حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظلّه) در ابتدای درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم، به مساله مهم انتقاد در جامعه اشاره کرده و فرمودند: متاسفانه مساله انتقاد در جامعه مورد افراط و تفریط واقع شده، برخی می گویند انتقاد نکنید چراکه شرایط کشور به خاطر تحریم ها و مسائل اقتصادی ایجاب نمی کند، برخی نیز می گویند همه چیز را باید به باد انتقاد گرفت.
ایشان با تاکید بر این که انتقاد در شاخه امر به معروف و نهی از منکر قرار می گیرد، فرمودند: انتقاد ابزار انتقام و تصفیه حساب های شخصی نیست، بلکه ابزار اصلاح است و اگر نباشد اصلاحات واقعی در جامعه انجام نمی شود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظلّه) با بیان این که همه جایز الخطا هستند در هر مسؤلیتی اعم از ریاست جمهوری، وزیر و غیره که باشند، فرمودند: ما در مقابل همه شرایط جامعه مسؤولیت داریم، دین اسلام دین فردی نیست، بنابراین حق انتقاد داریم و حتی گاهی اوقات واجب است که انتقاد شود.
معظم له با یادآوری این نکته که انتقاد باید به قصد اصلاح باشد نه تخریب، افزودند: انتقاد باید سازنده، مفید و دوستانه باشد، نه مخرب، موزیانه و انتقام جویانه؛ این همان شرایط امر به معروف و نهی از منکر است که در فقه آمده، اگر از این مرز تجاوز نکنیم بسیار خوب است.
ایشان یادآورشدند: اگر در مقابل برخی از امور به بهانه مسائل اقتصادی، تحریم و امثال اینها سکوت کنیم و گفته شود چیزی درباره حجاب، عفاف یا مفاسد اخلاقی نگویید این غلط است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظلّه) با تاکید بر این که باید انتقاد در جامعه وجود داشته باشد، ابراز داشتند: انتقاد بویژه از سوی افرادی که اطلاعات بیشتری دارند، اهل علم و اساتید دانشگاه برای اصلاح جامعه و شرایط باید وجود داشته باشد.
ایشان خاطرنشان کردند: متاسفانه برخی از فیلم ها، رسانه ها و کتاب ها شرایط اسلامی ندارد و برخی ناسالم است که باید تذکر داد تا اصلاح شود.
معظم له با تاکید بر این که اگر حد و مرزها رعایت شود کار درست می شود، تصریح کردند: اگر دروغ بگوییم و آن را انتقاد بنامیم و تهمت بزنیم این درست نیست؛ همچنین کسی حق ندارد به این بهانه که شرایط داخلی و خارجی پیچیده است جلوی نقد سازنده را بگیرد؛ از سوی دیگر اجازه نداریم هر چه سر زبان مان آمد بیان کنیم. اگر حدود شرعی و عقلی را رعایت کنیم به یقین نتیجه خواهیم گرفت.
ایشان یادآورشدند: امیدواریم با در نظر گرفتن شرایط اسلام درباره امر به معروف و نهی از منکر مساله انتقاد مفید و سازنده در جامعه ما وجود داشته باشد و انتقادهای مخرب و تؤام با ایذاء وجود پیدا نکند.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظلّه) یادآورشدند: گاهی اوقات بیان مشکل و انتقاد به صورت فردی و خصوصی جواب می دهد، که در این صورت باید مخفیانه به شخص گفته شود، گاهی اوقات نیز این روش جواب نمی دهد و باید به صورت علنی و رسانه ای بیان شود که البته شرایط آن باید مورد توجه باشد.
هیچ کس حق ندارد جلوی نقد سازنده را بگیرد
کسی حق ندارد به این بهانه که شرایط داخلی و خارجی پیچیده است جلوی نقد سازنده را بگیرد؛ از سوی دیگر اجازه نداریم هر چه سر زبان مان آمد بیان کنیم. اگر حدود شرعی و عقلی را رعایت کنیم به یقین نتیجه خواهیم گرفت.