طبيب حاذق و ماهرى بدون سهل‌انگاری اقدام به عمل جرّاحى نموده و در ضمن عمل، آسيبى به بيمار وارد گرديده است، لطفاً موارد ضمان يا عدم ضمان طبيب را در صورت‌های ذيل بيان فرماييد:
۱. بدون اذن از بيمار يا كسان وى اقدام به عمل نموده باشد.
۲. غفلت از گرفتن اذن داشته است.
۳. بيمار در حال اغما بوده و دسترسى به كسان بيمار نداشته و تأخير هم جان بيمار را به خطر می‌انداخته است.
۴. در مورد فوق اگر تأخير موجب نقص عضو، يا تعطيل شدن عضوى از بيمار گردد حكم چيست؟
۵. اگر در موارد فوق بايد ديه داده شود، ديه بر عهده كيست؟
اگر تزريق آمپول منجر به عارضه، يا فوت شود، آيا تزريق كننده در موارد ذيل ضامن است؟
الف) اشتباه در تجويز پزشك باشد.
ب) تزريق كننده مجوّز قانونى دارد; امّا قواعد تزريقات را رعايت نكرده باشد.
ج) تزريق كننده مجوّز قانونى دارد; و قواعد تزريقات را نيز رعايت كرده است.
د) تزريق كننده مجوّز قانونى ندارد.
نظر به اينكه به خاطر سير تكامل علوم، تعليم روش‌های قبلى نيز در دوران دانشجويى امکان‌پذیر نيست، چه برسد به روش‌های جديد، آيا پزشك می‌تواند به همان روش‌های قبلى اكتفا نمايد و يا فقط در حدّى كه وقت محدودش اجازه می‌دهد به فراگيرى آن‌ها بپردازد در اين صورت اگر متوجّه مسائل مهم جديد نشود آيا مسئولیتی بر عهده اوست؟
درصورتی‌که بيمارى به طبيبى مراجعه كند و طبيب براى او نسخه‌ای بنويسد و بيمار مداوا نگردد و علّت آن عدم پاسخ‌های صحيح بيمار به سؤالات دكتر، يا عدم صرف كافى وقت از سوى طبيب براى سؤالات لازم و معاينه بيمار، يا عمل نكردن دقيق بيمار به دستورات پزشك، يا امور ديگر باشد، آيا طبيب در مقابل هزینه‌ای كه بر بيمار تحمیل‌شده و نتیجه‌ای نگرفته، ضامن است؟
در مراكز آموزشى كه براى آينده پزشك متخصص تربيت می‌نمایند، به دليل كمى مهارت فی‌نفسه دستياران و دانشجویان، عوارض و خطراتى متوجه جان بيمار می‌گردد; اگر احياناً نقص عضوى واقع شود، يا بيمار فوت كند، آيا دستيار مربوطه ضامن است، يا پزشك مسئول و استاديار مربوطه؟
زید اتومبیل خود را در اختیار فرزندش عمرو گذاشته و عمرو که با دخترى به‌صورت غیرشرعی دوست بوده، اتومبیل را در اختیار او می‌گذارد. پدر عمرو که دختر را در خیابان، در حال رانندگى مشاهده کرده، او را با اتومبیل خود تعقیب و دختر که متوجّه تعقیب وى شده بر سرعت خود می‌افزاید. درنهایت کنترل خود را ازدست‌داده و عابرى را به قتل و عابر دیگرى را مصدوم می‌نماید. کاردان فنی عنوان نموده که مقصّر آن دختر است، ولى زید (پدر عمرو) نیز 30% در وقوع تصادف مقصّر است. لطفاً بفرمایید:
1 ـ آیا زید هم مقصّر است و باید دیه بپردازد؟
2 ـ نظر به اینکه آن دختر فاقد گواهینامه بوده و عمرو اتومبیل را به شخص فاقد گواهینامه داده و این کار ازنظر قانون جرم است، آیا عمرو نیز نسبت به پرداخت دیه مسؤولیتی دارد؟
خانمی که برای زایمان بستری‌شده نیاز به عمل جراحی داشته ولی پزشک مسئول انجام نداده است و در اثر عدم انجام عمل جراحی دچار عارضه شده است آیا پزشک ضامن دیه‌ی ایجادشده است یا خیر؟
در اثر زایمان طبیعی و خروج سر جنین زائو دچار پارگی مقعد درنتیجه مبتلابه دفع بی‌اختیاری مدفوع شده است (قوه ماسکه را ازدست‌داده است) و این عارض نیز توسط عامل زایمان قابل‌پیشگیری نبوده است ولی پس از زایمان تشخیص صحیح داده نشده است و در اثر عدم ترمیم به‌موقع فرد دچار ضایعات بعدی شده است، آیا عامل زایمان که تشخیص پارگی مقعد را نداده است ضامن دیه است یا خیر؟ حکم مسئله را بیان فرمایید.
شخصى در حادثه تصادف رانندگى مرتکب قتل غیر عمد شده و فوراً خود را به نیروى انتظامى معرفی نموده است. قاضى مربوطه، بعد از طی مراحل قانونى و با تعیین مقدار دیه، حکم آن را صادر کرده، ولى مسؤولین اجراى احکام ابلاغ پرداخت آن را به مسؤولین بیمه تأخیر انداخته‌اند، بدین علّت سال بعد مقدار دیه افزایش‌یافته است، آیا متّهم مدیون همان مقدار دیه‌ای است که قاضى آن را معیّن نموده و حکمش را صادر کرده یا اضافه سال بعد را هم باید بپردازد؟
ازآنجاکه عاقله ضامن جراحت موضحه به بالا است، مشروط بر اینکه خطاى محض باشد: لطفاً بفرمایید:
1 ـ چنانچه جراحتى وارد شود که ارش دارد و ارش آن معادل با موضحه یا بالاتر باشد، آیا عاقله ضامن است؟
2 ـ در جراحات متعدّدى که دیه مجموع آن معادل موضحه یا بیشتر، ولى منفرداً کمتر است (اعم از اینکه دیه مقدّره داشته باشد، یا نداشته باشد) چگونه است؟
3 ـ جراحاتى واردشده که کمتر از موضحه دیه دارد، لکن عیبى از آن حاصل‌شده که دیه جراحت به همراه عیب معادل موضحه یا بیشتر می‌شود. در این صورت عاقله ضامن است؟
یکى از امورى که در عصر و زمان ما بیداد مى کند، و جوانان ما را به کام نیستى مى کشاند، مسأله فساد اخلاقى است، که جنبه هاى گوناگونى دارد. یکى از جنبه هاى بارز آن، گسترش فیلم های ضد اخلاقی است که سهم بسزایى در از بین بردن فرهنگ جامعه، و به انحراف کشاندن جوانان، ایفا مى کند، و متأسّفانه دستگاههاى انتظامى و قضایى در این زمینه ضعیف عمل مى نمایند. آیا مى توان این گونه وسایل را به دلیل این که فرهنگ اسلامى ما را از بین مى برد، نابود کرد؟ آیا مى توان وسایلى مثل آنتن ماهواره و مانند آن، که همان تأثیر، و شاید شدیدتر از آن را دارد، نابود کرد؟
دو نفر عابر پياده، بدون آشنايى با مقررات راهنمايى و رانندگى از اتوبان عبور مىكردند، كه با ماشينی تصادف نموده و هر دو جان مىسپارند ديه آن‌ها بر عهده كيست؟
اگر شخصى به قصد نجات شخص دیگر به داخل چاه برود و او نیز به علت دچار خفگى و فوت نمايد. بر فرض كه شخص اخير، به تقاضاى صاحب چاه، يا به تقاضاى شخصى كه در درون چاه گرفتار بوده، داخل چاه شده باشد، يا بدون تقاضا و استمداد كسى و صرفاً به قصد احسان و نجات جان مسلمانى اقدام به اين عمل نموده و فوت كرده باشد، چه كسى ضامن می باشد؟
اگر فرد تحت تعليم رانندگى دقيقاً دستورات و فرامين معلّم خويش را اجرا نموده، و معلّم نيز از امكانات ترمز و كلاج جهت هدايت اتومبيل بهرهمند باشد، و در همین حين حادثه اى رخ دهد و در اين حادثه معلّم و متعلّم هر دو فوت كنند آیا معلّم ضامن بوده، و یا فرد تحت تعليم؟
شخص نگهبان موتور خانه آب می باشد روزی كليد موتور را به دست فرزندش داده تا آن را روشن كند، چند دختر جوان براى آوردن آب به آنجا مىروند كه بر اثر باران به ساختمان تلمبهخانه پناه مىبرند؛ متأسّفانه بر اثر تماس لباس يكى از دختران به موتور، آن دختر جان خود را از دست مىدهد. فرزند آن نگهبان چون طريقه خاموش كردن موتور را نمىدانست، نتوانست موتور را خاموش كند و همراه دختران ديگر به بيرون فرار مىكند. با توجّه به اين كه مسئول موتور خانه بر اثر بىاحتياطى و كوتاهى، كليد ساختمان را به پسرش داده و او نتوانسته موتور را خاموش كند و از ورود دختران به محل موتور جلوگيرى نشده است، آيا نگهبان موتور خانه ضامن می باشد؟
سنگى كه روى جادّه بوده بطور ناگهانى از زير چرخ اتومبيل در حال حركت خارج شده و به ماشين ديگرى، كه پشت سر آن حركت مىكرده، برخورد نموده و اتّفاقاً موجب مرگ يكى از سرنشينان یا شکستن شیشه ماشين عقبی شده است. كارشناسان آگاه و متعهّد راهنمايى و رانندگى اتومبيل جلويى را بىتقصير شناختهاند ضمان و مسئوليّت اين حادثه بر عهده كيست؟
شخصى بچّه نابالغ را بدون اجازه پدر و مادرش به استخر مىبرد، اين بچّه اصلًا شنا بلد نبوده و مسئولين استخر بدون اين كه تحقيق كنند كه پدر و مادر اين بچّه از آمدن فرزندشان اطّلاع دارند يا خير، او را به استخر راه مىدهند. اتفاقاً اين بچّه غرق مىشود. آيا كسى كه اين بچّه را به همراه خود به استخر برده ضامن است، يا مسئولين استخر؟
در زمان حاضر همين وضعيّت در مورد اشخاص حقوقى (شركتها) وجود دارد كه در پارهاى موارد بدون اين كه شخص خاصّى مقصّر باشد، در نتيجه فعّاليّت شخص حقوقى قتل يا ضرب و جرحى اتّفاق مىافتد؛ مثل اين كه بر اثر شكستن لوله آب و ورود آن به منزل مسكونى، فردى فوت مىنمايد، در اين حالت چه كسى ضامن است؟
اگر ديوار ملك موقوفه اى مشرف به خرابى گردد و بر اثر فروريختن ديوار، كسى كشته يا مجروح شود، در اين حالت مسئول پرداخت ديه چه كسى است؟ آيا متولّى موقوفه مسئول است، يا ديه از عايدات موقوفه پرداخت مىگردد؟
با توجه به اینکه والدين مكلّف به حضانت از صغار و مجانين هستند و یا در مواردى كه وظيفه نگهدارى و مراقبت را اشخاصى مانند دايه يا پرستار به عهده‌دارند حال درصورتی‌که آن‌ها در انجام امر حضانت مرتكب قصور و اهمال گردند و از اين بابت، صغار و مجانين خسارتى به اشخاص ثالث وارد كنند، آيا مسئولیتی متوجّه والدين می‌گردد؟
اگر انسان در خانه خودش براى آشپزى، يا كار ديگرى و به گمان يا اطمينان به اين كه به منزل همسايه سرايت نمىكند و با فرض اين كه زياده روى در آن نكرده و هوا نيز طوفانى نبوده، آتش روشن كند، اگر اتّفاقاً به منزل همسايه سرايت كرد و باعث آتشسوزى شد ضامن است؟
راننده ای هنگام بیرون آوردن ماشین از کانال موجب پرتاب شدن سنگی از زیر چرخ ماشین می گردد که با برخورد به فردی که در پشت ماشین بود موجب رسیدن خسارت به او می شود حال آیا راننده ضامن خسات می باشد؟
اگر زن باردار به قصد سقط کارهایی انجام دهد ولی منجر به سقط نشده و باعث نقصان و معلولیت شود در این صورت آیا مادر ضامن دیه جنین است اگر فرد دیگری با تجویز دارو به این امر کمک کند در ضامن بودن دیه سهیم است؟
