اربعين حسينى رستاخيز عظيمى است كه در دنيا شبيه و مانند ندارد، ميليون ها نفر براى بزرگداشت شهيدانى كه چهارده قرن پيش براى مبارزه با ظلم و ستم و حفظ عزت و شرف برخاسته اند پياده از راه هاى دور و نزديك به سوى مرقد آنها حركت مى كنند، حتى افراد ناتوان و معلول نيز با آنها همراهى دارند و اين بزرگ ترين نمايش فداكارى و قدرت در راه عزت و آزادگى و شرف است.[1]
در این میان، یکی از ابعاد مهم جاذبه اربعین حسینی(ع) که تمام دنیا را به خود مشغول داشته، و سال به سال این مراسم را با شکوه تر کرده است،[2] رواياتی است که با مضامين و تعابير مختلف در بیان اهمیت، فضیلت و پاداش زيارت امام حسین علیه السلام بیان شده است[3] پاداش هايى كه حتى از خيال كسى نگذشته است.[4] که ما در اين جا به ذكر چند روایت بسنده مى كنيم.[5]
بشارت بی نظیر پیامبر(ص) برای زائران امام حسین(ع)
امام حسين عليه السلام از پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله پرسيد: پدرجان! پاداش كسى كه موفّق به زيارت شما شود، چيست؟[6] پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: «مَنْ زارَني حَيّاً اوْ مَيِّتاً، اوْ زارَ اباكَ، اوْ زارَ اخاكَ، اوْ زارَكَ، كانَ حَقّاً عَلَىَّ انْ ازُورَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ، وَ اخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ؛ كسى كه مرا در حال حيات يا پس از مرگم زيارت كند، يا پدرت، يا برادرت حسن، يا تو را زيارت نمايد، بر من لازم است كه در روز قيامت به ديدارش روم، و او را از گناهانش پاك و خالص سازم».[7]
زائر امام حسین علیه السلام هم درجه با پیامبر (ص) در آخرت
از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل شده است كه به على عليه السلام فرمود: «يا عَلِی! مَنْ زَارَنِي فِی حَيَاتِی أَوْ بَعْدَ مَوْتِی أَوْ زَارَكَ فِی حَيَاتِكَ أَوْ بَعْدَ مَوْتِكَ أَوْ زَارَ اِبْنَيْكَ فِی حَيَاتِهِمَا أَوْ بَعْدَ مَوْتِهِمَا ضَمِنْتُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَنْ أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا وَ شَدَائِدِهَا حَتَّى أُصَيِّرَهُ مَعِی فِی دَرَجَتِی؛ ای على! كسى كه من را در حال حيات يا پس از رحلتم زيارت كند یا تو و دو فرزندت را در حال حیات یا پس از رحلت شما زیارت کند؛من ضامنم كه در روز قيامت او را از وحشت ها و سختى هاى آن روز رهایی بخشم ،تا اینكه او را همراه خود و هم درجه خود قرار دهم».[8]
شفاعت امام حسین علیه السلام؛ پاداش زیارت
از روايات متعدّدى به دست مى آيد كه اگر انسان بخواهد كاملًا به عهد و پيمانش نسبت به هر كدام از ائمّه به ویژه حضرت سیدالشهدا علیه السلام وفا كند، بايد به زيارت قبورشان رود و بداند كه هر كس با ميل و رغبت به زيارتشان رود و مكتب آنان را تصديق نمايد مشمول شفاعتشان در روز قيامت قرار مى گيرد.[9]
پیشوای هشتم شیعه حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا(ع) در این زمینه می فرماید: «إِنَّ لِكُلِّ إمامٍ عَهْداً في عُنُقِ أَوْلِيائِهِ وَ شيعَتِهِ، وَ إنَّ مِنْ تَمامِ الوَفَاءِ بِالْعَهْدِ، وَ حُسْنِ الأداءِ، زِيارةَ قُبُورِهِمْ، فَمَنْ زارَهُمْ رَغْبَةً في زِيارَتِهِمْ، وَ تَصْديقاً بِما رَغِبُوا فيهِ، كانَ أَئِمَّتُهم شُفَعائَهم يَوْمَ القِيامَةِ؛ برای هر امامی عهد و پیمانی برگردن دوستان و شیعیان اوست و به یقین از تمام وفای به آن عهد و پیمان، و نیکو ادا کردن آن، زیارت قبور آنان است؛ پس کسی که از روی رغبت و شوق و علاقه مندی و برای تصدیق آن چه را که در آن رغبت دارد آنان را زیارت کند، امامان اوشفیعانش در روز قیامت، خواهند شد».[10]
مژده ای که امام باقر (ع) به زائر قبر ابا عبدالله الحسین (ع) داد
حمران بن اعين از راويان جليل القدر مى گويد: در يكى از سال ها كه موفّق به زيارت قبر امام حسين عليه السلام شدم، امام باقر عليه السلام به ديدنم آمد، و فرمود: «ابْشِرْ يا حَمْرانْ! فَمَنْ زارَ قَبْرَ شُهَداءِ آلِ مُحَمَّدٍ عليهم السلام يُرِيدُ اللَّهَ بِذلِكَ وَ صِلَةَ نَبِيِّهِ، خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمٍ وَلَدَتْهُ امُّهُ؛[11]خوشا به حالت اى حمران! كسى كه موفّق به زيارت قبر شهيدان آل محمد عليهم السلام شود، در حالى كه قصد او جلب رضايت پروردگار و خشنودى پيامبراسلام صلى الله عليه و آله باشد، از گناهان پاك مى گردد، همچون روزى كه از مادر متولّد شده است».[12]
آن حضرت در روایتی دیگر فرمود: «مُروا شيعَتَنا بزيارةِ قبرِ الحسينِ بنِ علىّ عليهما السلام فإنَّ إتيانَهُ يَزيدُ فِى الرِّزقِ، وَيَمُدُّ فِى العُمرِ، وَيَدْفَعُ مَدافِعَ السُّوء؛ شيعيان ما را به زيارت قبر حسين بن على عليه السلام فرمان دهيد زيرا زيارت آن، روزى را زياد مى كند، عمر را دراز مى گرداند و بدى ها را دور مى سازد».[13]
اینجا استجابت دعا حتمی است
در روايات آمده است كه خداوند در برابر شهادت، سه چيز به امام حسين عليه السلام ارزانى داشت: «جَعَلَ الإِمامَةَ فِي ذُرِيَّتِهِ، وَ الشِّفاءَ فِي تُرْبَتِهِ، وَ إِجابَةَ الدُّعاءِ عِنْدَ قَبْرِهِ ؛[14] امامت را در فرزندان او قرار داد و شفا را در تربتش و اجابت دعا را در كنار قبرش (در بعضى از روايات نيز آمده: «تَحْتَ قُبَّتِهِ ؛ زير قبّه اش»).[15]
حاج شيخ عباس قمى (ره) نوشته است از روايات به دست مى آيد كه اجابت دعا در زير قبّه آن حضرت از امورى است كه حق تعالى در عوض شهادتش به او عنايت فرموده است؛ لذا زائر بايد آن را غنيمت بشمرد و در تضرّع و انابه و دعا و عرض حاجات كوتاهى نكند و بهترين دعا ها با عالى ترين مضامين را در اين مكان مقدّس بخواند.[16]
ابن قولويه از امام باقر عليه السلام روايت كرده كه به شخصى فرمود: چه مانعى دارد كه هرگاه حاجتى پيدا كردى نزد قبر امام حسين عليه السلام بروى و چهار ركعت نماز گزارى و حاجت خويش را از خدا طلب كنى؛ چرا كه نماز فريضه نزد آن حضرت معادل با حج، و نماز نافله معادل با عمره است.[17]
از روايت امام باقر عليه السلام، به دست مى آيد كه هر كس دو ركعت يا چهار ركعت نماز، كنار قبرش بخواند و حاجتش را طلب كند، حاجتش برآورده خواهد شد.[18]
وقتى ابن ابى يعفور خدمت امام صادق عليه السلام عرض مى كند: اشتياق زيارت تو باعث شد كه من مشقّت هايى را متحمّل گردم تا به محضرت شرفياب شوم، حضرت در جوابش فرمودند: از پروردگارت گلايه نكن! چرا نزد كسى كه حقّش بر گردن تو از حقّ من بيشتر است نرفتى؟ ابن ابى يعفور مى گويد: اين دو جمله حضرت خيلى بر من گران آمد و جمله دوم (چرا نزد كسى كه حقّش بيشتر از حقّ من است نرفتى) از جمله اوّل (از پروردگارت گلايه نكن) گران تر بود، لذا پرسيدم: آن چه كسى است كه حقّش بر من از حقّ تو بيشتر است؟ فرمود: حسين بن على عليهما السلام؛ چرا نزد امام حسين عليه السلام نرفتى و آن جا دعا نكردى و عرض حاجت ننمودى؟!».[19]
بشير بن دهان از امام صادق عليه السلام نقل مى كند كه فرمود: «زائر قبر حسين عليه السلام وقتى نزد قبر مطهّر آمد، خداوند سبحان مى فرمايد: بنده من از من طلب كن تا عطايت كنم، دعا كن تا به اجابت رسانم و بر خداست كه آنچه را در اين راه بذل كرده، به او برگرداند».[20]
و یا يكى از ياران امام صادق عليه السلام از آن حضرت نقل مى كند: «كسى كه به زيارت قبر ابى عبداللَّه عليه السلام برود هر حاجتى را از خدا بخواهد دير يا زود برآورده مى سازد».[21]
همراهی با پیامبر (ص) در بهشت
در روایت می خوانیم: حضرت محمّد صلى الله عليه و آله به زائران امام حسین علیه السلام ندا مى دهد كه اى مسافران الهى! رفاقت با من در بهشت، بر شما بشارت باد! سپس رسول گرامى صلى الله عليه و آله با آنها از راست و چپ ملاقات مى كند تا اين كه با همراهى آن حضرت به سوى خانواده خود باز گردند.[22]
بخشودگی تمام گناهان تنها با یک زیارت!
امام صادق عليه السلام مى فرمايد: «امام حسين عليه السلام از رسول اللَّه صلى الله عليه و آله سؤال كرد: پاداش زائر شما چيست؟ پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: «مَنْ زارَني حَيّاً اوْ مَيِّتاً، اوْ زارَ اباكَ، اوْ زارَ اخاكَ، اوْ زارَكَ، كانَ حَقّاً عَلَىَّ انْ ازُورَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ، وَ اخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ؛[23] كسى كه مرا در حال حيات يا پس از مرگم زيارت كند، يا پدرت، يا برادرت حسن، يا تو را زيارت نمايد، بر من لازم است كه در روز قيامت به ديدارش روم، و او را از گناهانش پاك و خالص سازم».[24]
يكى از ياران امام صادق عليه السلام از آن حضرت نقل مى كند كه فرمود: «آيا دوست ندارى از كسانى باشى كه از دنيا بيرون مى روند در حالى كه گناهى بر آنها نيست؟»[25] (پس زيارت آن حضرت را فراموش مكن).[26]
مطابق روايت ديگرى زائر امام حسین علیه السلام، در حالى به سوى اهلش باز مى گردد كه گناهان او از نامه اعمالش پاك شده است.[27]
بشير بن دهان از امام صادق عليه السلام نقل مى كند كه فرمود: «زائر قبر حسين عليه السلام با اوّلين گامى كه برمى دارد و از اهل بيتش جدا مى شود، مغفرت گناهانش آغاز مى گردد، سپس پيوسته با قدم هايى كه بر مى دارد پاك تر مى شود تا به قبر آن حضرت برسد...».[28]
در روايت ديگرى آمده است: براى خداوند فرشتگانى موكّل بر قبر امام حسين عليه السلام مى باشند كه وقتى كسى تصميم به زيارت قبر امام حسين عليه السلام را گرفت خداوند گناهانش را به آن ملائكه مى سپرد و وقتى قدمى برداشت آن گناهان را محو مى كنند و وقتى باز قدمى برداشت حسنات او را زياد مى كنند و به همين صورت حسنات او زياد مى شود تا اين كه بهشت بر او واجب مى گردد.[29]
لازم به ذکر است اين گونه روايات شامل حقّ النّاس نمى شود، آنها بايد پرداخته شود. و همچنين شامل گناهانى كه حدّ شرعى دارد نمى گردد، بلكه بايد حدّ آنها شرعاً اجرا گردد، و شامل گناهانى كه جبرانى، مانند قضا و كفّاره دارد نيز نمى شود، چون قضا و كفّاره با اين اعمال ساقط نمى گردد، و شمول آن نسبت به بقيّه گناهان، با توجّه به عفو و كرم خداوند، چيز بعيدى نيست.[30]
سخن آخر: (شناخت و معرفت نسبت به حق امام، شرط رسیدن به آثار و برکات زیارت است)
روشن است كه اين ثواب هاى عظيم و پاداش هاى فوق العاده از آن كسانى است كه عارف به حقّ امام حسين عليه السلام باشند و بدانند آن حضرت براى چه هدفى قيام كرد و در چه راهى شربت شهادت نوشيد و در ضمن زيارت، با آن حضرت پيوند تازه اى برقرار كنند و در مسير اهداف آن بزرگوار قرار گيرند و محتواى سازنده زيارت نامه ها را در وجود خود پياده كنند و با روحيّه اى تازه از كنار قبر آن بزرگوار بازگردند و لذا در روايتى كه ابن عبّاس از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله درباره زيارت امام حسين عليه السلام و پاداش عظيم آن نقل مى كند جمله «عارفاً بحقّه» در آغاز روايت به چشم مى خورد.[31]
هم چنین حفظ اين دستاورد ها و پاداش ها نيز مهمّ است؛ زيرا ممكن است كسى با اعمال صالحى پاداش هاى عظيمى براى خود فراهم سازد، ولى بعداً با اعمال زشت و گناهان عظيم آنها را از نامه اعمال خود بشويد.[32]
پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir
منابع:
1. کلیات مفاتیح نوین
2. همراه زائر
[1] متن بیانیه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی به مناسبت اربعین حسینی، 28/7/1394.
[2] متن پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی به گردهمایی خادمان افتخاری حرم امام حسین(ع) در ایام اربعین حسینی(ع)، 6/7/1398.
[3] كليات مفاتيح نوين، ص209.
[4] تفسير نمونه، ج 26، ص473.
[5] كليات مفاتيح نوين، ص209.
[6] همراه زائر، ص31.
[7] وسائل الشيعه، ج10، ابواب المزار، ب2، ح14؛ (همراه زائر، ص 32).
[8] کامل الزیارات، ص11، ح3؛ (كليات مفاتيح نوين، ص240).
[9] كليات مفاتيح نوين، ص209.
[10] بحارالانوار، ج 97، ص116، ح1 و عيون اخبارالرضا، ج2، ص260، ح24؛ (كليات مفاتيح نوين، ص209).
[11] وسائل الشيعه، ج10، ابواب المزار، ب2، ح22.
[12] همراه زائر، ص31.
[13] بحارالانوار، ج101، ص4؛ (گفتار معصومين(ع)، ج 2، ص183).
[14] بحارالانوار، ج44، ص221، ح1.
[15] عدّة الداعى، ص57؛ (كليات مفاتيح نوين، ص364).
[16] كليات مفاتيح نوين، ص364.
[17] کامل الزیارات، ب 83، ص251، ح1؛ (كليات مفاتيح نوين، ص364).
[18] کامل الزیارات، ب 69، ص168، ح7؛ (كليات مفاتيح نوين، ص364).
[19] کامل الزیارات، ب69، ص168، ح8؛ (كليات مفاتيح نوين، ص364).
[20] کامل الزیارات، ب49، ص132، ح2؛ (كليات مفاتيح نوين، ص360).
[21] کامل الزیارات، ب46، ص127، ح1؛ (كليات مفاتيح نوين، ص359).
[22] کامل الزیارات، ب62، ح3؛ (كليات مفاتيح نوين، ص359).
[23] وسائل الشيعه، ج 10، ابواب المزار، ب2، ح14، كامل الزيارات، ص11، ح 2، ب 1.
[24] همراه زائر، ص32.
[25] کامل الزیارات، ب41، ص118، ح3.
[26] كليات مفاتيح نوين، ص359.
[27] کامل الزیارات، ب46، ص128، ح2؛ (كليات مفاتيح نوين، ص359).
[28] کامل الزیارات، ب49، ص132، ح2؛ (كليات مفاتيح نوين، ص359).
[29] کامل الزیارات، ب62، ح3؛ (كليات مفاتيح نوين، ص360).
[30] استفتاءات جديد، ج 3، ص575.
[31] برای اطلاعات بیشتر، ر.ک: بحارالانوار، ج 36، ص 286، ح 107؛ (كليات مفاتيح نوين، ص360).
[32] كليات مفاتيح نوين، ص24.
