دعای روز نهم ماه مبارک رمضان
«اللهُمَّ اجْعَلْ لى فيهِ نَصيباً مِنْ رَحْمَتِكَ الْواسِعَةِ، وَاهْدِنى فيهِ لِبَراهينِكَ السَّاطِعَةِ، وَخُذْ بِناصِيَتى الى مَرْضاتِكَ الْجامِعَةِ، بِمَحَبَّتِكَ يا امَلَ الْمُشْتاقينَ؛ خدايا در اين ماه بهره اى از رحمت وسيعت برايم قرار ده و با دلايل روشنت هدايتم كن و به سوى خشنودى فراگير خود ببر به محبّتت اى آرزوى مشتاقان».[1]
تشریح مقام رحمانیت الهی، باز خوانی آثار توبه در جلب رحمت خداوند، نسبت هدایت با رحمت و جایگاه دعا در گشایش رحمت الهی و پیوند جلب رحمت الهی با سبک زندگی اسلامی از جمله مهم ترین نکات دعای روز نهم ماه مبارک رمضان به شمار می آید.
گسترۀ«رحمانیت»
لطف و رحمت خداوند به قدرى وسيع و گسترده است كه حتی کسانی که در دشمنى و مخالفت با خداوند، چيزى فروگذار نكرده اند از رحمت عامه خدا بی نصیب نمی مانند؛ لذا خداوند كتاب را پى درپى برهمگان نازل مى كند، تا دل هايى كه اندك آمادگى دارند، تكان بخورند و به راه آيند، و اين است مقام رحمت عامه و رحمانيت پروردگار كه دوست و دشمن را در بر مى گيرد.[2]
توبه ؛ دریچه ای به سوی رحمت الهی
يأس از رحمت خدا بالاترين گناهان است، زيرا كسى كه از رحمت حق مأيوس شود از هيچ گناهى إبايى ندارد، چون مى گويد: آب از سر من گذشته و من غرق شده ام چه يك قامت چه صد قامت.[3]
حال آنکه خداوند درهاى توبه و استغفار را به روى بندگانش گشوده و آنها را به رحمت خود اميدوار ساخته و در اميدبخشترين آيۀ قرآن می فرماید: « «قُلْ يا عِبادِيَ الَّذينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ؛ اى بندگانى كه راه اسراف به خود را درپيش گرفتهايد و مرتكب گناهان شده ايد از رحمت خداوند مأيوس نشويد، چرا كه او همه گناهان (توبه كنندگان) را به يقين او آمرزنده مهربان است».[4]،[5]
هدایت و رحمت
«هدايت» مقدمه اى است براى «رحمت پروردگار»، چرا كه انسان نخست در پرتو نور قرآن حقيقت را پيدا مى كند و به آن معتقد مى شود، و در عمل خود آن را به كار مى بندد، و به دنبال آن مشمول رحمت واسعه و نعمت هاى بى پايان پروردگار مى گردد.[6]
دعا ؛كلید گشایش درهای رحمت الهی
دعا در نزد خداوند جايگاهى بس عظيم دارد.[7] حضرت على عليه السلام در این زمینه مى فرمايد: «الدُّعا مِفْتاحُ الرَّحْمَةِ وَ مِصْباحُ الظُّلْمَةِ»؛ دعا كليد رحمت خداوند و چراغ روشنى براى تاريكى هاى دنيا و آخرت است.[8]
رحمت واسعه الهی چگونه با عقاب اخروی گنهکاران سازگار است؟
بی شک «رحمت خداوند»، «حكمت» او را از بين نمى برد، زيرا رحمت او هم چون حس ترحم ما از احساسات و رقت قلب سرچشمه نمى گيرد، بلكه رحمت او هميشه آميخته با حكمت است، و حكمت ايجاب مى كند، كه گنهكاران (جز در موارد خاصى) به مجازات برسند.[9]
حقیقت هدایت به دلایل روشن الهی
منظور از هدايت دلائل روشن و براهين آشكارى است كه در آئين اسلام وجود دارد و منظور از دين حق آئينى است كه اصولش حق و فروعش نيز حق و بالآخره تاريخ و مدارك و اسناد و نتيجه و برداشت آن نيز حق است.[10]
لذا هدايت يك انسان، تنها تعليمات صحيح و آيات تكان دهنده و اعجاز آميز و دلائل روشن كافى نيست، بلكه آمادگى و استعداد پذيرش و شايستگى براى قبول حق نيز لازم است، همانگونه كه براى پرورش سبزه و گل تنها بذر آماده كافى نمى باشد، زمين مستعد نيز لازم است.[11]
سبک زندگی اسلامی به مثابۀ جلب رضایت الهی
بی تردید باورى كه مبدأ حركت و تلاش براى كسب رضايت الهى باشد باورى است كه در زندگى بازتاب داشته باشد.[12] که می توان به آن حیات طیبه اطلاق نمود.[13]
از این رو باید به طور مداوم نفس خود را مورد عتاب قرار دهیم آيا زندگى تكرارى را ادامه می دهیم يا برنامه و راه تازه اى به سوى خدا گشوده ایم؟ آيا گرهى از مشكل مردم باز كردهام؟ آيا كارى كه باعث جلب رضايت الهى باشد از ما سرزده است؟[14]
پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir
[1] كليات مفاتيح نوين ؛ ص814.
[2] برگزيده تفسير نمونه ؛ ج4 ؛ ص359.
[3] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج12 ؛ ص515.
[4] سورۀ زمر؛ آيه 53.
[5] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج12 ؛ ص515.
[6] برگزيده تفسير نمونه ؛ ج3 ؛ ص551.
[7] مثالهاى زيباى قرآن ؛ ج1 ؛ ص275.
[8] بحارالانوار، ج 90، ص 30.
[9] تفسير نمونه ؛ ج3 ؛ ص85.
[10] همان ؛ ج7 ؛ ص370.
[11] همان ؛ ج8 ؛ ص299.
[12] انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى ؛ ص104.
[13] اخلاق در قرآن ؛ ج1 ؛ ص55.
[14] انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى ؛ ص450.
