اصول و مبانی «فقه مقاومت» از منظر معظم له

بی شک انسان در مسير زندگى خود نيازهاى گوناگونى دارد،[1]در این بین دين اسلام‏ تنها ناظر به اصلاح زندگى فردى يا منحصر به مسائل معنوى و اخلاقى نبوده است بلكه اصلاح و بهبود تمام شؤون اجتماعى را نيز در بر مى‏گرفته، حتّى بسيارى از علوم و دانش‏هاى مورد نياز براى زندگى روزانه را مردم‏ از آنان آموختند كه به بعضى از آنها در قرآن اشاره شده است.[2]

هم چنین انفتاح باب اجتهاد و رشد و بالندگى ‏سبب شد  كه فقه اهل بيت رشد كند و همراه با تحوّلات زمانه، براى نيازهاى مسلمين پاسخى در خور داشته باشد. لذا فقه به تمام زواياى زندگى مردم نفوذ كرده و اقشار و صنف‏هاى مختلف جامعه توانسته‏اند پاسخ‏ پرسش­هاى فقهى خويش را از فقيهان اهل بيت بشنوند.[3]

در این زمینه می توان به  جهاد يا به تعبير ديگر دفاع‏ از تماميّت كشورهاى اسلامى در برابر هجوم بيگانگان اشاره کرد که يكى از ابواب مهم فقه‏ را تشكيل مى‏دهد[4] و هر گونه آمادگى براى دفاع‏ از خود و جامعه اسلامى را شامل ميشود که آن را فقه الدفاع یا فقه مقاومت می نامیم، با این اوصاف شایسته است اصول و مبانی فقه مقاومت بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.[5]

دفاع و مقاومت؛ حقیقت مفهوم جنگ در اسلام

سال‏ها است كه اين سؤال در ميان دانشمندان اسلام مطرح است. گروهى، سعى دارند كه تمام غزوات زمان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم را در شكل دفاعى توجيه كنند، تا مبادا، اسلام، متهم شود كه با زور شمشير مى‏خواهد تعليمات خود را به كرسى بنشاند! يا به تعبيرى ديگر، مبادا اسلام را به كشور گشايى و توسعه طلبى نظامى متهم سازند! در مقابل، افرادى اصرار دارند كه غزوات اسلامى را، به دو دسته تقسيم كنند و بگويند كه بخشى تهاجمى بوده و بخشى دفاعى و حتّى اين دو بخش را براى مسلمانان امروز نيز ثابت مى‏شمارند و معتقدند كه اسلام، وظيفه دارد اقوامى را كه در فشارند و تحت سيطره ظالمانند، آزاد سازد و اين در واقع، نوعى تهاجم است و نيز وظيفه دارد كه راه را براى تبليغات منطقى خود بگشايد و موانع را، هر چند با توسل به قدرت نظامى باشد، از سر راه بردارد و اين، نوع ديگرى از تهاجم است.[6]

در اينجا، نظر سومى وجود دارد و آن اين كه طبيعت جنگ در اسلام، طبيعت دفاعى است، ولى گاه مسائل دفاعى، تهاجم را ضرورى مى‏سازد.[7]

مثلا، همان مسأله دفاع از مظلومان در بند، يا به تعبير امروز، مداخله بشر دوستانه، گر چه در ظاهر شكل تهاجمى دارد، امّا در واقع دفاع از گروهى است كه تحت ستم واقع شده‏اند و جزيى از جامعه بزرگ انسانى هستند و دفاع از آنها، بر ساير انسان‏هاى متعهّد و مؤمن لازم است.[8]

هم چنین  تهاجم برای گشودن راه براى آزادى تبليغات منطقى نيز نوعى دفاع در مقابل موانع است، يعنى، اگر دشمن، مانعى بر سر راه ايجاد كند، اسلام، اجازه درگيرى را با او مى‏دهد.[9]

اینگونه است که حضرت علی علیه السلام در توصيف مفهوم جهاد، مى‏فرمايد: ««و هو لباس التّقوى و درع اللّه الحصينة، و جنّته الوثيقة؛و آن، لباس تقوا، زره محكم خداوند و سپر مطمئن او است»[10]

تأمل در کلام نورانی آن حضرت دليل روشنى بر دفاعى بودن طبيعت جهاد است، چرا كه در يك جا، جهاد به لباس، و در جاى ديگر به زره، و در جاى سوم به سپر تشبيه شده است و مى‏دانيم كه اين هر سه، در واقع از وسايل دفاعى است.[11]

دفاع آرى؛ تهاجم هرگز!

با این تفاسیر می توان دریافت همۀ جنگ هاى متعدّدى که در دوران پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله رخ داد، همه آنها جنبه دفاعى‏ داشت، و هيچ كدام حالت تهاجمى نداشت. و بدیهی است كه هر قوم و ملّتى مورد هجوم دشمن واقع شود، بايد از خود دفاع كند.[12]

آیا اسلام به زور شمشیر وارد وارد ایران شده است؟

اسلام دين منطق و استدلال است، و هيچ كس را به زور شمشير مجبور به پذيرش اسلام نمى‏كند، همانگونه که در قرآن کریم می خوانیم:«لَا اكْرَاهَ‏ فِى الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَىِّ^[13]؛ در قبول دين اكراهى نيست. (زيرا) راه درست از راه انحرافى روشن شده است.» ^[14]

 بنابراين، كسانى كه مى‏گويند: «اسلام در سايه شمشير پيش رفت، و با زور، مردم را تسليم خود كرد» در اشتباه آشكارى هستند. زيرا مناطقى از دنيا هم چون اندونزى به عنوان بزرگ ترين كشور اسلامى، ديگر كشورهاى مسلمان جنوب شرقى آسيا، جنوب و غرب آفريقا ...وجود دارد كه اسلام را پذيرفته‏اند در حالى كه پاى يك سرباز مسلمان به آن‏جا باز نشده است.[15]

هم چنین وقتی اسلام به  ايران‏ آمد، پس از پيروزى بر لشگر ساسانيان، هرگز مردم را مجبور به پذيرش‏ اسلام‏ نكرد؛ از آن جهت که ماهیت جنگ در اسلام  به مفهوم دفاع و مقاومت است ، دفاع از كسانى كه تحت ظلم و ستم شاهان ستمگر ايران بودند و حقّ آزادى انتخاب نداشتند. لذا مردم ايران در برابر سپاه اسلام مقاومتى از خود نشان نداده و به راحتى تسليم شدند، و برخى از آتشكده‏ها ساليان درازى پس از حمله اسلام به ايران همچنان روشن و سرپا بود، و ايرانيان باهوش به تدريج دين اسلام را از صميم دل پذيرفته، و دستورات آن را به جان خريدند.^[16]

«فقه مقاومت» و انطباق آن با فطرت‏

گفتنی است فطرت انسانى امرى ثابت و پايدار و همگانى و همه زمانى است، در این میان فقه‏ داراى احكامى منطبق بر نيازهاى فطرى‏ انسان است؛^[17]به عبارت دیگر از جمله امتيازات فقه اسلامى هماهنگى آن با فطرت شفّاف و زلال توحيدى است؛ به تعبیر آيه شریفۀ‏ «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها؛^[18] پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسان ها را بر آن آفریده»، همه انسان‏ها در مجموعه «دين» بر فطرت الهى و توحيدى سرشته شده‏اند، لذا فقه و شريعت كه ركنى از اركان سه‏گانه «دين» است نيز فطرى خواهد بود.^[19]

به بيان ديگر بر خلاف آنچه بعضى مى‏پندارند فطرى بودن «دين» منحصر به اصل توحيد و خداپرستى نيست بلكه شامل تمام اصول و فروع مى‏شود؛ البتّه منظور كليات فروع است.^[20]

 بر این اسا جهاد و مقاومت نیز يك امر فطرى است^[21] و جهاد در مقابل متجاوزان در فطرت‏ انسان وجود دارد^[22]؛ چرا كه هركس با فطرت‏ خود درك مى‏كند كه در مقابل تهاجم دشمن بايد از خود دفاع‏ كند.^[23]

به دیگر سخن می توان اینگونه گفت تجلی مسايل فطرى در انسان با شناخت، توأم است، لذا در مورد جهاد و مقاومت، افراد سطحى كه تنها ضرب و جرح و مشكلات جهاد و مقاومت را مى‏نگرند ممكن است آن را ناخوش داشته باشند، ولى افراد دورنگر كه مى‏دانند شرف و عظمت و افتخار و آزادى انسان در گرو ايثار و پایداری است يقيناً با آغوش باز از آن استقبال مى‏كنند، همان گونه كه افراد ناآگاه از داروهاى تلخ و بد طعم بر اثر سطحى‏نگرى متنفرند، اما هنگامى كه بينديشند كه سلامت و نجات آنها در آن است، آن را به جان و دل پذيرا مى‏شوند.^[24]

این مسأله از روى يك قانون كلى و عمومى پرده برمى‏دارد، و تمام مرارت ها و سختي هاى اطاعت فرمان خدا را براى انسان سهل و گوارا مى‏سازد، زيرا به مقتضاى«وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ^[25]‏؛ و خدا می‌داند، و شما نمی‌دانید» در می یابد كه خداوند آگاه از همه چيز و رحمان و رحيم نسبت به بندگانش در هر يك از دستوراتش، مصالحى ديده است كه مايه نجات و سعادت بندگان است، و به اين ترتيب بندگان مؤمن همه اين دستورات را مانند داروهاى شفابخش مى‏نگرند و با جان و دل آن را پذيرا مى‏باشند.^[26]

قرآن کریم؛ مبنای کلیدی چارچوب تئوریک فقه مقاومت

اوّلين و مهم‏ترين منبع‏ استنباط احكام فقه‏ اسلام نزد همه فقيهان كليه مذاهب اسلامى، قرآن‏ كريم است و هيچ فرقه اسلامى و فقيه مسلمان اختلاف و ترديدى در اين اصل مسلّم ندارد.[27] بر این اساس كلّيّات ابواب فقهى نظیر جهاد و دفاع بر مبنای صريح آيات قرآن،‏ بدان پرداخته شده است.[28]

خداوند در قرآن کریم مى‏فرمايد:« اذِنَ لِلَّذِينَ يُقاتِلُونَ بِانَّهُمْ ظُلِمُوا وَ انَّ اللَّهَ عَلى نَصْرِهِمْ لَقدير؛ به كسانى كه جنگ بر آنان تحميل شده اجازه جهاد داده شده است، به خاطر اينكه مورد ستم قرار گرفته‏اند، و خداوند بر يارى آنها توانايى دارد»^[29]،^[30]

در اين فراز قرآنی به مسلمانان كه از سوى دشمنان لجوج و بى رحم تحت فشار واقع شده بودند؛ اجازه مقاومت مسلّحانه و جهاد را مى‏دهد هم اجازه جهاد داده شده، و هم وعده پيروزى از سوى خداوند، و دليل آن هم اين ذكر شده كه دشمن جنگ را ظالمانه شروع كرده، و سکوت در برابر دشمن غیر قابل قبول است ، چرا كه مايه جرأت و جسارت مخالفان و ضعف و نوميدى دوستان است. [31]

 در فراز قرآنی دیگر می خوانیم:«وَ قاتِلُوهُمْ حَتّى لا تَكُونَ فَتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدّينُ كُلُّهُ لِلّهِ‏؛^[32] با آنها پيكار كنيد تا فتنه گرى (شرك و سلب آزادى) بر چيده شود، و دين همه مخصوص خدا باشد (و همه اهل ايمان آزادانه بتوانند خدا را بپرستند و از خدا و اسلام سخن بگويند»[33]

بديهى است كه شرك در آيه مورد بحث به  معنى شرك يا فشار مشركان براى گمراه ساختن ديگران است؛ بنابراين جهاد براى به دست آوردن آزادى و جلوگيرى از فشارها و شكنجه‏هاى آنها مجاز شمرده مى‏شود، ولى هنگامى كه آنها دست از فشارهاى خود بردارند؛ طبعاً جنگ تمام مى‏شود، بنابراين مبارزه با فتنه نيز نوعى جهاد دفاعى است.^[34]

در سوّمين آيه به مسلمانان دستور داده شده كه همه گونه نيرويى را براى پيكار با دشمن آماده سازند،لذا در قرآن آمده است: « وَ اعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ؛ در برابر آنها آنچه توانايى داريد از نيرو آماده سازيد»^[35]

مفهوم آيه بسيار وسيع و گسترده است و هر گونه فراهم سازى نيروهاى معنوى، مادّى، نظامى، اقتصادى و فرهنگى را شامل مى شود، امّا هدف اصلى از همه اين امور تهاجم بر كسى نيست، بلكه خاموش كردن آتش فتنه‏ها و جلوگيرى از آزارها و يا به تعبير روشن تر خفه كردن تهاجم در نطفه مى‏باشد.^[36]

هم چنین خداوند مسلمانان را دعوت به جهاد براى حمايت از مظلومان و مبارزه باظالمان مى‏كند، و مى‏گويد: وَ مالَكُمْ لاتُقاتِلُونَ فى سَبيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفينَ مِنَ الرِّجالِ وَالنِّساءِ وَالْوِلْدانِ الَّذينَ يَقُولُونَ رَبَّنا اخْرِجْنا مِنْ هِذِه الْقَرْيَةِ الظّالِمِ اهْلُها وَاجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ وَليّاً وَاجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ نَصيراً: «چرا در راه خدا و براى رهايى مردان وزنان و كودكانى كه (به دست ستمگران) تضعيف شده‏اند پيكار نمى‏كنيد؟ همان مظلومانى كه مى‏گويند:«خدايا! ما را از اين شهر (مكّه) كه اهلش ستمگراند بيرون ببر (و رهايى ببخش)؛ و از سوى خود، براى ما سرپرستى قرار ده؛ و از جانب خود، براى ما از سوى خود يار و ياورى مقرر فرما»![37]

در اين آيه نخست دعوت به جهاد در راه خدا شده، و بلافاصله سخن از مستضعفان و مظلومانى به ميان آمده كه دشمن سنگدل آنها را آن چنان تحت فشار قرار داده كه راضى به ترك خانه و كاشانه خود شده‏اند، وبه نظر مى‏رسد كه اين دو در واقع به يك معناباز مى‏گردد، چرا كه يارى اين گونه مظلومان مصداق روشن‏ «جهاد فى سبيل اللَّه» است.روشن است كه اين نوع جهاد نيز جهاد دفاعى‏ است.[38]

در آیۀ دیگر از قرآن کریم می خوانیم:«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد (در برابر مشكلات و هوسها) استقامت كنيد و در برابر دشمنان (نيز) استقامت بخرج دهيد و از مرزهاى خود، مراقبت بعمل آوريد و از خدا بپرهيزيد شايد رستگار شويد».[39]

خداوند در این آیۀ شریفه دستور به استقامت در برابر دشمن ميدهد،و ضمنا از اين دستور (صابروا) استفاده ميشود كه هر قدر دشمن بر استقامت خود بيفزايد ما نيز بايد بر پايدارى و استقامت خود بيفزائيم.[40]

«مرابطه» به معنى مراقبت از مرزها آمده است، اين جمله به مسلمانان دستور آماده باش در برابر دشمن و مراقبت دائم از مرزها و سرحدات كشورهاى اسلامى ميدهد، تا هرگز گرفتار حملات غافلگيرانه دشمن نشوند،خلاصه اينكه«مرابطه» معنى وسيعى دارد كه هر گونه آمادگى براى دفاع از خود و جامعه اسلامى را شامل ميشود. لذا در فقه اسلامى نيز در باب جهاد بحثى تحت عنوان«مرابطه» يعنى آمادگى براى حفظ مرزها در برابر هجوم احتمالى دشمن ديده ميشود كه احكام خاصى براى آن بيان شده است.[41]

بی شک اين تعابير قرآنی نشان مى‏دهد كه جهاد اسلامى در اصل جنبه دفاعى دارد؛[42] از این جهت در تاريخ اسلامى موردى را نمى‏يابيم كه كافران آمادگى زندگى مسالمت‏آميز با مسلمين داشته باشند و اسلام دست رد به سينه آنها زده باشد.[43]

حتی دستور به جهاد بعد از مسأله هجرت صادر شده که نشان مى‏دهد؛  اساس جهاد در اسلام را «دفاع در برابر دشمن» تشكيل مى‏دهد، چرا كه مسلمانان سيزده سال تمام در برابرتمام آزارها و كارشكنى‏ها و ضرب و جرح‏ها دست به اسلحه نبردند، شايد دشمن بر سر عقل آيد.^[44]

دلیل عقلی؛ گوهر نهفته در فقه مقاومت

يكى از منابع اصلى دين اسلام، دليل عقل است،[45]لذا فقه شيعه بر اساس ادلّه اربعه بنا نهاده شده، كه يكى از آنها دليل‏ عقل‏ است.^[46]

 اماميّه، عقل را رسول باطن مى‏شمرند و براى ادراكات قطعى عقل حجيّت قائل است؛ از این رو با حجيّت حكم عقل و درك حسن‏ و قبح‏ به وسيله عقل مى‏توانيم بسيارى از واجبات و محرمات را به دليل عقل ثابت كنيم؛ مثلًا تحريم ظلم‏ ، غصب حقوق مردم، سرقت، قتل نفوس بى‏گناه، دروغ، غيبت، فساد در ارض و مانند آن و همچنين مسأله لزوم شكر منعم و رجحان كمك به نيازمندان و تشكيل حكومت صالحه و جهاد و دفاع از تمامیت ارضی براى حفظ امنيّت و احقاق حقوق و مانند آنها همه به حكم عقل ثابت و مسلّم است.[47]

البته منظور از حجیت دليل عقلی اين است كه عقل به طور قطع و يقين چيزى را درك كند و درباره آن داورى نمايد؛ مثلًا اگر (فرضاً) هيچ دليلى در كتاب و سنّت براى حرام بودن ظلم و تجاوز به حقوق مردم نداشتيم، ما به وسيله دليل عقل اين امور را تحريم مى‏كرديم، و يقين داشتيم خداوند[48]عالم و حكيم، اين امور را براى ما حرام شمرده، و هرگز راضى به انجام آنها نيست، و اين يك حجّت الهى بر ما است.[49]

اینچنین است که نقش حُسن‏ و قبح‏ عقلى به خوبی  نمایان می شود؛ یعنی كار عقلى که واقعیت را درك و تشخيص می دهد؛ عقل درك مى‏كند ظلم و ستم و تجاوز سازگار با قوانين آفرينش و هدف زندگى و نظم اجتماع نيست‏.[50]

لذا اگر دشمن به ما حمله كرد، و جان و مال و ناموس ما را هدف قرار داد، مطابق حكم عقل‏ و شرع نبايد سكوت كرد بلکه كسى كه مورد هجوم قرار مى‏گيرد مطابق حکم دلیل عقلی حق دارد از خود دفاع كند؛ بر این اساس دلیل عقلی بر  دفاع از جان و مال و ناموس تأکید می ورزد؛ و جالب اين كه غالب جنگهاى اسلامى نیز اینگونه  جنبه دفاعى‏ داشته است. مسلمانان مكّه در سالهاى اوّليّه ظهور اسلام تحت فشار فراوان كفّار و مشركان بودند، دشمنان به انحاء و اشكال مختلف مسلمانان را آزار و اذيّت مى‏كردند. مسلمانان خدمت پيامبر رسيده، و از آن حضرت خواستند تا اجازه جنگ و مبارزه عليه دشمنان و مشركان را صادر كند. امّا پيامبر صلى الله عليه و آله آنها را دعوت به صبر كرد، تا اين كه مسلمانان مجبور به هجرت شدند. در مدينه خداوند به مسلمانانى كه مورد ظلم و ستم قرار گرفته بودند اجازه داد از خود دفاع كنند.[51]

 زیرا اسلام جهاد را با اصول صحيح و منطق عقل‏ هماهنگ ساخته است‏[52]وتمام قوانين آسمانى و بشرى به شخص يا جمعيتى كه‏ مورد هجوم واقع شده حق مى‏دهد براى دفاع از خويشتن به پا خيزد و آنچه در قدرت دارد به كار برد، و از هر گونه اقدام منطقى براى حفظ موجوديت خويش فروگذار نكند .[53]

فقه مقاومت به مثابۀ سنت رسول الله و اهل بیت

سنّت نیز به مانند کتاب؛ اجماع و عقل، راهنما و دليلى است كه به عنوان  مصادر تشريع يا دلايل حقوق اسلام يا دلايل احكام شرعى معتبر است؛[54]لذا وقتی دشمن جنگ را بر امت اسلامى تحميل مى‏كند، يا آزادي هاى خداداد را از او مى‏گيرد، يا مى‏خواهد حقوق او را پايمال كند، و يا ظالمى گلوى مظلومى را مى‏فشارد فقیه بر مبنای روایات و دیگر منابع فقه شیعه  جهاد دفاعی را بر مسلمانان فرض خواهد کرد تا  به يارى مظلوم‏ بشتابند، هر چند منجر به درگيرى با قوم ظالم شود.[55]

روايات متعدّدى در تحقق این مسأله دخالت دارد؛ به عنوان نمونه پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمودند:«مَنْ اخَذَ لِلْمَظْلُومِ مِنَ الظَّالِمِ كانَ مَعى‏ فى الجنّة مُصاحِباً؛ كسى كه حقّ مظلوم را از ظالم بگيرد (چه مظلوم مسلمان باشد، و چه غير مسلمان) در بهشت با من خواهد بود».[56]،[57]

در حديث ديگرى از پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مى‏خوانيم:«مَنْ سَمِعَ رَجُلًا يُنادى‏ يا لَلْمُسْلِمينْ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ‏ بِمُسْلِمٍ‏؛ هر كس صداى مظلومى را بشنود كه از مسلمانان كمك مى‏طلبد، و به كمك او نشتابد مسلمان نيست».[58]،[59]

امام على عليه السلام خطاب به دو فرزند بزرگوارش امام حسن و حسين عليهما السلام فرمود:«كُونا لِظَّالِمِ خَصْماً وَلِلْمَظْلُومِ عَوْناً؛ دشمن ظالم و يار و كمك‏كار مظلوم باشيد».[60]،[61]

اين روايت نيز عام است و شامل غير مسلمانان نيز مى‏شود. بنابراين، طبق روايت فوق هر كس نداى مظلوميّت مظلومى را بشنود، و استغاثه‏اش به گوش او برسد، و توانايى يارى رساندن به او را داشته باشد، و به ياريش نشتابد مسلمان نيست؛با این اوصاف دفاع از مظلوم وظيفه هر مسلمانى است؛ هر چند مظلوم غير مسلمان باشد.[62]

هم چنین کلام نورانی پیامبر اکرم(ص) که خطاب به یارانش فرمود:«شما جنگ را آغاز نكنيد، بلكه هر زمان دشمن جنگ را شروع كرد شما جوابش را بدهيد و اگر دست از جنگ كشيد شما هم دست بكشيد».[63] خود دليل بر اين است كه جنگ هاى اسلامى جنبه دفاعى‏ داشته است.[64]

به راستی آيا اسلام با اين معارف ارزشمندش جنگ‏طلب است، يا دنياپرستان و پول‏پرستانى هم چون آمریکا كه بوى پول در هر گوشه‏اى از دنيا به مشام آنها برسد حاضر است براى تصاحب پول، آن منطقه را به آتش بكشند و مردمش را آواره نمايند.[65]

سخن آخر:(دفاع از سوریه، عراق، فلسطین و یمن در راستای جهاد دفاعی است)

در خاتمه باید گفت امروز نيز جمهوری اسلامی ایران بر مبنای آموزه های اسلام اصیل، سر جنگ با كسى ندارد، و تا جنگ بر او تحميل نشود با كسى پيكار نمى‏كند، ولى دفاع از مظلومان را جزء وظايف اصلى خويش مى‏شمرد، و فتنه گرى و ايجاد رعب و وحشت و تضييق و فشار و سلب آزادى از سوى دشمن را نوعى اعلام جنگ‏ مى‏داند و خود را موظّف به دفاع مى‏شمرد.[66]

جهادی که به معنی خشونت و خونريزى و كشتار و ويرانى و قتل و غارت نيست، بلكه در حقيقت سيستم دفاعى قوى و مستحكمى است كه همچون‏ سيستم دفاعى طبيعى نهادينه شده در بدن تمام موجودات، زندگى بدون آن امكان‏پذير نيست و باعث جلوگيرى از درگيري هاى نظامى و خشونت دشمن مى‏گردد.[67]

لذا اگر ملّت سرافراز ايران شعار حمايت از ملل مظلوم فلسطين، سوریه؛ عراق، یمن و ديگر ملّتهاى مظلوم را سر مى‏دهند جاى تعجّب نيست، چرا كه به مضمون قرآن؛ روایات، عقل و اجماع علما و فقهای اسلامی عمل مى‏كند.[68]

بر این اساس بايد به نداى هر مظلومى در هر كجاى جهان از آمريكا گرفته تا آفريقا و از اروپا گرفته تا آسيا و استراليا لبيك گفت، و در حدّ وسع و امكانات به يارى آنها شتافت، و آنان را از چنگال ستمگران و استثمارگران نجات داد، تا جرأت تكرار ظلم را نداشته باشند. [69]

تعجّب از بعضى دولت هاى اسلامى است كه بر خلاف اسلام، نه تنها از مسلمانان تحت ظلم و ستم حمايت نمى‏كنند، و آنها را از چنگال قدرت های استکباری و تروریسم تکفیری نجات نمى‏دهند، بلكه با دشمنان آنها رابطه برقرار كرده، و براى برچيدن حكومت های مردمى دست در دست آمریکا مى‏گذارند.[70]

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir