وظیفه افرادی که مهر یا تسبیح را از اماکن موقوفه خارج کرده اند

حکم افرادی که مثلا مهر یا تسبیح وقف شده برای مسجدی را برمی دارند چیست؟

تکلیف موقوفه ای که بدلیل مخالفت همسایگانش بلا استفاده مانده

زمینى حدود هزار متر مربع از حدود 25 سال پیش وقف قبرستان شده است; امّا پس از دفن حدود 40 نفر، همسایگان مانع ادامه کار شده اند و آن زمین همچنان معطّل مانده است. آیا زمین مزبور بر وقفیّت باقى مى باشد؟ در صورت باقى ماندن بر وقف، آیا مى توان آن را تبدیل به مکان عمومى دیگر (مانند مدرسه، بیمارستان، حسینیّه و غیره) کرد؟

تبدیل قبرستان متروکه به مسجد

زمینى جهت قبرستان مسلمین تعیین و اموات در آن دفن شدند؛ ولى اکنون مدتهاست میّتى در آن دفن نمى شود؛ با عنایت به نیاز اهالى به مسجد، جهت انجام فرایض الهى، آیا اهالى مى توانند در گورستان مذکور یک باب مسجد احداث نمایند؟

شرط امامت سادات برای وقف مسجد

واقف یک مسجد ، در هنگام وقف شرط کرده که مسجد را بشرطی وقف میکنم که امام جماعت آن یکی از سادات باشد، آیا باید به این شرط عمل کرد؟ و اگر وظیفه عمل به آن بود ، در صورت نبود یکی از سادات تکلیف چیست ؟ و آیا میشود یکی از روحانیون غیر سید پیش نماز این مسجد باشد؟

بخشش اموال به مسجد

شخصی اموال خود را به مسجد مصالحه نموده است، درحالی‌که وارث طبقه دوّم او (برادر و خواهر) موجودند، آیا اموال مختصر او به مسجد می‌رسد، یا ورثه او نیز حقّى دارند؟

علت ایقاع بودن وقف مسجد

چگونه است که وقف در بعضى صور مثل وقف مسجد ايقاع محسوب مى‏شود؟

عزل و نصب هیئت امنا مسجد توسط امام جماعت

آيا امام جماعت مى‏تواند در امر تعيين هيأت امنا يا بركنارى آنها دخالت نمايد؟

تغییر نام مسجدی که به نام بانی می باشد

از نظر احكام شرع، تغيير نام مسجد چه حكمى دارد؟ مثلًا در جايى كه بانى مسجد نام خود را بر آن نهاده است، مى‏توان نام آن مسجد را تغيير داد؟

توسعه مسجد و ایجاد ستون و گلدسته در زمین مسجد

مقرّر گرديد با تخريب و توسعه و تبديل به احسن مسجدى كه از نظر ساختمان عمر مفيد خود را سپرى كرده، مصلّاى شهر ما احداث گردد لذا در بناى جديد ضرورت دارد بخش كمى از شبستان قديم براى تعريض ديوارها، يا احداث ستون، يا مأذنه (گلدسته)، يا محل ايراد خطبه اختصاص داده شود. آيا اين تصرّفات جايز است؟

احداث لوازم مسجد در زمین موقوفه جهت مسجد

خیّرى قطعه زمینى به نام مسجد اهداء نموده است؛ ولى نظر خویش را در مورد احداث سرویس بهداشتى، ایوان، چایخانه، حیاط و آشپزخانه بیان نکرده است، آیا مى شود در موقوفه فوق موارد بالا را احداث نمود؟

وقف کردن فضای متحرک به عنوان مسجد

آيا مي شود فضاي متحرکي مانند کانتينر و امثال آن را وقف مسجد کرد؟

اجاره زمین بدون وقف کردن برای مسجد و حکم آن

آیا می توان زمینی که وقفی نیست را برای مسجد اجاره کرد؟آیا حکم مسجد را دارد و افرادی که دارای عذر هستند نمی توانند وارد شوند؟

تعارض نظر واقف با قوانین میراث فرهنگی

محلّى، طبق اسناد معتبر و مسلّم، وقف‏ مسجدى شده است از طرفى قسمت اعظم آثار مسجد در اثر مرور زمان از بين رفته ولى قسمتى از آثار از جمله محراب آن هنوز باقى است با توجّه به وقف‏ بودن محلّ براى مسجد، متولّى موقوفه قصد احداث مسجد در محلّ مسجد مخروبه سابق را دارد؛ ولى احداث مسجد و عمل به نيّت واقف با بعضى از مقرّرات ميراث فرهنگى تعارض دارد؛ در صورتِ تعارضِ نيّتِ واقف با مقرّرات ميراث فرهنگى، عمل به كدام يك مقدّم است؟ تكليف شرعى متولّى موقوفه چيست؟

لوازم فرسوده وقف شده ای که ارزش مالی چندانی ندارند

ميزى فرسوده و بلااستفاده در مسجد موجود و فضايى را به خود اختصاص داده است با توجّه به اين كه ميز وقف مسجد مى‌باشد و كسى هم خريدار آن نيست، آيا به جهت حفظ نظافت و استفاده بهتر از فضاى مسجد مى‌توان آن را دور انداخت؟

فروش قلیان های وقف شده بر مسجد

آیا وسایلی که وقف مسجد شده است ولی الآن استفاده ای ندارد مثلا قلیان که در روضه های قدیم استفاده می شده اما الآن اصلا استفاده نمی شود را می توان فروخت و صرف باز سازی مسجد کرد؟

تبدیل قسمتی از شبستان مسجد به حیاط یا برعکس

زمينى وقف‏ مسجد شده، و طبق معمول قسمتى از آن تبديل به حياط، توالت و آبدارخانه، و قسمتى ديگر تبديل به مسجد شده است، ولى به علّت تجديد بنا مقدارى از شبستان مسجد جزء حياط شده يا بالعكس، آيا اشكال دارد؟

ساختن مسجد در زمينى كه وقف‏ عزادارى است

آيا در زمينى كه وقف‏ عزادارى سيّد الشّهداء (عليه السلام) شده است مى‏توان مسجدى احداث كرد؟

تبدیل کلیسا به مسجد

آیا تبدیل کلیسا به مسجد ازنظر شرعی جایز است؟

مطالبه پول در مقابل جا گرفتن در مسجد

اگر کسی در مسجد براي يک نفر يا چند نفر غير خودش جا بگيرد براي نماز جماعت يا عبادت ديگر... می‌تواند براي جاگيري پول طلب نمايد؟

وقف خانه برای مسجد مشروط به سکونت واقف در آن

شخصى خانه اش را وقف مسجد نموده، مشروط بر این که خودش تا آخر عمر در آن ساکن باشد، و اگر فرزندى از او به وجود آمد، او هم در همین خانه ساکن باشد و معلوم نیست چه زمانى این خانه به تصرّف مسجد در خواهد آمد با توجّه به این مطلب بفرمایید: آیا این وقف صحیح است؟

اختلاف نظر مرجع تقلید مجریان و واقف در عمل به وقف

اگر واقف یا تملیک کننده از یک مرجع و مجریان کارهاى مسجد (هیأت امنا) هرکدام از مرجع دیگرى تقلید مى کنند چنانچه این دو مرجع در مسائل وقف با هم اختلاف نظر داشته باشند کدام نظر باید عمل شود؟

صرف نذورات و موقوفات مسجد برای افطاری و مخارج دیگر

آیا از صندوق نذورات مساجد یا از درآمد موقوفات آن میتوان‌ افطاری داد؟ مصرف آن برای روحانی و مداح و خادم مسجد چه حکمی دارد؟

عدم نیاز مسجد به فرش نذر شده

اگر نذر داشته باشیم که به مسجدی فرش هدیه دهیم ولی بعد متوجه شویم که احتیاج به فرش ندارد آیا می‌توانیم پول آن را به‌جای مورد نذر بدهیم؟

اختصاص دادن مستغلات بلااستفاده مسجد به خادم مسجد

چنانچه مسجد ساختمانی را داشته باشد اما مورداحتیاج نباشد، آیا میتوان‌ به خادم مسجد که محتاج است اختصاص داد تا از آن استفاده نماید؟

ساخت بنای شخصی در زمین وقف خاصّ یک آبادى

آیا مى توان زمینى را که وقف خاصّ یک آبادى یا شهرک است، و در آن قبرستان بوده، تخریب کرد، و دوباره براى ساخت و سازهاى شخصى استفاده نمود؟

عبور فاضلاب مسجد از قبرستان

هیأت امناى مسجدى قصد دارند فاضلاب توالت عمومى مسجد را به وسیله لوله کشى از قبرستان متروکه اى که حدود سى و پنج سال در آن مرده اى دفن نکرده اند و ظاهراً آثار و شواهدى در آن جا دلالت بر قبرستان بودن نمى کند عبور دهند بدون این که نجاست تماسى با خاک قبرستان داشته باشد، آیا این کار جایز است؟

مکانی که بدون اجازه مالک به تدریج تبدیل به مسجد شده

شخصى گوشه ‏اى از ملك خود را براى عبادت برگزيده است به تدريج همسايگان او نيز در حال حياتش در آن محل نماز مى خوانند و بعد از وفات شخص مذكور، آن مکان را به صورت مسجد در مى ‏آورند ولى ورثه راضى به این کار نیستند، بلكه آن زمين را غصبى اعلان كرده ‏اند حكم این مسجد و نمازهايى كه در ظرف بيست سال در آن خوانده شده چيست؟

استحباب خواندن نماز در مسجد

نمازخواندن در مسجد چه حکمی دارد، آیا زن و مرد در این حکم فرقی دارند؟

اختلاف در وقف عام یا خاص بودن اموال مسجد

وجوهى جهت خرید وسائل صوتى و مانند آن، براى مسجد جمع آورى شده است بعد از خرید وسایل مذکور، عدّه اى مى گویند: «قصد ما این بوده که این وسایل منحصر به مسجد نباشد، بلکه از آن وسایل در اعیاد مذهبى و عزادارى در خارج مسجد نیز استفاده کنند و عدّه اى مى گویند: ما پول را فقط جهت خرید وسائل صوتى به عنوان وقف براى مسجد داده ایم؛ حال کدام جهت مقدّم است؟

شک در وقفی یا تملیکی بودن اموال مسجد

چیزهایى که قبلا به مسجد هدیه شده، اگر ندانیم وقف مسجد شده یا تملیک، حکم کدام یک بر آن بار مى شود؟