در كشور تركيّه تورّم اقتصادى در سال به هفتاد درصد مى رسد. با در نظر گرفتن اين تورّم و نزول ارزش لير تركى اگر يك نفر در بانك دولتى مقدارى پول به عنوان سپرده موقّت بگذارد، بانك طبق مقرّرات خود شصت درصد سود مى دهد، آيا گرفتن اين سود، در صورتى كه كمتر از تورّم باشد، در مقابل تنزّل ارزش پول جايز است؟ اگر سود بيشتر از تورّم باشد چه صورت دارد؟
اگر فردی مبلغی پول را بر حسب ریال به عنوان سپرده نزد یک بانک بر اساس ارزش طلا معادل سازی نماید. مثلا به جای اینکه در دفترچه سپرده او بنویسند 1000000 ریال نوشته شود یک گرم طلا. آیا این نوع سپرده گذاری از نظر شرعی صحیح است؟ و آیا بانک مورد نظر می تواند در زمان مراجعه سپرده گذار برای دریافت سپرده خود ارزش همان مقدار طلا (یک گرم) را بر حسب قیمت روز پرداخت نماید؟
اگر شخصى که به بانک بدهکار است به صورت قسط بندى مبلغى را علاوه بر بدهى به عنوان سود به بانک بپردازد و سپس بعد از مدّتى پولى به بانک بسپارد و سودى در برابر آن بگیرد آیا مى تواند این را به عنوان تقاص سودى که داده بگیرد؟
