حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در سخنانی آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه را از موفقیت های بزرگ الهی شمردند و با بیان اینکه عوامل مختلفی باید دست به دست هم دهند تا زمینه لازم برای بحث‌های علمی فراهم شود، این آغاز را نعمت بسیار بزرگی دانست.
ایشان با مهم ارزیابی کردن کسب علم و دانش در اسلام از حوزه علمیه قم به عنوان یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های علمیه جهان اسلام نام برده و افزودند: حداقل 50 هزار محصل داخلی و 10 هزار نفر از یکصد کشور جهان مشغول تحصیل علوم دینی در این حوزه هستند.
معظم له با بیان اینکه بیش از 300 مرکز پژوهشی در حوزه علمیه دایر است و حدود هزار استاد مبرز و لایق به تدریس مباحث دینی می‌پردازند و هر هفته 200 کتاب تازه به زیور طبع آراسته می‌شود، ابراز داشتند: حوزه علمیه قم خاستگاه انقلاب اسلامی و رهبر انقلاب نیز برخاسته از همین حوزه است و اینها امتیازات مهمی است.
ضرورت حفظ امتیازها و استقلال حوزه‌های علمیه
ایشان با اشاره به ضرورت حفظ افتخارها و امتیازهای حوزه بر استقلال حوزه‌های علمیه تأکید کرده و افزودند: حوزه‌های علمیه دیگران وابسته به دولت‌های آنان است و مفتی آنان را دولتها تعیین می‌کنند، اما حوزه علمیه ما و مراجع ما کاملاً مستقل است.
حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی فرمودند: اگرچه حوزه‌های علمیه در کنار نظام است و از آن حمایت می‌کند، اما وابسته و زیرمجموعه حکومت و دولت نیست؛ آنها هرگز مراجع را تعیین نمی‌کنند، به همین دلیل می توانیم بر فعالیت آنها نظارت و از آن انتقاد سازنده کنیم، باید ارزش این مسأله را دانست.
ایشان با اشاره به اختلاف دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه افزودند: طلاب حوزه برخلاف دانشگاه‌ها که اساتید را برای شاگردانشان تحمیل می‌کنند، در حوزه های علمیه هر استادی را که پسندیدند انتخاب می‌کنند و همین سبب شناخته شدن نخبگان حوزه‌ها شده است.
معظم له تصریح کردند: هیچ قید و شرطی در حوزه‌های علمیه قم و نجف از نظر ملیت وجود ندارد و از آنجا که اسلام محدود به یک کشور نیست، هر فرد طالب علمی می‌تواند به کسب معارف دین در این حوزه ها بپردازد.
توجه به مسایل اخلاقی در حوزه‌های علمیه
ایشان توجه به مسایل اخلاقی در حوزه‌های علمیه را از دیگر ویژگی حوزه‌ها برشمرد و اظهار داشتند: دانشگاه‌ها به این کار ندارند که استاد از نظر اخلاقی چگونه است، اما استاد حوزه با معنویت و اخلاق انتخاب می‌شود و استادان افزون بر پرورش علمی پرورش اخلاقی هم می‌دهند و این از افتخارات حوزه‌های علمیه و از سنت سلف صالح است.
معظم له در ادامه با بیان اینکه تمام دانشگاه‌ها و مدارس مدرک‌گرا هستند، فرمودند: ما در حوزه ها علم را برای مدرک نمی‌خواهیم، درست است طلاب برای اینکه در مصادر حکومت، دانشگاه، آموزش و پروش یا دستگاه قضایی شرکت کنند نیاز به مدرک دارند، اما درس را برای مدرک نمی خوانند بلکه علم را به خاطر علم می آموزند.
حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در ادامه خودکفایی استاد از دیگر ویژگی‌های حوزه‌های علمیه دانسته و تصریح کردند: در حوزه‌ها رسم بر این است کسانی که مراتب بالا را می‌خوانند استاد مراتب پایین‌تر می‌شوند و همین مساله سبب خودکفایی استاد در حوزه علمیه شده است.
حفظ حضور تبلیغی و بسیج طلاب برای نشر علوم اهل بیت(علیهم السلام)
ایشان با بیان اینکه شهرستان‌ها نیاز به استاد دارند و نباید همه اساتید در حوزه‌های علمیه قم جمع شوند، با تأکید بر تقویت حوزه‌های شهرستان‌ها و وظیفه دانستن آن، خواستار بسیج شدن همه طلاب برای نشر علوم اهل بیت(علیهم السلام) و حفظ حضور تبلیغی گسترده آنان در ایام تابستان، محرم و رمضان برای تبلیغ دین اسلام و حقایق قرآن شد.
پاسخ به شبهات روز از وظایف حوزه‌های علمیه
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی وظایف حوزه‌های علمیه در جهان امروز را سنگین برشمرده و با اشاره به افزایش مسایل مستحدثه، پاسخ به آن مسائل به اضافه پاسخ به شبهات روز را از وظایف حوزه‌های علمیه دانست و خواستار شدند: گروهی این مسایل را به عنوان فهرست و برای پاسخ به آن در اختیار اساتید قرار دهند.
ایشان با بیان اینکه به بسیاری از شبهات در سخنان علمای گذشته پاسخ گفته شده است و تنها لباس شبهه را عوض کرده‌اند، نسبت به عرفان‌های کاذب که با نام اسلام به مکتب اسلام ضربه می‌زنند، هشدار داد و تصریح کرد: دشمنان با القای شبهات در صدد تزلزل در افکار هستند که باید مراقب بود.
روشن شدن ابعاد مختلف حکومت اسلامی
حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی با تأکید بر ضرورت روشن شدن ابعاد مختلف حکومت اسلامی با بیان اینکه رهبر بزرگوار انقلاب به حق از حوزه‌های علمیه گلایه کرده‌اند، افزودند: با توجه به تشکیل حکومت اسلامی یک سلسله مسایل مانند مسایل اقتصادی و مسایل قضایی و غیر آن وجود دارد که باید روشن شود.
اسلامی بودن صبغه بیداری کشورهای جهان اسلام / رفع ایران هراسی در دنیا
ایشان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موج بیداری اسلامی خاطرنشان کردند: مردم مسلمان بیدار شده‌اند و دشمنان چه بخواهند و چه نخواهند صبغه این بیداری اسلامی است، چرا که بعد از نمازجمعه‌ها خواسته‌هایشان را بیان می‌کنند و در مقابل تشکیلات اسراییل عکس‌العمل نشان می‌دهند.
معظم له خواستار رفع ایران هراسی در دنیا شده و ابراز داشتند: نه می‌خواهیم بر منطقه حکومت کنیم و نه یک وجب از خاک دیگری را بگیریم، اینها همه دروغ است، می‌خواهیم دست برادری به دست سایر مسلمانان دهیم و برای حل مشکلات جهان اسلام و رفع سلطه بیگانگان همکاری کنیم.
ضرورت مبارزه با خرافات / تسلط طلاب بر زبان‌های خارجی
ایشان بر ضرورت مبارزه با خرافات تاکید کرده و بیان داشتند: ضرری که خرافات به اسلام، روحانیت و حوزه‌های علمیه می‌زند کمتر از ضرباتی که دشمنان قسم خورده از بیرون به اسلام می‌زنند نیست، باید در مبارزه با آن جدیت به خرج داد.
حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی با بیان اینکه برای شنیدن پیام اسلام به ویژه پیام مکتب اهل بیت(علیهم السلام) گوش شنوا در دنیا فراهم است، خواستار تسلط طلاب به زبان‌های خارجی و استفاده از فرصت به دست آمده برای ترویج فرهنگ اهل بیت(علیهم السلام) در سرتاسر جهان شد.
معظم له در پایان سخنان خود بر توجه به مسایل اخلاقی در حوزه‌های علمیه تأکید کرده و افزودند: طلاب علوم دینی در مقابل مفاسد اخلاقی که متأسفانه زیاد شده و امروز به یک مسأله سیاسی مبدل گشته است، هم خود و هم محیط را حفظ کنند.
تاکید بر حفظ امتیازها و استقلال حوزه‌های علمیه
اگر چه حوزه علمیه در کنار نظام اسلامی است و از آن حمایت می‌کند، اما وابسته و زیرمجموعه حکومت و دولت نیست؛ دولتها هرگز مراجع را تعیین نمی‌کنند، به همین دلیل مراجع می توانیم بر فعالیت آنها نظارت و از آن انتقاد سازنده کنند
