حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی، در هفدهمین روز از ماه مبارک رمضان در جلسه تفسیر موضوعی قرآن کریم که در حرم کریمه اهل بیت(علیها السلام) برگزار شد، به تفسیر آیات وَإِذْ یَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا وَإِذْ قَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ یَا أَهْلَ یَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَکُمْ فَارْجِعُوا وَیَسْتَأْذِنُ فَرِیقٌ مِّنْهُمُ النَّبِیَّ یَقُولُونَ إِنَّ بُیُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِیَ بِعَوْرَةٍ إِن یُرِیدُونَ إِلَّا فِرَارًا وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَیْهِم مِّنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا بِهَا إِلَّا یَسِیرًا پرداخت و از منافقان به عنوان افرادی که در قلب و دل شان مرض است یاد و شان نزول آیات فوق را بیان کرد.
ایشان با بیان این‌که وسوسه منافق در هر جامعه‌ای اثر می گذارد، خاطرنشان کردند: منافقان توی دل مردم را خالی می کنند و در جنگ احزاب نیز این کار را انجام دادند، الان نیز عده ای از منافقان دل مردم را خالی می کنند و می گویند فردا ممکن است آمریکا و اسرائیل حمله کند بیایید با آنها کنار بیاییم؛ در این شرایط مؤمنان بابید بیدار باشند.
حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی تصریح کردند: گروه سوم که به دنبال عدم همراهی پیامبر(صلی الله علیه وآله) و حضور نیافتن در میدان جنگ بودند و در این آیه به آنها اشاره شده است عذر تراشان دروغگو بودند که به پیامبر(صلی الله علیه وآله) می گفتند خانه ها ما آسیب پذیر است، اجازه بدهید ما برویم و مراقب زن و بچه خود باشیم و با این بهانه می خواستند از میدان جنگ فرار کنند، این نشان می دهد که این گونه افراد ضعیف الایمان بودند.
ایشان بیان داشتند: متاسفانه برخی از افراد به بهانه تامین مایحتاج و معاش خانواده خود به کارهای حرام از جمله ربا خواری، احتکار و کم فروشی دست می زنند و وقتی هم به آنها اعتراض می شود می گویند برای تامین معاش زندگی زن و بچه مجبورم این کار را بکنیم.
معظم له با بیان این‌که منافقان در هر زمانی هستند و این گونه نیست که بگوییم در زمان ما منافق نیست، ابراز داشتند: ظاهر و باطن انسان باید یکی باشد و اگر دو تا بود معلوم می شود که انسان درستی نیست.
ایشان خطرمنافقان برای اسلام و مسلمانان را بسیار زیاد دانسته و فرمودند: ضربه ای که دیروز و امروز اسلام و مسلمانان از منافقان خورده‌اند از هیچ دشمنی نخورده اند.
پاسخ به نظریه عدالت صحابه پیامبر(صلی الله علیه وآله)
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این‌که بسیاری از برادران اهل سنت معتقد به عدالت تمام صحابه پیامبر(صلی الله علیه وآله) هستند، خاطرنشان کردند: ما در پاسخ آنها می گوییم بسیاری از منافقان نیز جزو صحابه پیامبر(صلی الله علیه وآله) بودند و حتی از ایشان حدیث شنیده بودند آیا آنها نیزعادل هستند؟
معظم له افزودند: ما می گوییم صحابه پیامبر(صلی الله علیه وآله) متفاوت بودند و افراد مختلف در میان شان بود، گروهی بسیار خوب بود و جمعی چنین نبودند و نمی توان همه آنها را عادل و افراد شایسته نامید؛ امیدواریم همان گونه که در برخی مسائل علمی تجدید نظر کردند در این مساله نیز تجدید نظر کنند، البته برخی از اهل سنت در این باره کتاب نوشتنه و گفته اند عدالت صحابه محرز نیست.
حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی با استناد به سه حدیث، علائم و نشانه های منافقان را تشریح کرده و فرمودند: مخالفت عمل با زبان و قلب با عمل از مهم ترین نشانه های شخص منافق است و طبق احادیث معصومین(علیهم السلام) کسی که مردم و دیگران را از معاصی بازد دارد و در عین حال خودش مرتکب معصیت شود منافق است.
ایشان در پایان سخنان خود خواستار بهره گیری آحاد مردم از فرصت ماه مبارک رمضان برای انجام اعمال نیک و دوری از ناخالصی ها شده و بیان داشتند: ماه رمضان ماه خلوص است، امیدواریم همه با بهره گیری درست از این فرصت مؤمن واقعی و بدور از درویی و هرگونه نفاق باشیم.
ضربه‌ای که اسلام از منافقان خورده، از هیچ دشمنی نخورده است
مخالفت عمل با زبان و قلب با عمل از مهم ترین نشانه های شخص منافق است و طبق احادیث معصومین (علیهم السلام) کسی که مردم و دیگران را از معاصی بازد دارد و در عین حال خودش مرتکب معصیت شود منافق است
