کسی 121 رأس گوسفند دارد؛ درحالی‌که وقتی 40 رأس گوسفند داشته، زکات آن را پرداخت کرده است؛ آیا اکنون باید 40 رأس اول گوسفند را هم در نصاب دوم محاسبه نماید؟
من با پرداخت مبلغی مشخص، تعدادی سکه بهار آزادی از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران پیش‌خرید نموده‌ام و سال خمسی من اوایل خرداد است و موعد تحویل سکه‌ها آبان ماه است می‌خواستم ببینم خمس را باید کی پرداخت کنم؟ موقع تحویل گرفتن سکه‌ها و یا در سال خمسی آینده؟
شخصى ده سال قبل خمس اموال خود را محاسبه كرده و آن را پرداخته است ولی در اين فاصله ديگر حساب نكرده است و الآن دوباره قصد محاسبه وجوهات شرعيّه خود را دارد؛ محاسبه خمس او چگونه است؟
آیا تقسیط مجدد جریمه تأخیر تأدیه و محاسبه و دریافت سود و جریمه تأخیر برای این جریمه تأخیر حلال است و یا حرام و آیا این امر مصداقی از ربح مرکب است یا خیر و آیا ربح مرکب حرام است و یا حلال؟
در حال ساخت خانه هستيم بنا و كارگران از فاميل هستند براى دادن دستمزد فعلاً شرايط مالى خوبى نداريم و بايد سال اينده پول آنها را بپردازيم نظر من اين است سال ديگر روى نرخ جديد به بنا و كارگران دستمزدشان را حساب كنيم اين كار شرعاً اشكال دارد يا نه؟
مؤسّسان شرکتى در زمان تأسیس شرکت و براى ترغیب و تشویق مردم به خرید سهام آن، امتیاز خاصی به شرح زیر براى خریداران سهام در نظر می‌گیرند. «درصورتی‌که سهامدارى مایل به فروش سهم خود باشد، مؤسّسان خرید سهام وى را پس از 6 ماه از تشکیل شرکت تضمین نموده و علاوه بر پرداخت ارزش اسمى سهم سالانه، مبلغى معادل 20% قیمت سهام به‌عنوان ارزش‌افزوده به وى پرداخت خواهند کرد.»
برخى از سهامداران به علّت وجود چنین امتیازى، اقدام به خرید سهام شرکت موردنظر می‌نمایند. با توجّه به وجود شبهه شرعى براى برخى از مؤسّسان و خریداران سهام، خواهشمند است نظر مبارکتان را در خصوص پرسش‌های ذیل اعلام فرمایید:
1ـ مؤسّسان شرکت، 20% موردنظر را تحت عنوان «ارزش‌افزوده» مطرح نموده‌اند. با توجّه به این‌که هنگام پرداخت این مبلغ در مورد این موضوع که 20% به ارزش سهم افزوده‌شده، یا نه تحقیق و بررسى صورت نمی‌گیرد و برفرض انجام بررسى، نتیجه دیگرى عاید می‌شود (بدین معنا که ارزش واقعى سهم کمتر از مجموع مبلغ اسمى سهم و 20% موردنظر می‌باشد)، تعهّد مزبور از جهت شرعى چه حکمی‌دارد؟
2ـ حکم شرعى پرداخت یا دریافت ارزش‌افزوده تضمین‌شده، بدون این‌که مبتنى بر معامله خاصی بوده و سود واقعى آن معامله محسوب شود، چیست؟
مسأله 1526ـ واجب است خمس چيزى را که از معادن طلا، نقره، سرب، آهن، مس، زغال سنگ، نفت، گوگرد، فيروزه، نمک و معدنهاى ديگر و انواع فلزات به دست مى آورند بدهند و احتياط واجب آن است که نصاب معيّنى در آن نيست،يعنى آنچه را از معدن استخراج مى کنند کم باشديا زياد خمس دارد.
مسأله 2454ـ در مضاربه لازم نيست سهم دو طرف حتما به صورت درصدى از منافع (مانند نصف و ثلث و مانند آن) باشد، بلکه مى توان سهم يکى از دو طرف را در مقدار معيّنى قرار داد، مثلاً گفت در برابر فلان مقدار سرمايه، ده هزار تومان از منافع سهم او مى شود، به شرط اين که مضاربه مزبور سودى بيش از اين مقدار داشته باشد وگرنه صحيح نيست.
