از دیدار شما عزیزان که در یک برنامه بسیار مفید و مؤثر مشغول فعّالیّت هستید بسیار خوشوقتم و درود مى فرستیم بر شهداى گرانقدر قوه قضائیه خصوصاً شهید آیة الله بهشتى که ما خاطرات زیادى از ایشان داریم چون با هم هم مباحثه بودیم و مدّت ها در بحث واحدى شرکت داشتیم، خدایش غریق رحمت کند و با اجداد طاهرینش محشور گرداند. در این وقت فشرده لازم مى دانم نکاتى را خدمت شما عزیزان عرض کنم:
1- ما معتقدیم اسلام دینى است جهانى و جاودانى، جهانى یعنى مخصوص منطقه خاصّى نبوده و شرق و غرب عالم و شمال و جنوب عالم، در زیر پرچم آئین و قانون اسلام است; و جاودانى است چرا که تا آخر دنیا اسلام باقى و برقرار است. و بنابراین اسلام باید پاسخگوى همگان در هر عصر و زمان و مکان بوده و باشد اگر ما این ادعا را بکنیم و نتوانیم در تمام زمینه ها نشان بدهیم با مشکل روبه رو خواهیم شد.
بنابراین باید آنچنان برنامه ریزى کنیم که بتوانیم محتواى اسلام را به جهان برسانیم.
در مقابل دشمنانى که اسلام را مزاحم خود مى بینند، دشمنانى که اسلام را دین استقلال مى بینند که وابستگى به آنها را نفى مى کند، دشمنانى که مى خواهند منافع کشورهاى جهان را ببرند و اسلام را مزاحم خود مى بینند، شبه افکنى مى کنند که اسلام براى امروز کارایى ندارد که وقتى بعضى از آنها در زمان امام(قدس سره) درباره مسائل حدود صحبتى کردند امام چنان برآشفت و به آنها سیلى زد که آثارش هنوز باقى است، پس اگر ما نتوانیم جوابگو باشم کوتاهى از ماست ما نه تنها باید بگوییم اسلام جوابگو است بلکه باید بگوییم از دیگران بهتر جوابگویى مى کند، که یک نمونه اش همین کار شما است که درباره آن شرح خواهم داد.
معظم له در ادامه در مورد ضرورت نیاز به گروه هاى حل اختلاف فرمودند:
زمان ما زمانى است که اصطکاک مردم با هم بیشتر شده است; بعضى مى گویند دنیا به صورت یک دهکده در آمده است، بعضى از آن بالاتر به اندازه یک خانه، و الان ما مى بینیم مثل یک اتاق شده، و همه به هم مربوط است در یک چنین جهانى پیداست که اصطکاک ها بیشتر و طبعاً پرونده ها فزون تر مى شود، ما باید نشان دهیم که قضاوت اسلامى و دستگاه قضاء اسلامى کاراییش بیشتر از تمام دستگاه هاى قضایى دیگر است و مى توانیم این مطلب را ثابت کنیم. یک دستگاه قضایى سالم آن است که از صحت عمل و سرعت عمل برخوردار باشد و ما دلایلى داریم که دستگاه قضایى اسلام از سرعت و صحّت عمل بیشترى برخوردار است که نمى توانید در دستگاه هاى قضایى دنیا چنین برنامه هایى را پیدا کنید.
على(علیه السلام) یک مدعى پیدا کرد، مدّعى گفت به قاضى منسوب از ناحیه خودت رضایت مى دهم، و با هم مقابل قاضى قرار گرفتند، قاضى گفت یا ابالحسن قف جنب صاحبک، در کنار این مدعى بایست مى خواهم قضاوت کنم، على(علیه السلام)فرمود از حالا وارد ظلم شدى، عرض کرد چرا فرمود: یا ابالحسن گفتى، باید بگویى یا على(علیه السلام) چرا که ابالحسن کنیه و احترام است، در دادگاه وقتى دو نفر با هم دعوایى دارند، نباید به یکى از آنها بیش از دیگرى احترام بگذارید، باید بگویى یا على قف جنب صاحبک; شما نظیر این دقّت و ظرافت را در کدام قوانین قضایى دنیا مى توانید پیدا کنید؟
در اسلام آمده است که قاضى حق ندارد هدیه اى از کسى قبول کند، در دستورات قضایى اسلام داریم قاضى براى خرید مایحتاج منزل خود به بازار نرود کدام قانون این را مى گوید یعنى قاضى باید خدمتکار داشته باشد، اسلام که دین ساده زیستن است ولى اینجا دستور مى دهد که باید خدمتکار داشته باشد چرا که ممکن است به خاطر این که فردا ممکن است کارش به دست این قاضى بیفتد با او ارزانتر حساب کند و این قاضى وام دار این فروشنده شود، به همین جهت اسلام مى گوید خودت مستقیماً خرید نکن، شما یک چنین دستوراتى در کدام برنامه هاى قضایى دنیا پیدا مى کنید به این دقت به این ظرافت؟ از این نمونه ها زیاد داریم و ما مى توانیم حرف اوّل را در دنیا در مسائل قضایى بزنیم.
معظم له در ادامه شوراهاى حل اختلاف را از برنامه هاى دستگاه قضایى اسلام دانسته و فرمودند:
یکى از آنها همین شوراهاى حل اختلاف است که بیشتر ما باید در این باره دقت کنیم، آیا دیگران مى توانند شوراهاى حل اختلاف تشکیل بدهند؟ نه، اگر هم تشکیل بدهند، کاراییش خیلى کم است، شوراى حل اختلاف یک پشتوانه مذهبى و عقیدتى مى خواهد که وقتى پیش این شورا مى آیند شورا از عقیده به خدا و روز جزاء استفاده مى کند، شوراى حل اختلاف مخصوص یک جامعه مذهبى و معتقد و پایبند به مذهب است و ما مى توانیم این را داشته باشیم.
معظم له در ادامه به نکته دوّم اشاره کرده و فرمودند:
یکى از نکات مهمّى که زیاد به آن اهمیت داده نمى شود، این است که در دستگاه قضایى وقتى دو نفر حرف هایشان را زدند و قاضى قضاوت کرد، اینجا عداوت بین این دو خصم در باطن تمام نمى شود، و مسائل روانى حل نشده باقى مى ماند، بلکه یک مشکل جدید هم پیدا مى شود و آن کسى که حکم به نفعش نیست، با قاضى و دستگاه قضایى هم بد مى شود و یک عداوت به دو عداوت تبدیل مى شود حال این دو با این ذهنیّتى که دارند، فردا هم با هم اختلاف دارند و گاهى ممکن است بگوید از راه هاى قانونى نتوانستم پس باید انتقام بگیرم، امّا شوراى حل اختلاف چه مى کند؟ قلب این ها را صاف مى کند و وقتى بیرون مى روند دو صلح حاصل مى شود هم اینها با هم صلح مى کنند و هم با شورا، این خیلى ارزش دارد، و شماها که در این مسیر هستید چه افتخارى خدا نصیبتان کرده است، سر به سجده بگذارید شکر کنید که چنین مأموریتى را به دوش شما قرار داده است، چرا که روایت داریم: «اجر المصلح بین الناس کالمجاهد فى سبیل الله، کسى که بین مردم را اصلاح بدهد مانند مجاهد فى سبیل الله است» چرا تشبیه به مجاهد شده است، مجاهد فى سبیل الله به میدان مى رود و سبب آبروى اسلام مى شود، همان گونه اصلاح بین مردم سبب آبروى اسلام است و پیام على(علیه السلام) از بستر شهادت براى امروز شما هم اصلاح ذات البین است.
معظم له در ادامه ضمن اشاره به داستان حضرت موسى و حضرت خضر(علیهما السلام) توفیق عضویّت در شوراى حل اختلاف را به عنوان پاداشى براى کارهاى غیر اعضاى آن دانسته و فرمودند:
خدا حکیم است، حکیم بى جهت این افتخار را به شما نمى دهد، لابد چیزى شما داشتید که دیگران نداشتند.
معظم له در ادامه به عنوان نکته سوّم فرمودند:
3- یک مقدار از آیات و روایات درباره عفو و گذشت و صلح و سازش براى شما عزیزان جمع آورى کنند، و اینها در اختیار شما بگذارند، وقتى افراد وارد مى شوند اینها را برایشان بخوانید و داستان ها و حکایت هایى از زمان معصومین برایشان بگویید، غالب افراد تحت تأثیر واقع مى شوند و سبب مى شود بار دادگسترى سبک شود و آبروى دستگاه قضایى و آبروى اسلام حفظ مى شود.
معظم له در ادامه با اشاره به این مسئله که خیلى زودتر از اینها باید این شوراها تشکیل مى شد فرمودند:
این شوراها باید گسترش پیدا کند، و باید از عواطف مذهبى افرادى که با هم اختلاف دارند حداکثر استفاده را بکنند.
معظم له در پایان فرمودند:
کارتان را با بسم الله حمد خدا و درود بر پیغمبر شروع کنید، و از آیات و روایات استفاده کنید و کارى کنید عوض شوند و کینه ها به محبّت تبدیل شود.
