دعای روز بیست و هشتم ماه مبارک رمضان
«اللهُمَّ وَفِّرْ حَظّى فيهِ مِنَ النَّوافِلِ، وَاكْرِمْنى فيهِ بِاحْضارِ الْمَسآئِلِ، وَقَرِّبْ فيهِ وَسيلَتى الَيْكَ مِنْ بَيْنِ الْوَسآئِلِ، يا مَنْ لا يَشْغَلُهُ الْحاحُ الْمُلِحّينَ؛ خدايا در اين ماه بهرهام را از نافلهها فراوان گردان و با برآوردن خواستههايم گراميم دار، و از ميان وسائل، وسيله تقرّبم به درگاهت را به من نزديك گردان ای کسی که سرگرمش نكند اصرار و سماجت اصراركنندگان.»[1]
اهمیت انجام مستحبات در ارتقای عبودیت و بندگی و لزوم تقدم مصالح فرائض دینی بر نوافل، ضرورت هماهنگی دعا و عمل و راهکارهای رسیدن به قرب الهی از جمله مهمترین آموزه های دعای روز بیست و هشتم ماه مبارک رمضان به شمار می آید.
توفیق بهره‌مندی از نوافل
باید عبادت را به طور كامل انجام داد به گونه اى كه نه كمبودى از نظر واجبات داشته باشد و نه مستحبات، مبادا وجود گرفتارىهاى زياد سبب شود كه انسان خود را از عبادات مستحب و نوافل معاف بداند كه اين اشتباه بزرگى است.[2]
البته انسان نبايد در عبادات مستحب به خود فشار آورد مبادا از آن دلزده شود، بلكه بايد در اوقات فراغت و حالت نشاط به سراغ آن برود تا هميشه آتش عشق و علاقه به عبادات مستحب در او فروزان باشد.[3]
مستحبات بی ارزش
بسيارند كسانى كه به پارهاى از مستحبات آنچنان اهميت مىدهند كه واجبات را فداى آن مىكنند و اين برخلاف دستور شرع اسلام است.[4]
اين در واقع همان چيزى است كه در علم اصول فقه به عنوان تعارض اهم و مهم عنوان مىشود كه اگر دو عمل، يكى مستحب و ديگرى واجب و يا دو عمل واجب كه يكى از ديگرى مهمتر است با هم تعارض كنند، حكم عقل و شرع هر دو بر اين است كه أهم را مقدم دارند و مهم را رها كنند.[5]
به تعبیر دیگر فرائض و واجبات، مصالحى دارد كه اگر ترك شود به انسان لطمه جدّى مىزند در حالى كه مستحبّات چنين نيست و به اين مىماند كه كسى داروى اصلى درد خود را رها كرده و به داروهاى اضافى و غير ضرورى بپردازد.[6]
کرامت الهی، تلاش عمومی، سعادتِ انسانی
يكى از بزرگترين مواهب خدا است كه به انسان كرامت فرموده و او را شايسته «تكليف و مسئوليت» قرار داده است.[7]
این مهم از طريق تلاش و كوشش حاصل می شود؛[8] البته آنچه از توان ما بيرون است به لطف خدا می سپاريم، و با دعا حلّ مشكل را از او می خواهيم.[9]
در حقیقت «دعا» انسان را به تلاش، جهت بر طرف ساختن موانع استجابت وا مىدارد كه سادهترين آنها پاك و حلال بودن مأكول و ملبوس و پرهيز از اموال حرام و سعى و كوشش براى اداى حقوق ديگران و ترك گناهانى همچون غيبت و تهمت و شراب و قطع رحم است كه از موانع مهمّ اجابت دعا شمرده شده است.[10]
نزدیک ترین وسیله «تقرب الی الله»
«وسيله»،( الْوَسآئِلِ) در دعای فوق معنى بسيار وسيعى دارد و هر كار و هر چيزى را كه باعث نزديك شدن به پيشگاه مقدس پروردگار شود را در بر می گیرد كه مهم ترين آنها ايمان به خدا و پيامبر اكرم (ص) و جهاد و عبادات همچون نماز و زكات و روزه و زيارت خانه خدا و همچنين صله رحم و انفاق در راه خدا اعم از انفاق هاى پنهانى و آشكار و همچنين هر كار نيك و خير مىباشد.[11]
سخن آخر:( خدا از شنیدن دعای بنده خسته نمی شود)
فراز پایانی دعا «يا مَنْ لا يَشْغَلُهُ الْحاحُ الْمُلِحّينَ؛ ای کسی که سرگرمش نكند اصرار و سماجت اصراركنندگان.»[12] با عبارت صریح، اين حقيقت را بر ملا مىسازد كه تكرار سؤال و درخواست و الحاح و اصرار در گسترش عطا و سخاى او اثرى ندارد؛ در حالى كه انسان ها هر قدر سخىّ و بخشنده باشند، در مقابل تمام اين امور آسيب پذيرند و دليل آن يك چيز است و آن اينكه امكانات و عطاياى همه محدود است و عطا و نعمتهاى خدا همچون ذات پاك او نامحدود.[13]
پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir
[1] كليات مفاتيح نوين ؛ ص817.
[2] همان ؛ ج11 ؛ ص85.
[3] همان ؛ ص356.
[4] همان ؛ ج14 ؛ ص333.
[5] همان؛ ج14، ص 334.
[6] همان ؛ ج12 ؛ ص265
[7] لغات در تفسير نمونه ؛ ص577.
[8] كليات مفاتيح نوين ؛ ص1100.
[9] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج2 ؛ ص519.
[10] همان ؛ ج3 ؛ ص264.
[11]نهج البلاغه؛ خطبه 110.
[12] كليات مفاتيح نوين ؛ ص817.
[13] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج4 ؛ ص31.
