لازم است مسئولین محترم به حال آسیب دیدگان این حادثه رسیدگی فوری نموده و در صورت اثبات کوتاهی، با مقصرین آن برخورد قاطع نموده و جهت پیشگیری از این حوادث تدبیرات لازم را بیندیشند
بنده برای شخصی 20 سال پیش کار بنایی کردم و وی حقوق مرا پرداخت نکرد و دیگر خبری از وی نشد و هرچه گشتیم نتوانستیم وی را یا حتی ورثه و فامیلی از وی بیابیم،از وی در انبار خانه ما مقداری سنگ باقی مانده که به گفته خودش آنها را از یکی از معادن سنگ کرمان به صورت غیرقانونی خارج کرده بود، حال تکلیف حقوق بنده و آن سنگ ها چیست؟
1. آیا معدن دارای حریم است؟
2. حد حریم معدن چه مقدار است و چگونه تعیین میشود؟
3. آیا واگذاری حریم معدن به دیگری جایز است؟
4. آیا بهرهبردار معدن نسبت به همسایگان معدن و خسارت احتمالی به آنها وظیفهای دارد؟
مسأله 1532ـ هرگاه معدن از معادن عظيمه و در اراضى مباح يا ملکى باشد، حاکم شرع (مجتهد عادل) حق دارد بر اخراج و صرف آن در مصارف مسلمين نظارت کند در اين صورت استخراج کنندگان بايد نظر حاکم شرع را رعايت کنند.
مسأله 1531ـ اگر معدنى را که در ملک ديگرى است استخراج کند، آنچه از آن به دست مى آيد مال صاحب آن زمين است و چون صاحب ملک براى بيرون آوردن آن خرجى نکرده، بايد خمس تمام آنچه از معدن استخراج شده بدهد، ولى اگر اين کار به دستور او انجام گرفته هزينه آن بر عهده اوست و از درآمد معدن کم مى شود.
در حومه شهر ما معادن عدیدهای وجود دارد معادن یادشده جزء معادن اکتشافى و زیرزمینى نیست و نحوه بهرهبرداری از آنها بسیار سهل بوده و مستلزم صرف هزینه سنگین نمیباشد وضعیت اینگونه معادن که جزء منابع طبیعى شهرستان و روستاهاى همجوار است، ازنظر مالکیت و جلب درآمد براى روستاها یا شهرستان مربوطه چگونه است؟ آیا ساکنین روستاها میتوانند نسبت به عقد قرارداد با شرکتهای خصوصى یا دولتى دخالت نمایند و سهمى از درآمد آن را به عمران و سازندگى روستاهاى خود اختصاص دهند؟
مسأله 1529ـ مخارج و هزينه استخراج معدن و تصفيه آن (در صورتى که احتياج به تصفيه دارد) و همچنين اجاره اى را که جهت معدن مى پردازد از آن کم مى شود و باقيمانده خمس دارد، ولى مخارج سال از درآمد معدن کسر نمى شود.
مسأله 1528ـ معدن، خواه روى زمين باشد يا زير زمين، در زمين ملکى باشد يا در جايى که مالک ندارد، استخراج کننده آن مسلمان باشد يا غير مسلمان، بالغ باشد يا غير بالغ، در تمام اين صورتها بايد خمس آن پرداخته شود و در صورتى که کودک باشد، ولىّ او مى پردازد.
مسأله 1526ـ واجب است خمس چيزى را که از معادن طلا، نقره، سرب، آهن، مس، زغال سنگ، نفت، گوگرد، فيروزه، نمک و معدنهاى ديگر و انواع فلزات به دست مى آورند بدهند و احتياط واجب آن است که نصاب معيّنى در آن نيست،يعنى آنچه را از معدن استخراج مى کنند کم باشديا زياد خمس دارد.