بسم الله الرحمن الرحیم
قبلاًلازم میدانم این ایام مبارک(میلاد امیرمومنان علیه السلام) را به شما عزیزان، اساتید محترم، فضلا و نخبگان حوزه علمیه قم تبریک عرض کنم، امیدوارم در سایه ولایت امیرمومنان(علیه السلام) همه ما بتوانیم به وظایف شرعی و دینی خود عمل کنیم و ان شاءالله در پیشگاه پروردگار روسفید باشیم.
از دیدار شما بسیار خوشوقتم و از اینکه واقعا برای مسائل مربوط به حوزه دارید دل می سوزانید تشکر می کنم، واقع مطلب این است که ما در شرایطی زندگی می کنیم که بیش از هر زمانی احتیاج به وحدت و اتحاد در کل کشور و جهان اسلام داریم. برای اینکه برنامه های دشمنان را می دانیم چه خبر است از طریق سایت ها، ماهواره ها و از طرق سیاسی و اقتصادی و از هر جهت دارند جوامع اسلامی به ویژه نظام اسلامی ایران را می کوبند، اگر خدای ناکرده در این شرایط در حوزه های علمیه اختلافی پیدا شود یک فاجعه بزرگ است.
حوزه ها همیشه سمبل وحدت در میان تمام مردم بوده و همه از مراجع گرفته تا اساتید و طلاب دعوت به وحدت می کردند و ما این پیام وحدت را از قرآن مجید گرفته ایم که اختلاف را هم ردیف صاعقه ها و زلزله ها و امثال اینها قرار می دهد.
بنابر این باید کاملا مراقب باشیم تا هیچ گونه اختلافی در حوزه ها نباشد، البته ممکن است کسانی از بیرون حوزه برای ایجاد اختلاف دست بکار باشند و لیکن به یقین نباید این مطلب را ما دامن بزنیم طلاب محترم اساتید محترم همه باید مراقب این معنا باشند.
علاوه بر این من چیزی هم نمی بینم که مایه اختلاف و کشمکش باشد، مثلاهمین مساله « استاد محوری » کاملا قابل حل است. یک سنتی در حوزهای علمیه ها همیشه بوده و آن « دروس آزاد » است، چیزی که در هیچ یک از دانشگاه های دنیا تا آن جا که می دانیم وجود ندارد.
دانشگاه های ما هم بالاخره از نظامات غربی سرچشمه گرفته، آنها هم چیزی به عنوان دروس آزاد ندارند، کلاس های درس تشکیل می شود اساتید از سوی مسؤولان دانشگاه و دانشکده انتخاب می شوند و دانشجویان باید شرکت کنند، خواه استاد را بپسندند یا نپسندند، ولی حوزه های علمیه این افتخاربزرگ را داشته اند که دروس آزاد دارند و انتخاب استاد به وسیله تلامذة انجام می شود
این دروس آزاد چند فایده بسیار مهم دارد، فایده اول این است که یک رقابت سازنده و بسیار مؤثری در بین اساتید خواهد بود، هر استادی سعی می کند بهتر مطالعه و تحقیق کند و در این میدان رقابت آزاد که هست توجه بیشتری به درس او باشد و این واقعا محسوس است، ما خودمان الان در درس خارج بحث آزاد داریم و سعی می کنیم هرچه بهتر دروس را تحویل بدهیم، البته این رقابت سازنده و الهی است و هیچ مشکلی ندارد، این یک اثر مفید.
اثر دیگر این است که نخبه ها و بهترین در حوزه ها شناخته می شوند، یعنی استقبال بیشتری از دروس شان می شود و اینها به درس خارج هم که می رسند در آنجا نیز برترین و بهترین ها مشخص می شوند و مراجع هم به صورت خودجوش از میان آنها انتخاب می شوند این هم اثر مفید دوم.
اثر سوم این که یک رابطه عاطفی میان استاد انتخابی و شخص انتخاب کننده ایجاد می شود که تا اخر عمر باقی و تاثیر گذار است ولی در اساتید از پیش تعیین شده هیچ یک از آثار فوق وجود ندارد واین ضایعه مهمی است
منتهی یک ایراد به دروس آزاد می کنند که این ایراد وارد است اما قابل حل است، و آن این است که ممکن است در دروس آزاد طلابی باشند که احساس مسؤولیت نکنند، یک ماه از سال شرکت کند بقیه سال هم بگویند جزوه ها را می گیریم و مطالعه می کنیم و امتحان می دهیم و کسی هم به من نمی گوید چرا شرکت نمی کنی.
این اشکال هست، آنها که استاد محوری هستند می گویند این اشکال سبب شده که ما به این سمت برویم چراکه ما حضور غیاب و امثال ذالک داریم وامتیازی هم در مقابل آن می دهیم
در اینجا باید گفت ما نباید یک سنت بسیار مفید و سازنده را به خاطر وجود یک اشکال رها کنیم، بلکه باید اشکال را حل کنیم، باید تدبیری بنیدیشیم که بشود در دروس آزاد تا یک ماه اول سال طلاب گردش کنند و اساتیدی که برای آنها بهتر است را انتخاب کنند، بعد از آن هم باید حضور پیدا کند و حضور و غیاب و امثال اینها باید رعایت شود و این قابل عمل است، نه دست به ترکیب آن سنت حسنه مفید که واقعا از افتخارات حوزه ها است زده ایم و بی نظمی موجود را نیز بر طرف ساخته ایم ، من واقعا تعجب می کنم که ما این گونه امتیازات را می خواهیم به این آسانی از دست بدهیم.
مراجع اگر برای دروس آزاد دلسوزی می کنند به دلیل این است که فواید آن را در عمر شان دیده اند و می دانند چقدر برای حوزه ها مفید است و نباید آن را از دست داد، آن برادرانی هم که در آن راه دارند فکر می کنند بیایند این اشکال را حل کنند
وانگهی این هم مانعی ندارد که یک عده در مدارس خاص نزد اساتید از پیش تعیین شده درس بخوانند و یک عده بیرون در دروس آزاد، اگر اینها هیچ کدام امتیازی بر دیگری از نظر مزایای حوزوی نداشته باشند و هر دو به اندازه هم در امتحانات شرکت کنند، هر دو نیم سال، یا هر دو در تمام سال هر دو در کمک های مالی به طلاب مثل هم باشند بازهم مشکلی ایجاد نمیکند
اما اگر بنا باشد و امتیازاتی فقط برای یک گروه قائل شوند این به آن معنا است که ما بخواهیم دروس آزاد را تعطیل کنیم و من گمان نمی کنم هیچ کس اگر درست بیندیشد راضی به چنین ضایعه ای باشد.
بنابر این توصیه من به این برداران این است که اولاً این مساله مهمی نیست که لاینحل باشد و یا به قول بعضی ها بحران باشد، باید بیایند و بیندیشند و ان شاءالله این مساله را حل کنند و دروس آزاد به قوت خود باقی باشد تا اساتید بتوانند در یک رقابت سالم مسائل علمی را پیش ببرند، نخبگان حوزه از نظر افکار عمومی طلاب مشخص شوند و آن برنامه ای که مرجعیت از هزار سال پیش تاکنون داشته مسیر خود را طی کند و اگر مشکلاتی هم هست آن مشکلات هم حل بشود.
ثانیاً من از این می ترسم که دست هایی از خارج حوزه دخالت کند و کم کم ایجاد اختلافاتی بکنند که تاکنون نبوده است و عزیزان هم ، نباید اعلامیه بدهند، نباید طلاب را دعوت به گردهمایی اعتراض آمیز کنند، اینها مصلحت حوزه و نظام نیست، بجای این کارها برادر وار بنشینند و نمایندگانی ازسوی مراجع، اساتید و مدیریت حوزه تعیین شود و مسائل را حل کنند.
امیدواریم ان شاءالله به فضل خدای رحمان همه اساتید محترم وطلاب عزیز با هوشیاری و بیداری در وحدت حوزه بکوشند و کار را از مسیر و مجرای آن حل کنند و اجازه ندهند در مسیرهای خدای ناکرده غیر عادی بیفتند و از خارج از حوزه هم خدای ناکرده ، کسانی طمع کنند و بخواهند اختلاف ایجاد کنند.
من در پایان عرایضم توفیقات شما را از خداوند تبارک و تعالی خواستارم و امیدوارم ان شاء الله مشکلات برای سال اینده به طور کامل حل شده باشد.
