زنی که تخمدان پلی کیستیک دارد و دکتر پیشنهاد بارداری کرده و می‌گوید ماه سه باید سقط شود به خاطر پاک‌سازی رحم، آیا می‌تواند باردار شود و سپس در ماه سه سقط کند؟
با عکس‌برداری از جنين درون شكم مادرى، معلوم شد كه جنين ناقص‌الخلقه است و پس از تولد مانند تكه گوشتى به كنارى خواهد افتاد و هیچ‌گونه فعّاليّتى نمی‌تواند داشته باشد و فاقد هرگونه درك و شعور انسانى خواهد بود، اگر اين طفل به دنيا آمد و سپس بيمار شد، آيا جايز است كه هیچ‌گونه اقدامى در مورد درمان وى انجام نداد تا زودتر بميرد و چه‌بسا از درد و رنج هم راحت شود؟
این‌جانب پزشك متخصّص جرّاحى عمومى هستم. فرض بفرماييد بيمارى با سرطان پيشرفته معده مراجعه كرده و از بنده مى‌پرسد آيا درمان شما مرا علاج می‌کند؟ و من پاسخ می‌دهد خير. فقط كمى به طول عمرتان اضافه می‌شود. دوباره مى‌پرسد: آيا اجبار دارم تن به درمان بدهم، درصورتی‌که بار مالى آن را نمی‌توانم تحمل‌کنم و آزار و اذيت ناشى از جراحى و شیمی‌درمانی را هم به‌صرفه نمى‌دانيم؟
از طرف ديگر گاهى خود ما پزشكان مى‌دانيم آزار و اذیت عمل جراحى و شیمی‌درمانی در سنين بالا و بيمار ضعيف واقعاً به‌سختی تحمل می‌شود. اگر بيمار اين را بداند آيا حق دارد، درمان يا عدم درمان را انتخاب كند؟
خيلى از همكاران متعهد من قبل از شروع اين راه و آمدن خدمت شما اين توصيه را كردند كه اين راه را نروم چون به‌جایی ختم نمی‌شود و حضرات عموماً اين مسئله را تلقى بر صدور مجوز مرگ قبل از وقوع مرگ می‌کنند و از ابتدا مخالفت می‌شود. درصورتی‌که چنين قصدى نيست، بلكه فقط بايد بدانيم تا چه موقع حق‌داریم براى
بيمارى كه به مراحل آخر بيمارى رسيده كارهايى انجام دهيم كه سرمايه و جسم و روح و روان او را دستخوش تغييرات وسيعى قرار می‌دهد و مطمئناً به‌جایی نمی‌رسد. لطفاً به سؤالات زير پاسخ دهيد:
الف) آيا بايد انسان آزمايشگاهى باشد كه داروها روى او امتحان شود و از مجموع قضايا به نتيجه رسيد؟
ب) آيا مقرّرات الهى اين بنده اقتضا می‌کند كه حتماً پول و جانش را در اختيار ما قرار دهد و زجر آن را هم بكشد؟
ج) آيا حق دارد در فرصت نامعلوم باقيمانده به اعمال و زيارات برجای‌مانده خود برسد و در یک‌کلام مرگ راحت‌ترى را براى خود انتخاب كند؟
آيا دندان‌پزشک می‌تواند قبل از شروع به كار، به بيمار يا ولی او اعلان كند كه نسبت به ضررهاى احتمالى مسئولیتی نمی‌پذیرد؟ در صورت موافقت بيمار يا ولی صغير، اگر بيمار صدمه‌ای ببيند، آيا پزشك ضامن خواهد بود؟
آيا دندان‌پزشک می‌تواند براى درمان افراد غیرعادی (افراد حسّاس، بچه‌ها و مانند آن) با توجّه به‌وقت بيشترى كه صرف درمان می‌کند، مبلغ زيادترى مطالبه نمايد؟
به‌طورکلی با توجّه به علوم امروزى اگر بدانيم يا احتمال دهيم كه نجات جان بيمار وابسته به مصرف داروهاى خاصی است كه مضر است و اين مضرات به‌احتمال‌قوی براى همگان رخ خواهد داد و با تجويز پزشك، شخص دچار یک يا چند مورد از اين عوارض شود، آيا پزشك مسئول است؟
مبلغى پول در اختيار است كه آن را می‌توان يا صرف مداواى یک بيمار قلبى نمود، يا صرف ده بيمار ديگر كرد، كه به امراض ديگرى مبتلا هستند، حال اگر بيمار قلبى را مداوا ننماييم خواهد مرد و اگر مداواى بيماران ديگر را رهاسازیم دچار رنج‌های شديد و موجب پيشرفته شدن بيمارى آنان می‌گردد و راهى هم براى مداواى هیچ‌یک از بيماران فوق جز از طريق هزينه كردن اين پول وجود ندارد، در اين صورت تكليف طبيب انتخاب كدام طرف است؟
گوشت برخى از حيوانات حرام‌گوشت در معالجه بعضى از امراض مؤثر است، هرچند سند معتبر علمى و فقهى ندارد. شكار و استفاده از گوشت يا خون این‌گونه حيوانات چه حكمى دارد؟
من می‌خواهم بر روی صورت عمل لیزیک انجام ده برای زیبایی و نه درمان اما تا دو یا سه هفته نباید آب به آن بزنم. آیا با علم به این موضوع که مانع وضو و غسل است می‌توانم این عمل را انجام بدهم؟ در این مدت چگونه باید وضو و غسل را انجام ده؟
توصيه روان‌پزشکی نوين به گروهی از افرادی که تمایلات هم‌جنس‌گرایانه دارند و از داشتن چنين تمايلاتى ناراحت نيستند و آن را با درون خود موافق و مطابق می‌بینند و نسبت به جنس مخالف احساس كششى ندارند، بلكه بعضاً از جنس مخالف بيزار و متنفّرند، اين است كه رابطه جنسى خود را با یک فرد هم‌جنس برقرار كنند و از اقدام به ازدواج با غير هم‌جنس خوددارى نمايند. زيرا كراراً مشاهده گرديده كه اين افراد قادر به تحمّل جنس مخالف نبوده و ازدواج آن‌ها به طلاق می‌انجامد. نظر حضرت‌عالی در مورد درمان گروه دو چيست؟
در بعضى از بیماری‌ها، مثل برخى عفونت‌های نه‌چندان مهم، پزشك جهت تسريع بهبودى بيمار، يا اطمينان از اينكه داروى تجويزى وى بسيار قوى است و در مورد خيلى از عفونت‌ها می‌تواند مؤثر باشد، يا به خاطر اينكه از هزينه درمان بيمار و مراجعات مكرّر وى بكاهد، اقدام به تجويز داروهايى می‌کند كه ضررهاى آن كاملاً شديد و به اثبات رسيده است و اين در حالى است كه شايد بتوان از طريق داروهاى ديگر، كه ضرر بسيار كمترى دارد، ولى ممكن است با عدم اطمينان كامل و هزينه زيادتر همراه باشد بيمار را معالجه نمود. با چنين فرضى، بهترين كار چيست؟ انتخاب راه سريع و پرخطر، يا راه کم‌خطر و احياناً دير اثر؟
با توجّه به اينكه گروه‌های بسيار زيادى در جهان مشغول تحقيق هستند و نتايج كار خود را دائماً اعلام می‌نمایند؛ و از طرفى ممكن است اعضاى اين گروه‌ها برخى ازلحاظ علمى، برخى ازلحاظ اخلاقى و صداقت و برخى از هر دو جهت، كاملاً مورد تأييد نباشند. به‌عبارت‌دیگر، هيچ تضمينى نيست كه نتيجه اعلام‌شده تحقيق با واقعیات كاملاً منطبق باشد و از طرف ديگر هيچ مرجع واحدى در مورد تأييد يا ردّ تحقيقات وجود ندارد و اگر هم موجود باشد مدّت زيادى طول می‌کشد كه نتيجه صحيح كار ارائه شود، در چنين شرايطى اگر نتيجه تحقيقاتى كه در رسانه‌ها و مجلات حتّى معتبر اعلام شود با روش‌های قبلى ما كه به‌فایده كامل و قطعى آن‌ها اطمينان نداريم مغاير باشد و يا مكمّل آن‌ها باشد، در اين صورت وظيفه ما چيست؟
آیا برای انجام کارهای تحقیاتی و آزمایشگاهی که برای درمان خود بیمار لازم نیست، مانند نمونه‌گیری یا تزریق و ... بدون مطلع کردن بیمار یا ولی وی از اینکه اقدام پزشک برای بررسی علمی و تحقیقاتی است، جایز است؟
در معاينات و درمان‌هایی كه توسّط دانشجویان رشته پزشكى، انترنها و مانند آن صورت می‌گیرد، چنانچه ضرر و خسارت مالى يا جانى متوجّه بيمار گردد، چه كسى ضامن است؟
آيا نگاه مستقيم به عورت بيمار، براى يادگيرى مسئله مهم پزشكى، يا درمان جايز است؟ با فرض اينكه در حال حاضر در محیط‌های آموزشى از طريق نگاه مستقيم به عورت بيمار آموزش داده می‌شود و شرايط و مقدّمات نگاه غیرمستقیم فراهم نشده است.
در مواردى نظیر شکستگى ستون فقرات که دیه کامله دارد، طبق فتواى فقها اگر این شکستگى به‌گونه‌ای معالجه شود که اثرى از جنایت باقى نماند، جانى باید یک‌صد دینار بپردازد. در این‌گونه موارد فعلیت درمان و اصلاح ملاک است، یا قابلیت آن؟ به این معنا که اگر فعلیت ملاک باشد، از ابتدا دیه کامله به عهده جانى قرار می‌گیرد و جانى موظّف به پرداخت تمام دیه است ـ که پس از اصلاح و خوب شدن، 900 دینار به او پس داده می‌شود ـ یا منتظر می‌ماند که پس از معالجه، دیه مقرره (100 دینار) را بپردازد) اگرچه ذمّه‌اش به‌کل دیه مشغول است ولى اگر قابلیت درمان ملاک باشد، از همان ابتدا ذمّه جانى به یک‌صد دینار مشغول می‌شود.
