حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی شامگاه چهارشنبه در برنامه چشمه معرفت که از شبکه یک سیما پخش شد، ضمن تسلیت ایام شهادت حضرت علی(علیه السلام)، با بیان اینکه برای شناخت مقام والای امیرمؤمنان(علیه السلام) راه های بسیاری وجود دارد، اظهار کردند: یکی از بهترین راه ها، آشنایی با نهج البلاغه حضرت علی(علیه السلام) است؛ تمام کلمات پرمعنای صحابه که جمع شده به اندازه یکی از خطبه های نهج البلاغه نمی شود و فاصله بسیاری زیادی دارد.
ایشان با بیان اینکه نهج البلاغه مشتمل بر سه بخش خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار است، تصریح کردند: از امیرمؤمنان(علیه السلام)، ۲۴۱ خطبه متنوع در نهج البلاغه ثبت شده است و هرچه بخواهیم در این گنجینه وجود دارد؛ به عنوان مثال در خطبه اشباح، دقیق ترین مسائل توحید و فلسفه خداشناسی بیان شده است. در خطبه قاصعه، تعصب و خودپسندی به تعبیرهای بسیار زیبا و مستدل مورد نکوهش حضرت علی(علیه السلام) قرار گرفته است. در بعضی از خطبه ها، زیبایی های خلقت طاووس و عجایب خلقت مورچه را بیان می کند.
معظم له با بیان اینکه در بخش دوم، ۷۹ نامه از حضرت علی(علیه السلام) در دسترس است، تصریح کردند: نامه های دیگری هم بوده که بر اثر گذشت زمان و مخالفت دشمنان محو شده است اما این تعداد نامه هم پُر از درس هاست.
ایشان، از عهدنامه مالک اشتر به عنوان نمونه ای از نامه های امیرالمؤمنین(علیه السلام) یاد کردند و گفتند: تمام جزئیات حکومت و سیاست و مدیریت در این عهدنامه دیده می شود؛ هزار و چهارصد سال از تاریخ آن می گذرد در حالی که همچنان نو و تازه است؛ گویا این عهدنامه را به زبان های مختلف ترجمه کردند و در سازمان ملل بین اعضا تقسیم شد و موجب شگفتی آنان شد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی، یکی دیگر از نامه های امیرمؤمنان(علیه السلام) را نامه به امام مجتبی(علیه السلام) عنوان کردند و افزودند: تمام درس های علم اخلاق در آنجاست و یک مجموعه اخلاقی کامل است. نامه های دیگر هم هرکدام پیام های زیادی دارد.
ایشان با بیان اینکه ۴۸۰ کلمات قصار از امیرمؤمنان در نهج البلاغه وجود دارد، تصریح کردند: کلمات قصار یعنی جملات کوتاه اما پُرمعنی؛ هر کدام از این جملات قصار، یک درس زندگی است.
معظم له بر لزوم آشنایی و انس افراد جامعه با نهج البلاغه تأکید کردند و افزودند: ما نهج البلاغه را بعد از تفسیر نمونه، تفسیر کردیم؛ نگاه کردیم نهج البلاغه هم مثل امیرمؤمنان(علیه السلام) مظلوم است و شرح های کمی بر آن نوشته شده است و شرح جمله به جمله کمتر دیده می شود؛ بر این اساس تصمیم گرفتیم و با جمعی از دوستان، نهج البلاغه را در چهارده جلد شرح دادیم؛ هنگامی که نهج البلاغه را شرح می دادیم، متوجه شدیم واقعاً این اثر، گنجینه ای است که ما تاکنون به آن آشنا نبوده ایم.
ایشان با بیان اینکه نهج البلاغه امیرمؤمنان(علیه السلام) در کتاب های درسی معرفی شود، تصریح کردند: چه خوب است مسئولان کشور ما، عهدنامه مالک اشتر را جلوی خود بگذارند و مطابق آن عمل کنند.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی افزودند: کسانی که می خواهند راه سیر و سلوک را طی کنند و به مراتب قرب خداوند برسند، خطبه همام را که درباره پرهیزکاران است، مطالعه و عمل کنند.
ایشان در ادامه با اشاره به تعدادی از کلمات قصار امیرمؤمنان(علیه السلام)، فرمودند: حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «عبرت ها و پندها بسیار ولی عبرت گیرنده کم است»؛ وقتی نگاه به اطراف می کنیم، دنیا پر از درس عبرت است؛ زمین، آسمان، اسرار موجودات مختلف، تاریخ، قبرستان های خاموش و قصرهای ویران شده شاهان گذشته برای ما درس عبرت است؛ بنده بارها گفتم وقتی به موزه ها می روید، فقط افتخار نکنید که اینها آثار نیاکان ماست، ببینید چه چیزهایی داشتند اما گذاشتند و رفتند.
معظم له افزودند: همچنین حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «حتی اگر در آیات قرآن، این تهدیدها در مقابل معاصی نبود، برای این همه نعمتی که خداوند داده است باید او را اطاعت کرده و از معصیت پرهیز کنیم»؛ بر اساس سخن حضرت علی(علیه السلام)، شکر یک نعمت خداوند کافی است که ما در تمام عمر اطاعت کنیم حتی اگر مجازات و دوزخی هم در کار نبود.
ایشان تصریح کردند: همچنین امیرمؤمنان(علیه السلام) می فرماید: «دوستان و دشمنان تو سه گروه هستند؛ دوستانت: دوستت، دوستِ دوستت و دشمنِ دشمنت هستند؛ اما دشمنانت: دشمنت، دشمنِ دوستت، و دوستِ دشمنت هستند».
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی با تأکید بر اینکه چقدر خوب است فاصله خود را با نهج البلاغه امیرمؤمنان(علیه السلام) کم کنیم تا هم حضرت علی(علیه السلام) را بشناسیم و هم راه زندگی را پیدا کنیم، خاطرنشان کردند: امیدوارم کلمات امیرمؤمنان(علیه السلام) در صداوسیما، دانشگاه ها و مدارس بیش از پیش تقویت شود و فرزندان و جوانان ما در سایه آن پرورش یابند.
