بيست و هفتم ماه رجب بعثت پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله به نبوّت است.[1]،[2] لذا اين ماه آميخته است با ياد پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در بيست و هفتم ماه رجب و مبعث آن حضرت است[3].
گفتنی است رسول خدا صلى الله عليه و آله هنگامى به رسالت مبعوث شد كه مردم در جهالت و گمراهى به سر مى بردند؛ آثار توحيد از ميان رفته و فروغ انسانيّت خاموش گشته بود؛ عقايد مردم دستخوش خرافات و تحريفات گشته و اهداف والاى انبياى پيشين، به فراموشى سپرده شده بود و بت پرستى، جنايت، زنده به گور كردن دختران، ظلم و بيدادگرى، غارت و خونريزى، پايمال كردن حقوق ضعيفان و فحشا و منكرات، بر سراسر جزيرة العرب حكومت مى كرد. مردم ساير كشورها نيز، هر كدام به نوعى گرفتار چندگانه پرستى بودند و محبّت و عدالت از ميانشان رخت بربسته و فضايل و ارزش هاى انسانى به افول گراييده بود.[4]
حال خداوند متعال، در چنين عصرى، حضرت محمّد صلى الله عليه و آله را براى هدايت بشر، به رسالت برگزيد تا مردم را از بت پرستى و شرك، به توحيد و خدا پرستى دعوت كند و آنان را از تاريكى گناه، و ظلمت هاى جهل، رهانيده و به سرچشمه ايمان و دانش، و پاكى و تقوا رهنمون گردد.[5]
مبعث حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله)؛ شریف ترین اعیاد امت اسلامی
بی شک «مبعث» تحوّلى شگرف در زندگى جامعه بشرى و رستاخيزى عظيم در روح انسانها به وجود آورد و جا دارد كه روز بعثت رسول خدا صلى الله عليه و آله را روز «توحيد» و «احياى ارزشهاى انسانى» بناميم.گرامى داشتِ اين روز و تجليل از رسول گرامى اسلام و تشكيل مجالس و محافلِ جشن و سرور، در حقيقت تجليل از اهداف بلند آن معلّم بشريّت و اعلام وفادارى به توحيد، نبوّت و همه ارزشهاى والايى است كه از سوى نبىّ مكرّم اسلام صلى الله عليه و آله به جامعه بشرى عرضه شده است.لذا در روايتى از امام صادق عليه السلام روز مبعث به عنوان شريفترين اعياد ياد شده است.[6] ،[7]
اعمال شب عید مبعث
شب بيست و هفتم ماه رجب (شب مبعث ): شب مبعث از شب هاى مهمّ سال و بسيار ارزشمند است. و اعمالى براى اين شب نقل شده است که عبارتند از:[8]
غسل کردن در شب مبعث
گفتنی است غسل كردن در اين شب مستحب است.[9]،[10]
امشب 60 سال از عمرتان جلوتر بیفتید؛ دستورالعمل حضرت جوادالائمه(علیه السلام)
«شيخ طوسى» در «مصباح المتهجّد» روايتى را از امام جواد عليه السلام نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: «در ماه رجب، شبى است كه از تمام آنچه كه خورشيد بر آن مى تابد بهتر است و آن شب، شب «بيست و هفتم» ماه رجب است؛ كه در صبح اين شب، رسول خدا صلى الله عليه و آله به رسالت مبعوث گرديد، و از شيعيان ما هر كس در آن شب عملى را انجام دهد، پاداش آن به اندازه عمل شصت سال خواهد بود!».[11]
نماز شب مبعث
از امام جواد(علیه السلام) سؤال شد: چه عملى در شب مبعث بهتر است؟فرمود: پس از نماز «عشا» وقتى كه خوابيدى، پيش از نيمه شب، يا پس از نيمه آن از خواب برمى خيزى و دوازده ركعت نماز مى خوانى، در هر ركعتى، سوره «حمد» و يك سوره از سوره هاى كوچك مفصّل [12] را مى خوانى؛ آنگاه در هر دو ركعتى كه سلام نماز را دادى، مى نشينى و هفت مرتبه سوره «حمد» و هفت مرتبه «معوّذتين» (سوره فلق و ناس) و سوره هاى «توحيد» و «كافرون» و سوره «قدر» و «آيةالكرسى» را هر كدام هفت مرتبه مى خوانى.[13]
دعای شب مبعث
پس از نماز شب مبعث، اين دعا را مى خوانى:«الْحَمْدُ للَّهِ الَّذى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فى الْمُلْكِ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ، وَكَبِّرْهُ تَكْبيراً، اللهُمَّ انّى اسئَلُكَ بِمَعاقِدِ عِزِّكَ عَلَى ارْكانِ عَرْشِكَ، وَمُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ كِتابِكَ، وَبِاسْمِكَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ، وَذِكْرِكَ الْأَعْلَى الْأَعْلَى الْأَعْلى ، وَبِكَلِماتِكَ التَّامَّاتِ، انْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَانْ تَفْعَلَ بى ما انْتَ اهْلُهُ؛ستايش مخصوص خداوندى است كه نه فرزندى براى خود انتخاب كرده و نه شريكى در حكومت دارد و ضعف و ذلتى ندارد كه حامى و سرپرستى براى او باشد و او را بسيار بزرگ بشمار و از تو مى خواهم به حق جايگاه عزّتت بر پايه هاى عرشت و به حق نهايت رحمت از كتابت و به حق نام بزرگِ با عظمتِ بسيار با شكوهت و به حق نام برترِ والاىِ بلندمرتبه ات و به حق كلمات كاملت كه بر محمّد و خاندان پاكش درود فرستى و در حقّ من آنچه را كه تو شايسته آنى انجام دهى.آنگاه هر حاجتى كه دارى از خداوند طلب كن.[14] ،[15]
مرحوم «كفعمى»، براى شب مبعث اين دعا را نقل كرده است:«اللهُمَّ انّى اسئَلُكَ بِالتَّجَلِى الْأَعْظَمِ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ، وَالْمُرْسَلِ الْمُكَرَّمِ، انْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَانْ تَغْفِرَ لَنا ما انْتَ بِهِ مِنَّا اعْلَمُ...؛خدايا از تو مى خواهم به حق بزرگترين جلوه اين شب از اين ماه با عظمت،و به حقّ فرستاده شده گراميت، كه بر محمّد و خاندان پاكش درود فرستى و آنچه كه تو از ما به آن آگاه ترى بيامرزى...»،«...اللَّهُمَ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَاجْعَلِ الْيَقينَ فى قَلْبى ، وَالنُّورَ فى بَصَرى ، وَالنَّصيحَةَ فى صَدْرى ، وَذِكْرَكَ بِاللَّيْلِ وَالنَّهارِ عَلى لِسانى ، وَرِزْقاًواسِعاً غَيْرَ مَمْنُونٍ، وَ لا مَحْظُورٍ فَارْزُقْنى ، وَ بارِكْ لى فيما رَزَقْتَنى ، وَاجْعَلْ غِناىَ فى نَفْسى ، وَ رَغْبَتى فيما عِنْدَكَ، بِرَحْمَتِكَ يا ارْحَمَ الرَّاحِمينَ؛ خدايا بر محمّد و خاندان پاكش درود فرست و يقين را در دلم و روشنايى را در ديده ام و خيرخواهى را در سينه ام و يادت را در شب و روز بر زبانم قرار ده و روزى وسيعِ بى منّت و بدون مانع را عطايم كن، و در آنچه نصيبم گرداندى بركت ده و بى نيازى (از مخلوقاتت) را در وجودم و اشتياقم را به آنچه نزد توست قرار ده، به رحمتت اى مهربان ترين مهربانان.»[16]
سپس به سجده برو و صد مرتبه بگو:الْحَمْدُ للَّهِ الَّذى هَدانا لِمَعْرِفَتِهِ، وَخَصَّنا بِوِلايَتِهِ، وَوَفَّقَنا لِطاعَتِهِ، شُكْراً شُكْراً؛حمد و سپاس از آنِ خداوندى است كه ما را به شناختش هدايت فرمود و به دوستيش مخصوصمان ساخت و به بندگيش توفيقمان داد،سپاسگزارم، سپاسگزارم.»[17]
آنگاه سر از سجده بردار و بگو:«اللهُمَّ انّى قَصَدْتُكَ بِحاجَتى ، وَاعْتَمَدْتُ عَلَيْكَ بِمَسْئَلَتى ، وَتَوَجَّهْتُ الَيْكَ بِائِمَّتى وَسادَتى ، اللَّهُمَ انْفَعْنا بِحُبِّهِمْ، وَاوْرِدْنا مَوْرِدَهُمْ، وَارْزُقْنا مُرافَقَتَهُمْ، وَادْخِلْنَا الْجَنَّةَ فى زُمْرَتِهِمْ، بِرَحْمَتِكَ يا ارْحَمَ الرَّاحِمينَ؛[18]خدايا با درخواست هايم تو را قصد نموده و در نيازم به تو اميد بسته ام، و به واسطه امامان و سرورانم به تو رو نموده ام، خدايا به واسطه محبّت ايشان ما را بهره مند ساز و در راه آنان داخل كن، و هم نشينى آنان را روزيمان گردان، و در گروه آنان به بهشت داخل كن، به رحمتت اى مهربان ترين مهربانان».[19]
افضل اعمال شب ۲۷ رجب
= زيارت حضرت امير مؤمنان على عليه السلام در شب مبعث[20] ، از افضل اعمال است،«علّامه مجلسى» از «شيخ مفيد» و «سيّد بن طاووس» و «شهيد اوّل» (رحمهم اللَّه) نقل مى كند كه هرگاه اراده زيارت امير مؤمنان عليه السلام در شب و يا روز مبعث كردى پس بر در قبّه شريفه مقابل ضريح آن حضرت بايست و بگو:«اشْهَدُ انْ لا الهَ الَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، وَاشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، وَانَّ عَلِىَّ بْنَ ابى طالِبٍ اميرَ الْمُؤْمِنينَ عَبْدُاللَّهِ، وَاخُو رَسُولِهِ، وَانَّ الْأَئِمَّةَ الطَّاهِرينَ مِنْ وُلْدِهِ حُجَجُ اللَّهِ عَلى خَلْقِهِ؛گواهى مى دهم معبودى جز خدا نيست، يگانه اى كه شريكى ندارد، و گواهى مى دهم كه محمّد بنده و فرستاده اوست و علىّ بن ابى طالب اميرمؤمنان، بنده خدا و برادر رسولش است و امامان پاك از فرزندان او حجّت خدا بر مخلوقاتش هستند».[21]
آنگاه داخل شو و نزديك ،قبر آن حضرت بايست به اين نحو كه پشت به قبله و رو به روى قبر آن حضرت و آنگاه صد مرتبه «تكبير» بگو و پس از آن بگو:السَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ آدَمَ خَليفَةِ اللَّهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ نُوحٍ صَفْوَةِ اللَّهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ ابْراهيمَ خَليلِ اللَّهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ مُوسى كَليمِ اللَّهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ عيسى رُوحِ اللَّهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ مُحَمَّدٍ سَيِّدِ رُسُلِ اللَّهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يا اميرَ الْمُؤْمِنينَ...؛سلام بر تو اى وارث آدم خليفه خدا (در زمين)، سلام بر تو اى وارث نوح برگزيده خداوند سلام بر تو اى وارث ابراهيم خليل خدا، سلام بر تو اى وارث موسى، كليم خدا سلام بر تو اى وارث عيسى، روح اللَّه، سلام بر تو اى وارث محمّد، سرور فرستادگان خدا، سلام بر تو اى اميرمؤمنان...»[22]،«... اللَّهُمَّ انَّكَ مَنَنْتَ عَلَىَّ بِزِيارَةِ مَوْلاىَ عَلِىِّ بْنِ ابيطالِبٍ، وَ وِلايَتِهِ اللَّهُمَّ وَاجْعَلْنى مِنْ شيعَتِهِ، وَتَوَفَّنى عَلى دينِهِ، اللَّهُمَّ اوْجِبْ لى مِنَ الرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ، وَالْمَغْفِرَةِ وَالْإِحْسانِ، وَالرِّزْقِ الْواسِعِ الْحَلالِ الطَّيِّبِ ما انْتَ اهْلُهُ، يا ارْحَمَ الرَّاحِمينَ وَالْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ؛[23]...خدايا به واسطه زيارت مولايم علىّ بن ابى طالب عليه السلام و ولايت و معرفت او، بر من منّت نهادى، پس مرا از كسانى كه او را يارى كرده و از او يارى مى طلبند، قرار ده و به واسطه يارى دينت بر من منّت گذار،و خدايا مرا از شيعيانش قرار ده و بر دينش بميران، خدايا از رحمت و خشنودى و آمرزش و نيكى و روزى گسترده حلال پاكيزه كه تو شايسته آنى به من عطا فرما، اى مهربان ترين مهربانان وستايش مخصوص خداوندى است كه پروردگار جهانيان است».[24]
چرا در عید مبعث زیارت امیرالمؤمنین(علیه السلام) افضل است؟
«ابن بطوطه»[25] در سفرنامه خود، درباره كراماتى كه در شب بيست و هفتم رجب، از حرم امير مؤمنان عليه السلام ديده شده چنين نقل مى كند:همه مردم اين شهر (نجف) شيعه اند و از اين حرم، كرامت ها ظاهر مى شود كه منشأ عقيده مردم، به وجود قبر على عليه السلام در آن جا، همين كرامت هاست.[26]
از جمله آن كه، در شب بيست و هفتم ماه رجب كه آن را «ليلة المحيا» مى نامند، گروه بسيارى از سراسر عراق و فارس و روم بعد از نماز «عشا» در كنار روضه على عليه السلام گرد مى آيند و بيماران سخت، مثل افراد فلج و زمين گير را كنار ضريح مى گذارند و خود به نماز و ذكر و قرآن و زيارت، مشغول مى شوند و چون پاسى از شب بگذرد، مريض ها شفا مى يابند و صحيح و سالم مى شوند و با ذكر«لا إلهَ الَّا اللَّه، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّه وَ عَلِىٌّ وَلِىُّ اللَّه»برمى خيزند، اين حكايت در ميان آنها بسيار معروف است. هرچند من خود، آن شب را درك نكردم، ولى داستان آن را از افراد مورد اعتماد شنيدم، همچنين در مدرسه حرم، سه تن از افراد زمين گير را ديدم كه يكى از «روم» آمده بود و ديگرى از «اصفهان» و سوّمى از «خراسان» از حالشان جويا شدم، گفتند امسال به «ليلة المحيا» نرسيده اند و منتظرند تا سال آينده، اين شب را درك كنند و شفا يابند، در اين شب مردم از شهرهاى مختلف در نجف جمع مى شوند و بازار بزرگى نيز در آن شهر برپاست كه تا ده روز ادامه دارد.[27] البتّه هم اكنون نيز در مناسبت هاى گوناگون در حرم هاى ائمّه اطهار عليهم السلام از جمله حرم امير مؤمنان عليه السلام و حرم امام رضا عليه السلام بيمارانى شفا مى يابند كه به يقين خوانندگان گرامى نيز از برخى از اين كرامت ها و معجزات آگاهى دارند.[28]
اعمال روز عید مبعث
روز بيست و هفتم ماه بيست و هفتم رجب، روز مبعث است كه روز بسيار شريف و با ارزشى است.[29]در هر حال بزرگان براى اين روز، اعمالى ذكر كرده اند که به شرح ذیل است:[30]
غسل کردن در روز مبعث
گفتنی است غسل كردن در اين روز مستحب است.[31] ،[32]
روزهای که معادل هفتاد سال روزه گرفتن است
روزه؛ اين روز در ميان روزهاى سال يكى از چهار روزى است كه روزه گرفتن آن فضيلت بسيار دارد و پاداش فراوانى براى آن نقل شده است.[33] در روايتى از امام صادق عليه السلام مى خوانيم: «هر كس در روز بيست و هفتم رجب روزه بگيرد، خداوند براى او پاداش روزه هفتاد سال را مى نويسد».[34]،[35]
صلوات در روز مبعث
در روايتى از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه: «در اين روز روزه مى گيرى و بر محمّد و آلش زياد صلوات مى فرستى».[36] ،[37]
زیارت پیامبر(صلی الله علیه و آله) و امام علی (علیه السلام) در روز مبعث
از جمله اعمال مهم روز مبعث، زيارت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و امير مؤمنان عليه السلام است.[38] ،[39]
نماز مستحبی دوازده رکعتی در روز مبعث
از «ريّان بن صلت» نقل شده است كه هنگامى كه امام محمّد تقى عليه السلام در بغداد بود، روز نيمه رجب و روز بيست و هفتم رجب را روزه مى گرفت و همه ملازمان و ياران آن حضرت نيز روزه گرفتند؛ آنگاه به ما فرمودند، دوازده ركعت نماز بجا آوريم (هر دو ركعت به يك سلام) كه در هر ركعت، «حمد» و «سوره اى» بخوانيم و هنگامى كه نمازها به پايان رسيد، هر يك از سوره هاى حمد، توحيد و معوّذتين (فلق و ناس) را چهار مرتبه بخوانيم؛ آنگاه چهار مرتبه گفته شود:«لا الهَ الَّا اللَّهُ واللَّهُ اكْبَرُ، وَسُبْحانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ، وَ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ الَّا بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظِيمِ»و چهار مرتبه:«اللَّهُ اللَّهُ رَبِّى لا اشْرِكُ بِهِ شَيْئاً»و چهار مرتبه:«لا اشْرِكُ بِرَبّى احَداً».[40]،[41]
هم چنین دوازده ركعت نماز ديگر بدین نحو که «شيخ طوسى»، از حسين بن روح رحمه الله روايت كرده است كه: در اين روز دوازده ركعت نماز بجا مى آورى و در هر ركعت حمد و هر سوره اى كه خواستى مى خوانى و پس از هر دو ركعت و سلام نماز، مى خوانى:« الْحَمْدُ للَّهِ الَّذى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً، وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فى الْمُلْكِ، وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ، وَكَبِّرْهُ تَكْبيراً، يا عُدَّتى فى مُدَّتى ، يا صاحِبى فى شِدَّتى ، يا وَليّى فى نِعْمَتى ، يا غِياثى فى رَغْبَتى ، يا نَجاحى فى حاجَتى ، ياحافِظى فى غَيْبَتى ، ياكافِىَّ (كافِىَ) فى وَحْدَتى ، ياانْسى فى وَحْشَتى ، انْتَ السَّاتِرُ عَوْرَتى فَلَكَ الْحَمْدُ، وَ انْتَ الْمُقيلُ عَثْرَتى فَلَكَ الْحَمْدُ، وَانْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتى فَلَكَ الْحَمْدُ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاسْتُرْ عَوْرَتى ، وَ آمِنْ رَوْعَتى ، وَ اقِلْنى عَثْرَتى ، وَ اصْفَحْ عَنْ جُرْمى ، وَتَجاوَزْ عَنْ سَيِّئاتى فى اصْحابِ الْجَنَّةِ، وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذى كانُوا يُوعَدُونَ؛حمد و سپاس از آنِ خداوندى است كه فرزندى برنگزيد و شريكى در فرمانروايى ندارد و ضعف و ذلّتى ندارد كه حامى و سرپرستى براى او باشد (و به خدا مى گويم) او را بسيار بزرگ بشمار، اى ذخيره ام در تمام عمر، اى همدم من در سختى، اى صاحبِ نعمت من، اى فريادرس آرزوى من، اى برآورنده خواسته ام، و اى نگهدارنده من در سفر، اى پشتيبان من در تنهاييم، اى همدم من به هنگام ترسم، تويى پوشاننده زشتى هايم، پس حمد و سپاس از آنِ توست و تويى چشم پوشى كننده از لغزشم، پس حمد و سپاس از آنِ توست، و تويى نيروبخش ناتوانيم، پس حمد و سپاس از آنِ توست، بر محمّد و خاندان پاكش درود فرست و زشتيهايم را بپوشان، و ترسم را ايمن گردان، و از لغزشم درگذر و از گناهم چشم پوشى كن و بديهايم را ببخش و در ميان بهشتيان جايم ده، به خاطر وعده راستى كه به بهشتيان داده شده است.»[42]
وقتى كه نماز و دعا، پايان يافت، هر يك از سوره هاى حمد، اخلاص، معوّذتين، كافرون، انّاانزلناه و آيةالكرسى را هفت مرتبه مى خوانى. سپس هفت بار مى گويى:«لا الهَ الَّا اللَّهُ واللَّهُ اكْبَرُ، وَسُبْحانَ اللَّهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ الَّا بِاللَّهِ »و آنگاه هفت مرتبه مى گويى:«اللَّهُ اللَّهُ رَبِّى لا اشْرِكُ بِهِ شَيْئاً؛ پس از آن، هرچه از خدا مى خواهى طلب نما.[43]،[44]
دعای روز مبعث
از جمله اعمال روز مبعث دعايى است كه وقتى امام موسى بن جعفر عليهما السلام را در روز 27 رجب سال 179 هجرى از مدينه به سوى بغداد حركت دادند، آن را خواند:«يا مَنْ امَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ، وَضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَالتَّجاوُزَ، يا مَنْ عَفى وَتَجاوَزَ، اعْفُ عَنّى وَتَجاوَزْ يا كَريمُ، اللهُمَّ وَقَدْ اكْدَى الطَّلَبُ، وَاعْيَتِ الْحيلَةُ وَالْمَذْهَبُ، وَدَرَسَتِ الْأمالُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ الَّا مِنْكَ، وَحْدَكَ لا شَريكَ لَكَ...؛اى كه به بخشش و گذشت فرمان داده اى و خودت را به بخشش و گذشت ملزم ساخته اى، اى كه ببخشى و درگذرى، (گناهان) مرا ببخش و از من درگذر اى بخشنده، خدايا جستجو به جايى نرسيده، و درهاو راه ها بسته شد، و آرزوها طولانى و اميد قطع شد جز از تو، يگانه اى كه شريكى ندارى...»،«...اللهُمَّ صَلِّ عَلَيْهِ صَلاةً دآئِمَةً تَكُونُ لَكَ شُكْراً، وَ لَنا ذُخراً، وَاجْعَلْ لَنا مِنْ امْرِنا يُسْراً، وَ اخْتِمْ لَنا بِالسَّعادَةِ الى مُنْتَهى آجالِنا، وَ قَدْ قَبِلْتَ الْيَسيرَ مِنْ اعْمالِنا، وَ بَلَّغْنا بِرَحْمَتِكَ افْضَلَ آمالِنا، انَّكَ عَلى كُلِّ شَىْ ءٍ قَديرٌ، وَ صَلَّى اللَّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَسَلَّمَ؛[45]و در جايگاه بزرگوارى قرار دادى، خدايا پيوسته بر او درود فرست تا مايه سپاسگزارى از تو و ذخيره اى براى ما باشد، و كار ما را آسان قرار ده و عمر ما را به سعادت و نيكبختى ختم فرما، چرا كه تو اعمال ناچيز ما را پذيرفته اى و به رحمتت ما را به برترين آرزوهايمان برسان،زيرا تو بر هر چيز توانايى و بر محمّد و خاندان پاكش درود و سلام فرست.»[46]
سخن آخر
در خاتمه عید سعید مبعث را همۀ مسلمانان تبریک می گویم و از صمیم دل برای موفقیت امت اسلامی دعا می کنم و آرزو دارم همه مسلمین به اهتمام به انجام فرامین و آموزه های پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) به درک صحیح از اسلام نبوی نائل آیند.[47]
پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir
[1] بحارالانوار؛ ج 48؛ ص 813.
[2] كليات مفاتيح نوين ؛ ص622.
[3] همان؛ص623.
[4] همان ؛ ص660
[5] همان .
[6] اقبال؛ ص 673.
[7] كليات مفاتيح نوين ؛ ص661.
[8] همان ؛ ص655.
[9] مصباح المتهجّد؛ ص 814.
[10] كليات مفاتيح نوين ؛ ص655.
[11] همان.
[12] مرحوم محدّث قمى، سوره هاى كوچك مفصّل را به سوره محمّد، تا آخر قرآن تفسير كرده است؛ ولى در روايت اقبال و زاد المعاد آمده است كه: منظور از آن، سوره يس به بعد است.« اقبال؛ ص 670 ؛ زاد المعاد؛ ص35».
[13] كليات مفاتيح نوين ؛ ص655.
[14] مصباح المتهجّد؛ ص 813 ، اقبال؛ص 670 ، زاد المعاد؛ ص 35.
[15] كليات مفاتيح نوين ؛ ص656.
[16] همان؛ص659.
[17] همان؛ص660.
[18] بلدالامين؛ ص 183.
[19] كليات مفاتيح نوين ؛ ص660.
[20] براى آن حضرت، در شب مبعث سه زيارت نقل شده است؛(ر.ک: كليات مفاتيح نوين ؛ ص 309).
[21] كليات مفاتيح نوين ؛ ص 309.
[22] همان.
[23] مزار ؛ ص 99 ، بحارالانوار؛ ج 97؛ ص 377؛ ح 10 .
[24] كليات مفاتيح نوين ؛ ص 317.
[25] محمّد بن عبداللَّه، معروف به ابن بطوطه، عالم و سيّاح معروف، اهل مراكش بوده و در قرن هشتم هجرى مى زيسته است؛ مدّت سياحت او سى سال طول كشيد. او آنچه را در اين مدّت ديده بود، تدوين كرد كه تحت عنوان« رحلة ابن بطوطه» منتشر شده و كتاب او به فارسى به نام« سفرنامه ابن بطوطه» ترجمه شده است،(كليات مفاتيح نوين ؛ ص656).
[26] كليات مفاتيح نوين ؛ ص656.
[27] سفرنامه ابن بطوطه؛ ج 1؛ ص 185 ، انوار البهيّة؛ ص 80.
[28] كليات مفاتيح نوين؛ ص 657.
[29] همان. ؛ ص660.
[30] همان؛ص661.
[31]مصباح المتهجّد؛ ص 814.
[32] كليات مفاتيح نوين؛ ص661.
[33] همان.
[34] اقبال؛ ص 673.
[35] كليات مفاتيح نوين؛ ص661.
[36] اقبال؛ص 674 ،زاد المعاد؛ ص 40.
[37] كليات مفاتيح نوين؛ ص661.
[38] زاد المعاد؛ص 40.
[39] كليات مفاتيح نوين؛ ص661.
[40] مصباح المتهجّد؛ ص 814؛ زاد المعاد؛ ص 40.
[41] كليات مفاتيح نوين؛ ص661.
[42] همان؛ص662.
[43] مصباح المتهجّد؛ ص 816 ، اقبال؛ص 676،(در زادالمعاد ص40 آمده است اين نماز، به سند معتبر از حضرت صاحب الأمر عليه السلام نقل شده است).( كليات مفاتيح نوين ؛ ص662).
[44] كليات مفاتيح نوين ؛ ص662.
[45] اقبال؛ ص 677 ، مصباح المتهجّد، ص 814 ، زاد المعاد، صفحه 41.
[46] كليات مفاتيح نوين ؛ ص665.
[47] متن پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی به همایش ملی شکوه تقریب گلستان؛3/4/1388.