شرح دعای روز بيست و نهم ماه مبارک رمضان از منظر معظم له

شرح دعای روز بيست و نهم ماه مبارک رمضان از منظر معظم له


دعای روز بيست و نهم ماه مبارک رمضان/ بارش رحمت الهی در نسیم رمضان/رحمت فراگیر/توفیق چیست؟/از خدا خواهیم توفیق عمل/توفیق ترک گناه/گناه قلب انسان را سیاه می کند/ رحیمیت خداوند‌

دعای روز بيست و نهم ماه مبارک رمضان

«اللهُمَّ غَشِّنى‏ فيهِ بِالرَّحْمَةِ، وَارْزُقْنى‏ فيهِ التَّوْفيقَ وَالْعِصْمَةَ، وَطَهِّرْ قَلْبى‏ مِنْ غَياهِبِ التُّهَمَةِ، يا رَحيماً بِعِبادِهِ الْمُؤْمِنينَ؛ خدايا در اين ماه مرا به لطف و رحمتت داخل كن و توفيق عمل و دورى از گناه‏ را روزيم گردان، و دلم را از سياهى‏هاى تهمت پاك گردان، اى مهربان بر بندگان با ايمان».[1]

بازشناسی رحمت بیکران خداوند به ویژه در ماه مبارک رمضان، نقش توکل و توفیق الهی در هدایت و سعادتمندی انسان، آثار گناه بر قلب انسان و معنا شناسی رحیمیت خداوند از جمله مهمترین فرازهای است که در دعای روز بيست و نهم ماه مبارک رمضان به آن اشاره شده است.

بارش رحمت الهی در نسیم رمضان

‏ ماه رمضان‏ ماه رحمت است،[2] ماهى که اعمال عادى انسان، همچون خواب و تنفّس، ثواب عبادت را دارد تا چه رسد به عبادات و طاعات و نيكى‏هاى او.[3]

 اینچنین است که به تعبیر حضرت علی علیه السلام، اميد به رحمت‏ خدا مومنان را به تشنگى روزه‏ روزهاى گرم واداشته است.[4]

رحمت‏ بيكران خدا ايجاب مى‏كند كه بندگان را به حال خود رها نكند، و برنامه و راهنما براى آنها بفرستد، تا در مسير پرپيچ و خم تكامل و سير الى اللَّه آنها را رهنمون گرداند، اصولا تمام عالم هستى از رحمت‏ بى‏دريغش سرچشمه‏[5]گرفته است، و انسان ها بيش از همه مشمول اين رحمتند،[6]

رحمت فراگیر

فيض و رحمت‏ الهى عام و گسترده‏ است، ولى به تناسب شايستگى‏ها و لياقت‏ها در ميان مردم تقسيم مى‏شود.[7]

خداوند هم به خواهش‏كننده و هم به غير آن بخشش مى‏كند. علاوه بر آن، كسى را كه در تمام عمرش خدا را نشناخته، مشمول رحمت‏ گسترده‏ خود مى‏گردانَد. او خداوندى است كه رحمتش فراگير است و هيچ درخواست‏كننده‏اى را محروم نمى‏كند و به غير درخواست‏كنندگان هم به مقتضاى حال مى‏بخشد.[8]

توفیق چیست؟

اين كه دعا مى‏كنيم[9] خدايا! ما را براى كارهاى خير توفيق‏ عنايت كن؛ يعنى وسايل آن را اعم از روحانى و جسمانى فراهم نما. به يقين آنچه در اختيار ماست بايد خودمان فراهم سازيم و آنها را كه از اختيار ما بيرون است بايد از خدا بخواهيم.[10]

از خدا خواهیم توفیق عمل

اگر فضل الهى در دنيا شامل حالمان نباشد هرگز نمی توانیم حسنات را بجا آوریم، زیرا توفيق‏ هدايت و عمل‏ در گرو قدرت پرودگار است.[11]

اگر به اين مقدّمات فكر كنيم، حسّ شكرگزارى ما تحريك مى‏شود و در مقام شكر برمى‏آييم و توفيق‏ را از خدا مى‏خواهيم ولى بايد توجّه نمود كه مقدّمات توفيق به دست ماست.[12]

توفیق ترک گناه

منظور از توفيق در اينجا فراهم كردن اسباب اطاعت و ترك معصيت است، زيرا خداوند به ما عقل و هوش داده، وجدان بيدار مرحمت كرده، پيامبران الهى را فرستاده و كتب آسمانى را نازل كرده كه تمام اينها ما را به طاعتش نزديك و از معصيتش دور گرداند و اگر اين اسباب وجود نداشت در گرداب گناه‏ و ترك طاعت غوطه‏ور مى‏شديم، بنابراين سزاوار است همواره خدا را بر اين نعمت هاى بزرگ سپاس گوييم.[13]

گناه قلب انسان را سیاه می کند

ارتکاب هرگناه، نقطه سياهى‏ است که اگر گناه ادامه پيدا كند اين نقطه وسيع مى‏شود، تمام قلب را مى‏پوشاند كه به تعبیر قرآن«وَأَحاطَتْ بِهِ خَطيئَتُهُ؛ و آثار گناه، سراسر وجودشان را بپوشاند».[14]

در نتيجه سياهى‏ قلب‏ ، كار را به جايى مى‏رساند كه اثر سوءِ اعمال خلاف او را دلسرد كرده و از سير و سلوك بازمى‏دارد و در اين وقت است كه حال طلب هم از او سلب شده و ديگر رغبتى در او براى انجام دادن اعمال خير و ثواب نيست.[15]

سخن آخر:( رحیمیت خداوند)

«رحيم» اشاره به «رحمت خاص» پروردگار است كه ويژه مؤمنان است و تنها در اختيار نيكان و پاكان قرار مى‏گيرد،[16] زيرا آنها به حكم ايمان و عمل صالح، شايستگى اين را يافته‏اند كه از رحمت و بخشش و احسان خاصى كه آلودگان و تبهكاران از آن سهمى ندارند، بهره‏مند گردند.[17]

 

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir

 

 

[1] كليات مفاتيح نوين، ص: 817.

[2] تفسير نمونه ؛ ج‏11 ؛ ص467.

[3] مثالهاى زيباى قرآن ؛ ج‏1 ؛ ص7.

[4] ترجمه گويا و شرح فشرده اى بر نهج البلاغه ؛ متن‏وترجمه(ج‏1) ؛ ص191.

[5] تفسير نمونه ؛ ج‏21 ؛ ص153.

[6] همان؛ ص 154.

[7] همان ؛ ج‏4 ؛ ص528.

[8] انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى ؛ ص244.

[9] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج‏13 ؛ ص628.

[10] همان؛ ص 629.

[11] تفسير نمونه ؛ ج‏21 ؛ ص214.

[12] مشكات هدايت ؛ ص133.

[13] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج‏7 ؛ ص600

[14] سوره بقره، آيه 81

[15] انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى ؛ ص567.

[16] پيام قرآن ؛ ج‏4 ؛ ص356.

[17] تفسير نمونه ؛ ج‏1 ؛ ص22.

captcha