سازمان صلیب سرخ جهانی از منظر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

ما در عصری زندگی می کنیم که با وجود تصویب قوانین مربوط به حقوق بشر و علی رغم وجود نهاد های بین المللی و جهانی مشکلات جامعه انسانی هر روز بیشتر می شود و در چنین شرایطی[1] وجود یك سازمان منظم و تعلیم دیده برای حوادث مختلف اجتماعی،[2] مانند سازمان صلیب سرخ جهانی و جمعیت هلال احمر روشن تر و مهم تر از هر زمانی است.[3]

البته صلیب سرخ یك ابداع غربی بود برای اینكه كمك های مردمی را داشته باشد، ما نمی توانستیم از كمك های صلیب سرخ بهره مند شویم تا اینكه هلال احمر به میدان آمد و به عنوان یك نهاد منظم كمك های بشردوستانه ارائه كرد.[4]

صلیب سرخ و هلال احمر؛ مطابق با وجدان های بیدار بشری

ما معتقدیم تشکیلاتی هم چون صلیب سرخ و هلال احمر، از وجدان بیدار بشری که در همه انسان ها کم و بیش وجود دارد سرچشمه گرفته است.[5]

بنابراین باید کاری کرد که وجدان عمومی مردم جهان افراد متخلّف را منزوی کند، باید در این راستا به قدری تبلیغات و اطلاع رسانی شود تا افرادی که با برنامه های بشردوستانه مخالفت می کنند، منزوی شوند و اگر ما به این نقطه برسیم کمک بزرگی به اهداف صلیب سرخ و هلال احمر کرده ایم.[6]

بنی آدم اعضای یک پیکرند

ما معتقدیم بشر جامعه واحدی بیش نیست و مرزبندی ‌های انجام شده مصنوعی است، تمام کسانی که روی کره زمین زندگی می کنند همه یک جامعه و با هم مرتبط هستند.[7]

با توجّه به همبستگى افراد و اعضاى پيكر جامعه انسانى، فقدان يك فرد، روى همه اجتماع اثر مى‏ گذارد و «فرد به اين صورت، عين اجتماع» مى‏ شود.[8]

لذا نباید تفاوت زبان، مرز و تمدن ‌ها را دلیل بر جدایی بین افراد بشر دانست، این مطلب یکی از دستورات اصلی مذهب ما به شمار می آید، از این رو در مسائل مربوط به کمک های انسانی در آیات و روایات ما روی کلمه «بنی آدم» تاکید خاصی شده است، نه روی کلمه اسلام و مسلمین، این نشانه فراگیر بودن تعلیمات دینی ما است.[9]

از پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه وآله وسلّم نقل شده[10] که می فرمایند فرزندان آدم همه اعضای یک بدن هستند و اگر عضوی ناراحت شد بقیه اعضا نیز همکاری می کنند.[11]

در حدیث دیگری[12] نیز داریم که اگر مسلمانی صدای ناله مظلومی را بشنود و به طرف او نرود و به او پاسخ ندهد مسلمان نیست.[13]

شعرای ما نیز که اشعارشان در سایه تعلمیات مذهبی است، این مطلب را منعکس کرده ‌اند.[14]

به قول سخنور نامى‏ «سعدى شيرازى»:

بنى‏ آدم‏ اعضاى‏ يكديگرند                  كه در آفرينش ز يك گوهرند

چو عضوى به درد آورد روزگار            دگر عضو ها را نماند قرار

تو كز محنت ديگران بى غمى‏              نشايد كه نامت نهند آدمى‏[15]

از این رو ما کاملا با اهداف شما (نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر) هماهنگ هستیم و هیچ جدایی بین خود و شما در این اهداف نمی بینیم.^[16]

نقش باورها و اعتقادات دینی در موفقیت‌ های صلیب سرخ و هلال احمر

بی تردید اعتقادات مذهبی، عامل موثر در گرایش انسان ها به ارائه خدمات بشردوستانه است.^[17] در این میان پایه و اصل کمک های مردم به صلیب سرخ و هلال احمر، برگرفته از باور های دینی و مذهبی است. لذا شاهدیم مردم جهان براساس احساس مسؤولیت و داشتن تفکرات دینی به صلیب سرخ کمک می کنند.^[18]

هم چنین در ایران اسلامی مردم مسلمان براساس باورهای مذهبی خود در حوادث مختلف کمک های فراوانی را به آسیب دیدگان دارند که گاهی در برخی حوادث غیرمنتظره شاهد صف های طولانی مردم برای کمک های نقدی و غیرنقدی هستیم، همه این اقدامات برگرفته از اعتقادات مذهبی و انسان دوستانه آن هاست.^[19]

البته کمک های بشردوستانه در قانون اساسی ایران نیز دیده شده که این قانون مترقی نیز برگرفته از آموزه های دینی ما است که کمک های مردمی نباید منحصر به گروه و یا مذهب خاصی صورت گیرد.^[20]

در مجموع ما معتقدیم این تفکر باید برای همیشه تقویت و حفظ شود.^[21] چراکه قوانین جهانی نتوانسته است کمک های بشر دوستانه را برای انسان ها تأمین کند.^[22] حال آنکه باورهای دینی به نوبۀ خود عامل توسعه و موفقیت نهاد هایی هم چون صلیب سرخ جهانی و هلال احمر به شمار می آید.^[23]

لذا شایسته است مسئولین سازمان صلیب سرخ جهانی در برنامه‌ های انسانی خود از ریشه‌ های مذهبی کمک بگیرند، و بر روی اعتقادات مذهبی در کارها تکیه کنند.[24]

ضرورت رعایت اصل بی‌طرفی صلیب سرخ جهانی

صلیب سرخ جهانی از معدود نهاد های بین المللی مستقل است که نباید دستخوش سیاست بازی و دام سیاست بازان استکباری شود. بلکه در راستای اهداف متعالی خود به عنوان نهادی محبوب در سطح بین المللی باید همچنان استقلالش را حفظ کند.^[25]

فراموش نکنیم سرمايه اصلی نهاد بین المللی صليب سرخ جهانی اعتمادی است كه مردم به آنان دارند و حفظ اين اعتماد هم از سوی مردم و هم از سوی مسئولان این نهاد بايد در دستور كار باشد.^[26] از این رهگذر صلیب سرخ به دلیل انجام خدمات بشردوستانه، اگر به دور از هرگونه شائبه سیاسی کاری فعالیت کند، محبوب و مورد پذیرش تمام گروه های بشری باقی خواهد ماند.^[27]

البته ممكن است كسانی باشند كه برای رسيدن به مقصود و هدف شان از هر وسيله ‌ای استفاده كنند ولی سازمان صليب سرخ جهانی بايد مراقب اين افراد باشد و به آنها اين اجازه را ندهد. چرا که حساب تشكيلات‌ هايی از جمله تشكيلات صليب سرخ جهانی از مسائل سياسی جدا است.^[28]

لذا دست اندرکاران و مسؤولان این تشکیلات باید در کمک های انسانی خود بی طرفانه عمل کنند و مراقب باشند که دولت های بزرگ این تشکیلات را به نفع خود مصادره نکنند.^[29]

ضرورت تبیین اطلاع رسانی اقدامات صلیب سرخ و هلال احمر به مردم

خیلی از دستگاه ها دچار نقص در اطلاع رسانی هستند، كار زیادی انجام می دهند اما چون اطلاع رسانی به مردم صورت نمی گیرد، فعالیت آنها دیده نمی شود، در حالی که باید از ظرفیت رسانه ها در این مقوله استفاده شود. اطلاع رسانی، ریاكاری نیست و باعث جلب اعتماد و جذب مشاركت جهانی مردم در كار خدمات رسانی و امدادرسانی می شود^[30].

در این بین يكی از مشكلات - کمیتۀ بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر - اين است كه اطلاع‌رسانی قوی در اين باره نشده، که لازم است در اين ارتباط اطلاع‌رسانی خوبی داشته باشند تا همه با فعاليت ‌های آنان آشنا شوند، اگر اطلاع‌رسانی قوی‌تری در اين راستا صورت گيرد نهاد بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر، موافقان بيشتری در بين ما خواهند داشت.^[31]

سخن آخر: (خدمات صلیب سرخ و هلال احمر عبادت است)

ما شما (اعضای نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر) را فداكارانی می دانيم كه خطر را پذيرفته ايد برای اينكه خطر را از ديگران دفع كنيد و اين فداكاری از ديدگاه ما قابل تحسين است.^[32]

کار شما بسیار مقدس و در راستای اهداف پیامبران الهی است،^[33] لذا خدمات شما یك نوع عبادت است، چراكه در آن به خلق خدا كمك رسانی صورت می گیرد.^[34]

از این رو ما احترام فراوانی برای خدمات شما قائل هستیم و برای موفقیت تان دعا می کنیم،[35] و از آنجا که باید در هر زمان و هر مکان به سوی تقویت این نوع فعالیت ها و کمک های انسان دوستانه بدون تفاوت بین مذاهب پیش برویم و به آن اهتمام داشته باشیم.^[36] لذا از کمک های خود به صلیب سرخ و هلال احمر کم نخواهیم گذشت.^[37]

امیدواریم در کوشش های خود موفق باشید و بتوانید این خدمت مردمی را روز به روز توسعه بیشتری دهید و به اهداف و ماموریت های خود جامه عمل بپوشانید.^[38]

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir

منبع: بیانات معظم له