منشور اخلاقی انتخابات از منظر معظم له

جمهوری اسلامی ایران یک نعمت بزرگ الهی است که قدرت و اقتدارش در گرو حمایت همه جانبه مردم از آرمانهای آن است که نمونه مهم آن شرکت در انتخابات های متعدد است که خشم دشمنان را در پی داشته است.[1]
متاسفانه بعضاً  شاهد هستیم فضای انتخابات ناسالم شده و برخی برای رسیدن به هدف، از هر وسیله ای بهره می گیرند.[2] حال آنکه کرسی ریاست جمهوری مسؤولیت سنگین مردمی در دنیا و مسؤلیت الهی و اخروی دارد و کسانی که به این میدان می روند لحظه ای آسایش ندارند و باید هدف و مقصدشان را الهی کنند تا تحمل سختی ها را داشته باشند.[3] در این میان همه باید به مسائل اخلاقی توجه کنند و این مختص به گروه یا فردی خاصی نیست همه مسؤولند.[4]
لذا رعایت خط قرمز های شرعی و اخلاقی از جمله شاخصه های دموکراسی اسلامی است که  انتخاب افراد باید بر اساس آن موارد  وبدون در نظر گرفتن جناح بندی های سیاسی صورت گیرد.[5]
ضرورت اصلاح وضعیت نابسامان اخلاقی در روند ثبت نام انتخابات
شکایات زیادى از افراد متعدد از نقاط مختلف به ما رسیده که از وضع نابسامان ثبت نام انتخاب ریاست جمهورى بسیار نگران هستند و معتقدند عده اى ناآگاه و گروهى آگاهانه براى به سُخره کشیدن انتخابات ریاست جمهورى و ضربه زدن به نظام با نداشتن هیچگونه صلاحیتى، براى نام نویسى شرکت کرده و حتى صف تشکیل مى دهند و از آنجا که ادامه این وضع به ضرر نظام مقدس جمهورى اسلامى است و مخالف شئون کشور بزرگى مانند کشور ماست؛ باید هر چه زودتر فکرى براى حل این مشکل شود تا افرادى نام نویسى کنند که حداقل کمترین صلاحیت لازم را براى این کار داشته باشند. [6]
زیرا این  دموکراسی و انتخابات غربی است که مسائل اخلاقی در آن حاکم نیست؛ بلکه یک عده گردن کلفت زد و بند می کنند، افراد را می خرند، سرمایه داران افراد را می بینند و پول می دهند و زد و بند می کنند و در نتیجه افراد سرمایه دار روز به روز قوی تر و افراد فقیر روز به روز ضعیف تر می شوند.[7]
لیکن ما دموکرسی و انتخابات اسلامی داریم که خطوط قرمز زیادی هم در آن وجود دارد؛ کسی که نامزد می شود باید بینی و بین الله خود را لایق این مسئولیت بداند، اگر برای نام و شهرت و استفاده های مادی می رود این نخستین مخالفت با خط قرمز است.[8]
لزوم اخلاق مداری در معرفی کاندیداهای انتخابات
در باب روایات اهل بیت(ع) و علم رجال داریم که فلان کس ثقه است، فلان شخص ضعیف است یا آن فرد صادق و یا کاذب است؛ چون سرنوشت ما در روایات به دست اینهاست لذا باید معرفی شوند. انتخابات نیز اینگونه سرنوشت ساز است اگر معرفی در حدود شناخت آنها باشد یعنی فرد را معرفی و سوابقش او مطرح می شود که مانعی ندارد؛ دروغ هم در آنها نباشد و تهمت هم نباشد در حد شناخت اشکالی ندارد. [9]
لیکن صحبت کردن درباره نامزدهای انتخابات اگر با مطالب خلاف واقع همراه شود و یا مطالبی که ارتباطی ندارد مثلا اسرار منزلش گفته شود درست نیست. [10]
نفی مشکلات اقتصادی مردم در انتخابات؛ پدیده ای غیر اخلاقی
بدیهی است در حال حاضر ما دو مشکل عظیم در مسیر نظام داریم هر چند عظمت ملت و انقلاب ما به اندازه ای است که بر این مشکلات فائق می شود. [11]
یکی از مشکلات دشمنان خارجی است که دست به دست هم داده و روز به روز متحد می شوند و مادامی که ما تسلیم آنها نشویم با آنها مشکل خواهیم داشت، در حالی که  باید در مقابل آنها قوی باشیم و از خود دفاع کنیم، مشکل دیگر معضلات اقتصادی است که بر اثر خشکسالی ؛ بحران جهانی اقتصادی و سوء مدیریت ها به وجود آمده است، بخشی از مشکلات اقتصادی نیز  به جراحی هدفمند کردن یارانه ها برمی گردد. [12]
بعضی در انتخابات جنبه های مثبت را گرفته و از جنبه های منفی آن بی تفاوت گذشتند، صلاح این است که بپذیریم و قبول کنیم مشکل وجود دارد، زیرا با نفی و ندیدن حقیقت مشکل حل نمی شود. [13]
 اجتناب از تنش و درگیری در پرتو تحقق اخلاق انتخاباتی، انتخابات اخلاقی
بی شک انتخابات سالم و پرشور ، از خواسته های نظام و انقلاب اسلامی است، لذا مردم عزیز ما باید در این انتخابات حضور پرشور و گسترده ای داشته باشند تا در عرصه بین المللی، ایران اسلامی، سرافراز و قوی عمل کند ؛ لیکن نباید فراموش نمود  انتخابات باید خالی از تنش و درگیری باشد و جوانان ما نباید در فضای به وجود آمده در برابر هم قرار گیرند.[14] مبادا مسائل انتخابات باعث اختلاف در کشور شود که اختلافات در شرایط فعلی همچون سم، مهلک و کشنده است،[15] زیرا گزینۀ انتخابات ریاست جمهوری یک نفر است و اگر تجزیه و اختلافی پیش آید خطر در آنجا تهدید می کند.[16]
از آنجا که دشمنان نظام اسلامی در کمین اند تا  انتخابات تبدیل به یک جنگ داخلی شود که آنها به مقاصدشان و اهداف شان برسند؛[17] لذا آنها که به اختلاف دامن می زنند از هر گروه باشند تنها راه را برای سیطره دشمنان صاف می کنند‎.‎[18]
برخی شواهد نشان می دهد که دشمنان با تمام توان خود به میدان آمده اند تا با ایجاد تنش در فضای انتخاباتی به مقاصد نادرست خود دست یابند که امیداوریم مردم با هشیاری خود این توطئه ها را خنثی کنند، [19] برای تحقق این مهم نیازمند محیطی آرام و بدون تنش هستیم و اگر قرار باشد در هر راه پیمایی یک عده آن طرف و عده ای دیگر این طرف سرو صدا کنند و مسایل و تنش های داخلی حل نشود، نمی توانیم بر این مشکلات مسلط شویم.[20]
هم چنین نامزدها و حامیان آن ها در ستادهای تبلیغاتی شان باید مراقبت کنند تا فضای انتخابات خالی از تنش باشد؛ زیرا اگر تقوای اسلام را رعایت کنیم، هیچ مشکلی به وجود نخواهد آمد.[21]
رقابت اخلاقی؛ تقوای انتخاباتی
گفتنی است کاندیداهای محترم تقوا را رعایت و از تخریب یکدیگر اجتناب کنند، مردم به کسانی که اهل تخریب و بی تقوایی هستند رای نمی دهند و آنها را نمی بخشند.[22]
هزینه های بی حساب و کتاب در تبلیغات مردم را به شک می اندازد؛ لذا ملت به کسی رای می دهد که به آنها خدمت کند نه آنهایی که کیسه بدوزند و بخواهند سهمی برآی آینده خود تامین کنند . [23]
قول ها و وعده های بی حساب و کتاب دادن درست نیست، دروغ نباید گفت، مردم وقتی می بیینند کسی بی حساب و کتاب وعده تو خالی می دهد می فهمند این فرد بی تقواست و به او رای نمی دهند. [24]
هم چنین بی تقوایی در تخریب رقیب، خرج کردن و وعده های توخالی دادن عمل مذموم شمرده می شود لذا کاندیداهای محترم از مسیر صحیح وارد شوند، اگر منظور خدمت است نیازی به این کارها نیست، ما در نظام اسلامی هستیم و با نظام های لیبرال فرق داریم و نباید برای به دست آوردن آرای مردم دست به هر اقدامی زد و پول دادن و پول گرفتن برای رای حرام است.[25]
نباید فرهنگ ما در عرصه انتخابات، فرهنگ غربی و وعده های توخالی و عوام فریبی باشد؛ باید اصول اسلامی در تبلیغات و برنامه ها و هزینه ها رعایت شود و افراد مراعات این مسائل را بکنند.[26]
اخلاق مداری در سایۀ تمکین به قانون و نظر شورای نگهبان
در حکومت اسلامی قوانین احترام شرعی دارد؛ چراکه از فیلتر شورای نگهبان رد می شود و رنگ اسلامی دارد و اگر غیر اسلامی باشد حتما جلوی آن گرفته می شود.[27]
لذا وقتی قانونی تصویب شد احترام حکم شرعی را دارد و نباید با آن مخالفت کرد، قانون هایی که مسیر صحیح را طی کرده و جنبه مشروعیت پیدا کرده باید رعایت شود و شکستن آن درست نیست و نباید در برابر آن نق زد و بهانه گیری کرد.[28]
از این رو باید  نسبت به سؤ رفتارهای احتمالی افرادی که صلاحیت آنان تایید نمی شود، هشدار داد و گفت برخی از کاندیداها که جامع الشرایط نبوده و صلاحیت شان تایید نشده است نباید به سم پاشی بر ضد نهادهای قانونی اقدام کنند؛ درست نیست اگر مساله ای برخلاف میل ما بود قبول نکنیم و مسائل مطابق میل خود را قبول کنیم؛ این قانون گرایی نمی شود و با چنین وضعیتی سنگ روی سنگ بند نمی شود.[29]
رذایل اخلاقی؛ مهمترین چالش پیش روی انتخابات
در فضای انتخابات، رقابت سالم وجود دارد ولی عداوت و دشمنی، تخریب و آبرو ریزی و برهم زدن یکپارچگی نباید وجود داشته باشد.[30]
در این شرایط باید بیداری و آگاهی، انسجام و اتحاد را در جامعه بیشتر کنیم؛ اینگونه نباشد که در رقابت های انتخاباتی، به عداوت، دشمنی، تخریب و آبروریزی که موجب از بین بردن اتحاد و یکپارچگی می شود روی آورد.[31]
وحدت گرایی در انتخابات؛ تجلی اقتدار نظام اسلامی
منظور از وحدت بر خلاف آنچه که بعضی از مطبوعات می نویسند این نیست که ما دست روی دست اغتشاش گران، مخالفان نظام و رهبری و فریب خوردگان غرب قرار بدهیم، بلکه وحدت با کسانی است که به نظام، استقلال کشور، رهبری، مرجعیت و قانون اساسی عقیده دارند. [32]
همه ادعای عقل و دین می کنیم، لیکن باید توجه داشته باشیم نه دین اجازه اختلاف می دهد که گروه ارزشی و انقلابی و طرفدار نظام اختلاف داشته باشند و نه عقل چنین اجازه ای می دهد. [33]
متاسفانه همه دم از وحدت می زنند؛ ولی در عمل به اختلافات دامن می زنند که این روند به صلاح کشور و نظام نیست و باید روش عملی درستی را در پیش گرفت،امروز دشمن شمشیر را از رو بسته و قصد نابودی ملت ما را دارد در چنین شرایطی بدون وحدت به جایی نمی رسیم. [34]
البته با توجه به وجود سلیقه های مختلف در کشور، وحدت به این آسانی ها شکل نمی گیرد؛ زیرا گویی برخی در دفتر یادداشت خود به جز نمره صفر و بیست عدد دیگری را نمی شناسند؛ اگر نگاه ما به وحدت این رویه باشد هرگز این نگاه ما را به وحدت نمی رساند. [35]
اینچنین است که برخی چنین تفکری دارند که یا همه یا هیچ چیز، این نوع تفکر، تفکر اشتباهی است. زیرا اختلاف سلیقه هرگز نباید مانع رسیدن به وحدت شود، پایبندی به اصالت ها و اصول ثابت می تواند انسان را به وحدت نزدیک تر کند. [36]
با این تفاسیر تشتت نیروهای وفادار به انقلاب در انتخابات شرعاً جایز نیست[37]و باید آنهایی که معتقد به انقلاب و نظام هستند در این خصوص تامّل و تدبّر کنند.[38] البته برای رفع تشتت خلوص نیت لازم است و واقعاً باید دل ما برای انقلاب و کشور و ملت بسوزد.[39]
کاری کنیم که متحد و متفق در برابر دشمن بایستیم، روش وحدت همین است، این گونه نیست که من تابع شما و شما هم تابع من باشید، اخلاق و سلیقه ها نسبت به مسائل متفاوت است، همه به رهبری، نظام، اسلام و قرآن علاقمند هستیم؛ از این رو می توانیم با این اصول به وحدت کامل برسیم.[40]
سخن آخر
در خاتمه باید گفت کاری نکنیم که انتخابات سرچمشه اختلافات و عداوت ها در آینده شود، بلکه بعد از پایان انتخابات باید دوستانه به یکدیگر تبریک بگویند، من تاکید می کنم همه به موازین دینی، اخلاقی و اسلامی پایبند باشند.[41]
ما به همه احترام می گذاریم و به همه علاقه داریم، لکن نیاز بود این تذکرات داده شود،امیدواریم صدای ما به گوش همه برسد و خداوند به همه ما گوش شنوا عنایت بفرماید.[42]
امید است همگان اعم از کاندیداها، ستادها و حامیان نامزدها این اصول اسلامی و اخلاقی را رعایت کنند تا خداوند عنایت کند کسی که اصلح باشد رای بیاورد و بتواند مشکلات مردم را حل، نقاط ضعف را برطرف و نقاط قوت را تقویت کند.[43]
امیدوارم این انتخابات با آبرو برگزار شود تا باعث شادی دوستان و ناامیدی دشمنان شود.[44] من به همه کسانی که واقعاً به انتخابات سالم و پرشور و آینده خوبی برای کشور می اندیشند دعا می کنم.[45]

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir

 

[1] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛13/3/1388.
[2] همان.
[3] همان.
[4] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛1390/10/21.
[5] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛28/11/1394.
[6] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛26/1/1396.
[7] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛28/11/1394.
[8] همان.
[9] متن پاسخ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی به سئوالات(استفتائات) شنوندگان «برنامه زمزم احکام»؛ رادیو سراسری معارف؛6/12/1390.
[10] همان.
[11] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار جمعی از اعضای شورای مرکزی جبهه پيروان خط امام و رهبری؛6/3/1389.
[12] همان.
[13] همان.
[14] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛1388/3/16.
[15] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛1394/3/20.
[16] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار اعضای فراکسیون روحانیون مجلس شورای اسلامی؛30/6/1391.
[17] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار قائم مقام سازمان صداوسیما و جمعی از مدیران رسانه ملی؛ 11/4/1392.
[18] متن پیام آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛27/3/1388.
[19] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛1388/3/16.
[20] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار جمعی از اعضای شورای مرکزی جبهه پيروان خط امام و رهبری؛6/3/1389.
[21] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی،درس خارج فقه ؛مسجد اعظم قم؛16/3/1388.
[22]بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛ 1390/12/3.
[23] همان.
[24] همان.
[25] همان.
[26] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار دبیرکل و اعضای شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی؛18/1/1392.
[27] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛25/2/1392.
[28] همان.
[29] همان.
[30] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛22/6/1390.
[31] همان.
[32] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار جمعی از اعضای شورای مرکزی جبهه پيروان خط امام و رهبری؛21/8/1388.
 
[33]  بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛4/11/1391.
 
[34] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛21/10/1390.
[35] همان.
[36] همان.
[37]  بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار دبیرکل و اعضای شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی؛18/1/1392.
[38] همان.
[39] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رییس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی؛4/2/1392.
[40] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛21/10/1390.
[41] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛28/11/1394.
[42] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛4/11/1391.
[43] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛25/2/1392.
[44] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛مسجد اعظم قم؛7/12/1394.
[45] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رییس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی؛4/2/1392.