شخصى قرآن میخواند و اجرت میگیرد، این شخص بدون اینکه قصد شخص خاصی را نماید شروع به قرائت قرآن میکند و قرآن را ختم مینماید، بعد از چند روز شخصى به وى مراجعه میکند و میگوید: «یک ختم قرآن براى پدرم بخوان» نامبرده میگوید: «یک قرآن دو سه روز پیش ختم نمودهام و به کسى هبه نکردهام، ثواب آن را به روح پدر شما هبه مینمایم»، ایشان هم قبول میکند و اجرت آن را میدهد، آیا این کار صحیح است؟
چنانچه سهلانگارى طبيب در عمل جرّاحى موجب وارد شدن آسيب به بيمار گردد یا نياز به عمل جرّاحى و درمان بعدى شود آيا طبيب ضامن بوده و بايد هزينه آن را بپردازد یا پرداخت ديه کفایت میکند؟
طبیب حاذق و ماهرى بدون اذن از بیمار یا ولی بیمار و بدون سهلانگاری اقدام به عمل جرّاحى نموده و یا به علت اینکه بیمار در حال اغما بوده و دسترسى به ولی بیمار نداشته و تأخیر هم جان بیمار را به خطر میانداخته است بدون اذن اقدام به عمل کرده و در ضمن عمل، آسیبى به بیمار وارد گردیده است، حال سؤال این است که آیا طبیب ضامن میباشد؟
اگر فردی روزه نذر کرده، اما برای اینکه به نذر خود عمل نکند، ماه رمضان به مسافرت رفته تا قضای روزه داشته باشد، آیا در این صورت عمل به نذر واجب نمیباشد؟
اگر روزهدار در ماه رمضان با اینکه قبلاً میدانسته استمنا مبطل روزه است ولی در زمان استمنا یادش رفته و بلافاصله بعد از استمنا به یاد آورده که مبطل است، آیا روزهی او باطل است؟ کفاره جمع شامل او میشود؟
در رسالههای عملیّه نوشتهشده است که از باید مجتهد اعلم تقلید کرد، ازآنجاییکه تشخیص و تعیین فرد اعلم در میان مجتهدین براى اهل علم و خبره مشکل و براى عوام محال و ممتنع است، آیا میتوان در مسائل مورد اختلاف بهجاى تقلید از یک شخص معیّن، رأی اکثریت را ملاک عمل قرار داد؟
بسیارى از کسانى که بر تقلید میّت باقیماندهاند، مایلاند در تمام مسائل از مرجع تقلید زنده پیروى کنند; زیرا در برخى از مسائل دچار شک و تردید میشوند که آیا در زمان مرجع متوفی به فتواى او در خصوص فلان مسئله عمل کردهاند، یا خیر؟ آیا راهى وجود دارد که بهطورکلی از مرجع زنده تقلید کنند؟
شخصى از مجتهد زندهای تقلید میکند، ولى اعلمیت آن مجتهد برایش محرز نیست، همانطور که اعلمیت سایر مراجع نیز بر وى پوشیده است، آیا میتواند در بعضى از مسائل عمل به احتیاط نماید؟
آیا کسى که در میان مراجع کنونى، فقط درباره اعلمیت مثلاً سه نفر شک دارد، میتواند رساله هر سه نفر را بگیرد و بدون توجّه به نظر مراجع دیگر که احتمال اعلمیت آنها را نمیدهد، احتیاط کند؟
اگر مرجع تقلید در موضوعی از موضوعات اظهارنظر کند آیا بر مقلد واجب است که ازنظر او پیروی کند؟
در فرضی که مقلد یقین به موضوع خاصی مانند کثیر السفر دارد و بر این اساس عمل کند آیا لازم است که از مرجع تقلید خود در این زمینه نیز استفتاء کند یا عمل بهیقین خود کافی است؟
کسانى که مجتهد نیستند واجب است در مسائل شرعى و احکام غیرضروری دین از دستورات مجتهد جامعالشرایط تقلید کنند، آیا در مسائل سیاسى و حکومتى نیز چنین است مثلاً در نظام جمهورى اسلامى ایران آیا اطاعت از قوانین و مقررات دولت که به تصویب مجلس شوراى اسلامى و تأیید شوراى نگهبان رسیده، واجب شرعى است؟
مسأله 2416ـ هرگاه احتمال صحيح داده شود که سکوت، سبب مى شود که عمل منکرى معروف، يا عمل معروفى منکر شود، بر همه مخصوصاً علماى اسلام واجب است که حق را اظهار و اعلام کنند و سکوت جايز نيست.
مسأله 2303ـ اگر از روى فراموشى يا اجبار و اضطرار به قسم عمل نکند کفّاره ندارد و قسمى که آدم وسواسى مى خورد مثل اين که مى گويد و اللّه الآن مشغول نماز مى شوم، ولى وسواس مانع مى گردد اگر وسواس او طورى باشد که بى اختيار به قسم خود عمل نکند کفّاره ندارد.
مسأله 2299ـ كسى كه به عهد خود با شرايط بالا عمل نكند بايد كفّاره بدهد و كفاره عهد مانند كفاره نذر است، يعنى سير كردن شصت فقير، يا دوماه روزه پى در پى (يعنى سى و يك روز آن را پشت سر هم به جا آورد) يا آزاد كردن يك بنده؛ و در زمان ما که بنده آزاد کردن موضوع ندارد در میان دو چیز دیگر مخیّر است.
مسأله 2298ـ عمل کردن به «عهد» مانند نذر واجب است به شرط اين که صيغه عهد را بخواند، مثلاً بگويد: «با خدا عهد کردم که فلان کار خير را انجام دهم» امّا اگر صيغه نخواند، يا آن کار شرعاً مطلوب نباشد عهد او اعتبارى ندارد.
مسأله 1936ـ چنان که گفتيم عامل مى تواند عمل را ناتمام بگذارد، ولى اگر ناتمام گذاردن عمل سبب ضرر و زيان جاعل شود بايد آن را تمام کند و در صورتى که تمام نکند ضامن است، مثلاً اگر به طبيب بگويد اگر چشم مرا عمل کنى فلان مقدار به تو مى دهم و او جراحى را شروع کند، چنانچه ناتمام گذاردن آن باعث معيوب شدن چشم گردد حقّى بر جاعل ندارد و ضامن ضرر و زيان او نيز هست.
مسأله 1933ـ اگر عامل پيش از قرارداد آن کار را انجام داده باشد حقّى نسبت به مزد ندارد، همچنين اگر بعد از قرارداد کار را به قصد اين که پول نگيرد انجام دهد.