شرح دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان از منظر معظم له

شرح دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان از منظر معظم له


دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان/ رمضان؛ مسیر وصال به سعی مشکور/ رمضان؛ هنگامه آمرزش گناهان و مغفرت الهی/تفاوت صحت و قبولی اعمال/پذیرش ولایت، شرط قبولی اعمال/ عیب‌های دیگران را بپوشانیم/ منظور از «سمیع» بودن پروردگار چیست؟‌

دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان

«اللهُمَّ اجْعَلْ سَعْيى‏ فيهِ مَشْكُوراً، وَذَنْبى‏ فيهِ مَغْفُوراً، وَعَمَلى‏ فيهِ مَقْبُولًا، وَعَيْبى‏ فيهِ مَسْتُوراً، يا اسْمَعَ السَّامِعينَ‏؛ خدايا در اين ماه تلاشم را مورد سپاس‏ و گناهم را آمرزيده و عملم را پذيرفته شده و عيبم را پوشيده قرار ده، اى شنواترين شنوندگان»[1]

راهکارهای رسیدن به سعی مشکور در ماه مبارک رمضان، شرایط قبولی اعمال و آمرزش گناهان در ضیافت الهی، لزوم خطاپوشی و عیب پوشی و معناشناسی سمیع بودن خداوند از جمله آموزه های کلیدی دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان به شمار می آید.

رمضان؛ مسیر وصال به سعی مشکور

در ماه مبارك رمضان ، ‏ كه ماه تقوا و خودسازى است، باید برات بهشت و بهترين زاد و توشه سفر آخرت را كسب کرد و خود را به تقواى الهى زينت بخشید.[2]چرا که به تعبیر امام صادق علیه السلام درهاى آسمان در ماه رمضان‏ گشوده است، و شياطين در غل و زنجيرند، و اعمال‏ مؤمنين مقبول است»[3]،[4]

اینگونه است که از سوى خدا به بهشتیان گفته مى‏شود: «إِنَّ هذا كانَ لَكُمْ جَزاءً وَ كانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُوراً؛[5]اين نعمت هاى عظيم و مواهب بى‏نظير پاداش اعمال شما است، و سعى و كوشش و تلاش شما در طريق اطاعت فرمان حق مقبول و مشكور است».[6]

تأمل در کلام وحی نشان می دهد کلمۀ (مشکورا) در دعای ماه مبارک رمضان ، بسيار جامع تر و والاتر از بهشت است، چرا كه تشكر و قدردانى هر كس به اندازه شخصيت و سعه وجودى او است، نه به اندازه عملى كه انجام گرفته است، و روى اين حساب تشكر و قدردانى خدا[7]متناسب با ذات بى پايان او است انواع نعمت هاى مادى و معنوى و هر آنچه در تصور ما بگنجد و نگنجد در آن جمع است.[8]

رمضان؛ هنگامه آمرزش گناهان و مغفرت الهی

رمضان ماه مغفرت و آمرزش است؛ چراكه درياى لطف و بخشش پروردگار در اين ماه موّاج است، درهاى بهشت برين باز، و درهاى دوزخ بسته، و شياطين در غل و زنجيرند، در هر شب از شب هاى اين ماه طبق روايتى، هفتادهزار نفر بخشوده مى‏شوند، و در شب قدر به تعداد همه كسانى كه در اين ماه مورد بخشش قرار گرفته‏اند بخشوده خواهند شد.[9]،[10]

تفاوت صحت و قبولی اعمال

اعمالى مقبول درگاه خداوند واقع مى‏شود كه توأم با تقوا باشد و بى‏تقوايان ممكن است عمل صحيحى انجام دهند و اسقاط تكليفى شود؛ اما عمل آنها بى‏ارزش و فاقد پاداش عظيم و فلسفه و روح عمل باشد.[11]،[12]

به عنوان نمونه در حديث‏ «صوموا تصحّوا؛ روزه بگیرید تا تندرست باشید »[13]اثر بهداشتى روزه را نمى‏توان انگيزه اصلى روزه گرفتن قرار داد، بلكه در چنين مواردى صرفاً امتثال امر و فرمان خدا و به اصطلاح «قربةً الى اللَّه» بايد انگيزه باشد.[14]

پذیرش ولایت، شرط قبولی اعمال

يكى از مهم‏ترين شرايط قبولى عبادات، پذيرش ولايت‏ اهل‏بيت است كه اگر نباشد عبادات به كلى بى‏روح و خالى از محتوا مى‏شود.[15]

البته باید دانست قبولی اعمال همان مرتبه عالى عمل است واگر خدمات انسانى و مردمى با ايمان همراه باشد، عالي ترين محتوا را خواهد داشت، و در غير اين صورت به كلى بى‏محتوا و بى‏پاداش نخواهد بود.[16]

عیب‌های دیگران را بپوشانیم

يكى از صفات پروردگار، ستار العيوب بودن است تا آبروى انسان در نزد دوست و دشمن ريخته نشود شايد بيدار شوند به سوى خدا باز گردند و از گناهان خويش توبه كنند و دست بردارند.[17]

این فراز از دعا درسی برای بندگان دارد كه آنها هم ستار العيوب باشند و به محض اطلاع از گناهان پنهانى كسى، به افشاگرى برنخيزند و آبرويش را نريزند و به او مجال اصلاح خويشتن و توبه دهند.[18]

سخن آخر: (منظور از «سمیع» بودن پروردگار چیست؟)

اين لفظ هنگامى كه در مورد خداوند به كار مى‏روند، از مفاهيم جسمانى و آلات و ادوات، مجرّد و برهنه مى‏شوند؛ چرا كه ذات پاك او مافوق جسم و جسمانيّات است.[19]چرا که خداوند چنان احاطه و آگاهى به اصوات دارد، و چنان همه اين امور نزد او حاضراند كه از هرگونه شنوايى برتر و بالاتر است، لذا خداوند در دعاها به عنوان‏ «اسْمَعُ السّامِعينَ» (از همه شنوندگان شنونده‏تر) توصيف شده است.[20]

 

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir

 

[1] كليات مفاتيح نوين، ص: 817.

[2] مثالهاى زيباى قرآن ؛ ج‏1 ؛ ص312.

[3] « نور الثقلين»؛ ج ؛5 ص 626؛ ح 58.

[4] تفسير نمونه ؛ ج‏27 ؛ ص191.

[5] همان.

[6] همان ؛ ج‏25 ؛ ص373.

[7] همان.

[8] همان؛ ج12، ص 66.

[9] وسايل الشيعه؛ ج 7؛ ب 18؛ ح 21.

[10] مثالهاى زيباى قرآن ؛ ج‏1 ؛ ص7

[11] بحارالانوار ؛ ج 2؛ ص 392.

[12] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج‏12 ؛ ص562

[13] همان.

[14] دائرة المعارف فقه مقارن ؛ ج‏1 ؛ ص417.

[15] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج‏13 ؛ ص178.

[16] تفسير نمونه ؛ج10؛ص 313.

[17] پيام امام امير المومنين عليه السلام، ج‏12، ص: 188.

[18] همان.

[19] پيام قرآن ؛ ج‏4 ؛ ص126.

[20] همان.

captcha