پیروزی های خیره کنندۀ جریان مقاومت اسلامی در سوریه، عراق و یمن از یک سو و ایجاد تحولات و تغییرات بنیادین در منطقه به ویژه پس از شهادت مظلومانۀ سپهد حاج قاسم سلیمانی و اراده جدی و همه جانبۀ جنبش های اسلامی در اخراج کامل آمریکا از منطقه، فرصت مناسبی را فراهم می کند تا از منظری ژرف، به تحلیل موفقیت ها و کارکردهای بی بدیل نهضت های مقاومت اسلامی پرداخته، و نحوه ارتباط آن با تأمین منافع، عزت و سربلندی کشورهای حامی جریان مقاومت را مورد ارزیابی قرار دهیم.
در این نگاشته در صددیم با بهره گیری از آراء و اندیشه های حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی، که نقش به سزایی در تأسیس و شکل گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سپاه قدس - به عنوان حامی اصلی نهضت های مقاومت اسلامی - ایفا کرده است،[1] زمینه ها، اهداف و کارکردهای نهضت های مقاومت اسلامی را در منطقه مورد واکاوی قرار دهیم.
سپاه، عامل اصلی شکست آمریکا در منطقه
سپاه پاسداران از ابتدای تأسیس،[2] بر اساس اعتقادات مذهبی بنیان شده یعنی یک نیروی نظامی خالص نیست، بلکه یک نیرویی است که ریشه اش عقاید مذهبی است و نمی تواند از آن عقاید جدا شود، بر خلاف سربازان آمریکایی که با هدف پول می آیند؛ عده ای فراری و عده ای خودکشی می کنند و عده ای هم روانی می شوند، چون برای این هدف نیامدند و برای یک درآمد آمدند.[3]
اما امثال سپاه که برنامه مکتبی دارند، حاضرند همه چیزشان را بدهند، حتی فداکاری سپاه حد و مرز ندارد و همه جا حاضر است جانفشانی کند؛ به ویژه حمایت هایی که سپاه در منطقه داشته، واقعاً اثرگذار بوده و تاثیرات آن را با چشم می بینیم.[4]
از جمله اقدامات افتخارآمیز سپاه می توان به مبارزه با داعش اشاره کرد،[5] به نحوی که در سوریه وعراق ضربه هایی مهلک به آمریکا وارد کرده و منطقه را از سلطه امریکا و اسرائیل غاصب حفظ نموده[6] و عملاً آمریکا را در جبهه نظامی شکست داده است.[7]
فراموش نکنیم آمریکایی ها حاضر نبودند بشار اسد سرپا بماند، در عراق چقدر به داعش کمک کردند، در لبنان چقدر حملات علیه حزب الله صورت دادند با این حال آثار نقش آفرینی و حمایت سپاه از جبهه مقاومت در مبازه با تروریسم تکفیری مشخص است.[8]
بی جهت نیست که دشمن از وجود سپاه ناراحت است و یکی از اولین شرط های مذاکره شان حذف سپاه و حشدالشعبی و حزب الله لبنان است، برای اینکه تا سپاه هست دشمنان نمی توانند مسلط شوند و کاری از آمریکا ساخته نیست.[9]
همین مسئله موجب شده است که آنها نسبت به سپاه سم پاشی های گسترده ای داشته باشند، حال آنکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هر روز قوی تر، آماده تر و مستحکم تر در برابر دشمنان ایستادگی خواهد کرد.[10]
دولتمردان احمق آمریکا بدانند اگر برای حمله به ایران دیوانگی کنند، ضربه شدید تر از گذشته متوجه آنها خواهد شد. حمله آمریکا به ایران برای همه همدستان و یاران آن، گران تمام خواهد شد، زیرا اسم سپاه با شهامت همراه است و همیشه در صحنه خواهد ماند و البته پاسخ سپاه به هر گونه حمله نظامی، دنیا را شگفت زده خواهد کرد.[11]
حزب الله قهرمان
واقعاً هرچقدر در مسئله حزب الله لبنان[12] کار شود جا دارد؛[13] حزب اللهی که در تاریخ عرب، شجاعت و شهامت آنها بی نظیر است و افسانه شکست ناپذیری رژیم صهیونیستی [را با افراد و تجهیزات بسیار کم] درهم شکسته است،[14] حزب اللهی که شاخ اسرائیل را شکسته است.[15]
اگر به عقب برگردیم در جنگ شش روزه،[16] می بینیم که دولت های مهم عربی به میدان آمدند، اسرائیل دیروز از اسرائیل امروز خطرناکتر نبود، اما جنگ را باختند. علت هم آن بود که در آن وقت بر قومیّت عربی تاکید می کردند،. امّا الان شعار الاسلام شد. حزب الله مومن بودند و متوسل به ائمه می شدند.[17]
وقتی استکبار در راستای ایجاد جنگ مذهبی تبلیغ می کرد که شیعیان در یک صف هستند و اهل سنت در یک صف، اما در لبنان دیدند که شیعیان از اهل سنت دفاع کردند.[18]
و در ادامه صبر و مقاومت حزبالله لبنان که باعث نصرت آنان شد و بر خلاف تصور دشمنان كه فكر میكردند، میتوانند لبنان را چند روزه اشغال كنند، حزبالله با صبر و مقاومت به گونه ای عمل کرد که به اعتراف دشمنان، حزبالله بعد از ۲۰ روز جنگ، همچنان تازه نفس مثل روز اول، آماده دفاع است.[19]
بی شک پیروزی حزب الله بزرگترین ضربه به اسرائیل در تاریخ معاصر بود، لیکن علت این پیروزی و واردآوردن بزرگترین ضربه درتاریخ معاصر به این رژیم و حامیان، ایمان جوانان لبنانی است.[20]
و اینگونه است که حزب الله به عنوان بزرگ ترین افتخار اعراب، همچنان قهرمان می ماندکه اگر نبود اسرائیل همه آنها را بدبخت کرده بود.[21]
جنبش حماس و عنصر ایمان
اگر در گذشته و در جريان جنگ شش روزه، اعراب در برابر صهيونيست ها شكست خوردند، اما در سال هاي اخير ما شاهد پيروزي های مقاومت حماس[22] بوديم؛ از جمله جنگ 22 روزه حماس در برابر اسراييل که بايد توسط دانشگاهيان مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد، اين نبرد آثار مهم و عميقي به همراه دارد و شايسته است تا دانشگاهيان و دانشمندان علوم انساني با تحقيق در اين زمينه، در علوم انساني تجديد نظر كنند و عنصر ايمان را كه در علوم انساني غربي مورد بي توجهي واقع شده است احياء كنند. [23]
حشد الشعبی؛ شجرۀ طیبه
از جمله ضربات بسیار سختی که مرجعیت نجف به داعش و جریان تکفیر زد ، تشکیل حشد الشعبی[24] بود که با ابتکار مرجعیت نجف[25] و در امتداد فتوای امام راحل (قدس سره) در تشکیل بسیج مردمی ایران صورت گرفت.[26]
لذا الگوی حشدالشعبی بر پایه «بسیج»[27] بنا شده است، در نتیجه خمیرمایه اصلی بسیج مردمی عراق نیز، اعتقادات است؛ [28]در حقیقت عقاید مذهبی یک عامل تعیین کننده در شکل گیری حشد الشعبی عراق است.[29] که تجلی آن را می توان در فعالیت های علما در حشد الشعبی عراق مشاهده کرد به گونه ای که نیروهای مردمی عراق با هدایت های این علما در کنار هم به وفاق رسیدهاند.[30]
دنیا می داند موثرترین مبارزه با تروریست های داعش در عراق را رزمندگان حشدالشعبی داشتند،[31] و حشدالشعبی، عراق را نجات داد.[32] عراق، الان با حضور حشد الشعبی از هر زمان قوی تر است،[33] و صد البته حشد الشعبی نیز خاری در چشم دشمنان است.[34]
لذا آمریکا و عربستان اصرار بسیاری بر تعطیلی حشدالشعبی دارند تا بتوانند کار خود را پیش ببرند.[35] الان نیز التماس می کنند که حشدالشعبی را کنار بگذاریم و با هم کنار بیاییم.[36]چرا که تا حشدالشعبی است، آن ها نمی توانند مسلط شوند و کاری از این ها ساخته نیست.[37]
امیدواریم ان شاء الله الحشدالشعبی همچنان سپری برای دفاع از امنیت، استقلال و تمامیت ارضی عراق در کنار نیروی های مسلح باقی بماند و هرگز از وظایف تعریف شده اش باز نماند.[38]
بسیج مردمی سوریه
امروزه نقش بسيج مردمى در دفاع از كشورهاى اسلامى جاى انكار نيست. [39] شاهد اين موضوع مردم سوریه هستند که خودشان سرنوشت کشورشان را رقم زدند.[40] و مقاومت اسلامی مردم در سوریه بر تکفیری ها پیروز شد.[41]
همه دنیا میدانند که اسرائیل، آمریکا، انگلیس، ترکیه، عربستان سعودی و قطر دست به دست هم دادند و جنگ احزاب جدیدی را در سوریه به راه انداختند واین همه کشتار کردند، لیکن در این جنگ احزاب نیز دشمنان ناکام ماندند.[42] چرا که شهروندان سوری به این امر آگاه شدند که دشمن می خواهد لیبی دیگری در منطقه درست کرده و اسرائیل و منافع خود را حفظ کند.[43]
لذا تلاش مردم سوریه در مقابله با هجوم دشمنان به خاک این کشورشدت گرفت و بر اساس اخبار رسیده،50 هزار نفر از مردم سوریه، جدای از ارتش این کشور، [در قالب بسیج مردمی][44] به مقابله با اشراری که همه میدانند از کجا تغذیه می شوند، پرداختند.[45]
در نهایت آنچه در سوریه اتفاق افتاد نشان داد که اگر وحدت و انسجام بین ما باشد، تلاش آن ها به جایی نمی رسد و دشمنان باید از این منطقه قطع امید کنند.[46]
روایت شجاعت رزمندگان فاطمیون
تیپ فاطمیون[47] لشکری شجاع، دلیر و جان برکف است که در عرصه مقابله با دشمنان اسلام به پیروزی های ارزشمندی دست یافته است، که باید به خاطر آن پیروزی ها و افتخارآفرینی ها به آنها تبریک گرفت بی شک اگر مدافعین حرم نبودند دشمن بر مناطق مهمی از جهان اسلام تاکنون مسلط شده بود، در صحبتی که چند وقت پیش با فرماندهان سپاه در این زمینه داشتم آن ها هم بر نقش مهم تیپ فاطمیون و ترس دشمنان از آنان تأکید داشتند.[48]
سخن آخر: (مقاومت تنها راه مقابله با آمریکاست)
در خاتمه باید تأکید کرد، [جهان اسلام] راهی جز مقاومت در برابر آمریکا ندارد، اگر مقاومت کنیم و همه متحد باشیم دشمن قطعا در این راه هم شکست می خورد،[49] همانگونه که سقوط فضاحت بار دولت خود خوانده داعش، درس عبرتی شد برای همه کسانی که خیال های خام برای دنیای اسلام در سر می پرورانند و مزدورانی را از سراسر جهان برای تجزیه کشورهای اسلامی بسیج می کردند.[50]
یقین دارم آینده ای روشن برای مردم یمن، بحرین، سوریه و عراق پس از بیرون راندن گروه های تکفیری در انتظار خواهد بود و روسیاهی برای حامیان تروریسم به ویژه آمریکا و انگلستان خواهد ماند، از خدا می خواهیم هرچه زودتر شر این اشرار را از جهان اسلام بلکه از عالم بشریت قطع بفرماید.[51]
پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir
منبع: بیانات معظم له
[1] پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نظام نوپای چمهوری اسلامی، مسائل گوناگونی را از جمله تشکیل نهادهای جدید، در مسیر حرکتش تجربه کرد، در این بین حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در تاریخ 5 اسفند 1357، در مقاله ای با عنوان «بیست پیشنهاد فوری به دولت انقلاب» بر لزوم تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سپاه قدس تأکید نمود.(ر.ک: پس از پیروزی، ص23-24).
[2] سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به منظور حفظ و حراست از نظام نوپای اسلامی در اسفند 1357 اعلام موجودیت کرد و در اواخر فروردین 1358، به دستور امام خمینی زیر نظر شورای انقلاب ساماندهی شد و در آذر 1359 نیز بسیج مستضعفین به آن پیوست. با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در 31 شهریور 1359 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مرحلۀ جدید فعالیت های خود را آغاز کرد؛ (ر.ک:دائره المعارف انقلاب اسلامی، ج2،صص284-281).
[3] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار نماینده ولی فقیه در سپاه، 22/6/1397.
[4] همان.
[5] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار جمعی از فرماندهان سپاه علی بن ابیطالب (ع)،3/2/1398.
[6] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،22/1/1398.
[7] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار نماینده ولی فقیه در سپاه، 22/6/1397.
[8] همان.
[9] همان.
[10] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار فرماندهان سپاه علی بن ابیطالب(ع)،2/7/1392.
[11] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار شماری از فرماندهان نیروی دریایی سپاه پاسداران،20/8/1386.
[12] حزبالله لبنان بزرگترین حزب شیعی و تشکیلات سیاسی، نظامی و مذهبی در لبنان است که سال 1979 میلادی همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و پس از اشغال لبنان توسط رژیم غاصب صهیونیستی با هدف مقابله با تهدیدات نظامی این رژیم شکل گرفت.
[13] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،15/2/1386.
[14] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،20/12/1394.
[15] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در جمع نمازگزاران حرم مطهر حضرت معصومه(س)،3/5/1392.
[16] جنگ شش روزه معروف به جنگ ماه ژوئن با حمله هوایی ناگهانی اسرائیل به پایگاه های هوایی مصر در ۵ ژوئن ۱۹۶۷ آغاز شد و رژیم صهیونیستی طی ۶ روز موفق شد تا کنترل نوار غزه و صحرای سینا را از مصر، قدس شرقی و کرانه باختری رود اردن را از اردن و بلندی های جولان را از سوریه بدست گیرد.
[17] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،15/2/1386.
[18] همان.
[19] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در جمع اعضای مجمع اسلامی دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامی مشهد،12/5/1385.
[20] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،26/7/1385.
[21] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،20/12/1394.
[22] حماس مخفف «حرکة المقاومة الاسلامیة »؛ (جنبش مقاومت اسلامی)، است که شیخ احمد یاسین آن را در سال ۱۹۸۷ به دنبال آغاز انتفاضه اول پایه گذاری کرد و به عنوان شاخه اخوانالمسلمین فلسطین، کار خود را آغاز کرد. این جنبش به عنوان یک جنبش مقاومت مردمی ـ ملی با رویکردی اسلامی تاسیس شد و از همان بدو کار تلاش کرده است تا زمینه را برای آزادی و رهایی فلسطین از طرح صهیونیستها مبنی بر غصب کامل این سرزمین فراهم آورد.
[23] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،16/11/1387.
[24] «اَلْحَشْدُ الشَّعْبی»، یا بسیج مردمی عراق به نیروهای شبهنظامی داوطلب عراقی اشاره دارد که در سال ۱۳۹۴ش (۲۰۱۵م) برای مقابله با حملات داعش به شهرهای عراق سازماندهی شدند. این سازمان، در پاسخ به دعوت دولت عراق و آیت الله سیستانی مرجع شیعه، در نجف، در قالب نیرویی نظامی در کنار ارتش تشکیل شد. نیروهایی از همه طوایف و قومیت های عراقی در آن حضور دارند.
[25] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،5/7/1397.
[26] متن پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی،14/4/1396.
[27] به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و قطع دست استکبار جهانی و منافع آنها در ایران، توطئه ها و فتنه های شیاطین علیه ایران روز به روز گسترش یافت. در چنین شرایطی امام خمینی در پنجم آذر ۱۳۵۸، فرمان تشکیل بسیج را صادر کردند و فرمودند: مملکتی که ۲۰ میلیون جوان دارد، باید بیست میلیون ارتش داشته باشد. بسیج در تاریخ انقلاب اسلامی نه به عنوان یک نهاد نظامی صرف، بلکه به عنوان یک مکتب فرهنگی و ارزشی و کلمه طیبه ای که در بین همه اقشار ملت ایران ریشه دوانیده است، مطرح میشود.
[28] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار جمعی از مسئولان بسیج، 4/9/1396.
[29] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار سردار رحیم صفوی و هیئت همراه،29/7/1396.
[30] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار جمعی از علمای کشور عراق،28/2/1395.
[31] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،2/9/1396.
[32] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار سردار رحیم صفوی و هیئت همراه،29/7/1396.
[33] همان.
[34] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،5/7/1397.
[35] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار وزیر آموزش و پرورش،26/1/1397.
[36] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،5/7/1397.
[37] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار نماینده ولی فقیه در سپاه، 22/6/1397.
[38] متن پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی،14/4/1396.
[39] پيام قرآن، ج10، ص310.
[40] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،13/7/1391.
[41] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار دبیر کل مقاومت اسلامی نجباء،19/10/1394.
[42] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی،شبستان امام خمینی(ره)، حرم حضرت فاطمه معصومه(س)،14/5/1391.
[43] متن پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی، 24/5/1390.
[44] سردار شهید حسین همدانی بنیان گذار تشکیل نیروهای دفاع وطنی سوریه (بسیج مردمی) بود. نیروهای دفاع وطنی سوریه با سازماندهی وگذراندن دورههای آموزشی نحوه دفاع از کشور خود و مقابله با تروریستهای تکفیری را فرا گرفتهاند. این بسیج مردمی در کنار ارتش سوریه و مدافعان حرم از کشورهای مختلف بخشی از جبهه مقاومت اسلامی در سوریه را تشکیل می دهند.روحیه مقاومت و ایثار مهمترین ویژگی این گروه مقاومت است و هم اکنون به فکر آبادانی سوریه و یاری آوارگان و پناهجویان مردم خود هستند.
[45] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی،شبستان امام خمینی(ره)، حرم حضرت فاطمه معصومه(س)،14/5/1391.
[46] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار سردار رحیم صفوی و هیئت همراه،29/7/1396.
[47] فاطمیون یکی از نیروهای فعال شیعه و مبارز افغانستانی است که برای دفاع از حرم قهرمان کربلا عقیله بنی هاشم حضرت زینب کبری و حضرت رقیه سلام الله علیهما در مقابل نیروهای داعش در سوریه، در سال۱۳۹۰هجری شمسی اعلام موجودیت کرد. این لشکر شبه نظامی از سه دستۀ (افغانستانی های مجاهد زمان حمله شوروی به افغانستان و دوران طالبان، افغانستانی های حاضر در جنگ ایران و عراق و افغانستانی های شیعه مقیم ایران و سوریه) تشکیل شده است.
[48] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار جمعی از خانواده های شهدای مدافع حرم و تیپ فاطمیون (س)، مدرسه علمیه امام کاظم(ع)،1/7/1395.
[49] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس سازمان پدافند غیرعامل،10/8/1397.
[50] متن پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی،14/4/1396.
[51] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ،درس خارج فقه، مسجد اعظم قم،27/7/1395.