بسم الله الرحمن الرحیم
قبل از هر چیز لازم میدانم از دستاندرکاران این کنفرانس در برگزاری چنین نشستهای علمی که هم مزین به نام امام علی بن موسی الرضا علیه السلام است و هم منعکسکنندۀ علوم عالم آل محمد علیهم السلام، تشکر نمایم.
با نگاهی به عناوین نشستهای علمی که اندیشمندان علوم مختلفِ این کنفرانس برگزار کردهاند، میتوان اهمیت و جایگاه بلند این همایش علمی و اهتمام مسئولان مربوطه را برای نشر علوم روز از چشمهسارِ دانشِ بیکرانِ حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه السلام دریافت.
عناوین این نشستها، نشان از آن دارد که اگر آموزههای اهل بیت علیهم السلام در همین حوزهها بهدرستی تبیین و برابر نیازهای روز عرضه گردد، میتواند راهگشای مشکلات اساسی جامعۀ اسلامی ما در این عصر پر تلاطم شود. افزون بر آن که خود، استوارترین مسیر برای معرفی مکتب اهل بیت علیهم السلام به جهان اسلام است. همانگونه که مطابق روایت امام رضا علیه السلام، احیای امر اهل بیت علیهم السلام به فراگرفتن دانشهای آن بزرگواران و نشر آن در میان مردم است؛ که به تصریح آن حضرت، اگر مردم زیباییهای آموزههای آنان را بشناسند، از آنان پیروی خواهند کرد (فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ كَلامِنَا لاتَّبَعُونا).
میدانیم شخصیت علمی امام رضا علیه السلام به گونهای است که حتی بزرگانی از اهل سنت بدان معترفند؛ تا آنجا که ابن حجر (دانشمند معروف اهل سنت) به دانش سرشار آن حضرت (افزون بر شرافت در نسب) اعتراف میکند. ذهبی نیز که به تعصب معروف است، به بزرگی و شخصیت ممتاز امام علی بن موسی الرضا علیه السلام اقرار دارد.
مناظرات علمی آن حضرت با دانشمندان مذاهب و فِرَق گوناگون، گواه دیگری بر دانش سرشار آن امام علیه السلام است. بهویژه حضور آن حضرت در ایران و گفتگوهای علمی فراوانی که شرایط حضورش برای دانشمندان علوم مختلف فراهم آورد، این تاثیر را چند برابر کرد.
دستورات طبی امام رضا علیه السلام که بخش مهمی از آنها در رسالۀ ذهبیۀ منسوب به آن حضرت آمده است، میتواند دستمایهای برای تحقیقات طبی گردد، تا همراه با بهرهمندی از دانشهای روز و آزمایشهای دقیق، برابر یک فرایند منطقی و دانشی، به جامعه عرضه شود. در این میان میتوان کتاب ارزشمند «عیون اخبار الرضا» تألیف شیخ صدوق (رضوان الله تعالی علیه) را منبع اصلی برای دستیابی به آموزههای امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در عرصۀ دانشهای روز دانست؛ بهویژه آنچه از آن حضرت در فلسفۀ احکام بیان شده است. پر واضح است، برای تبیین آن آموزههای ارزشمند و تطبیقشان با دانش روز، نیازمند به تلاشی مجتهدانه و با رد فروع به اصول، همراه با آگاهی ازاصطلاحات و فرضیههای دانش روز است؛ که به یقین عزیزان دستاندرکار این کنفرانس، بدان توجه داشته و خواهند داشت.
برای بهرهمندی بیشتر از نتایج این نشستهای علمی و رسیدن به اهداف مورد نظر، پیشنهادات ذیل ارائه میگردد:
۱. تأسیس دبیرخانه دائمی امام رضا علیه السلام و دانشهای روز، برای فعالیتهای مستمر کارگروههای علمی از اساتید حوزه و دانشگاه جهت تبیین علمی و عملی آموزههای آن حضرت در دانش روز. طبیعی است که بخشی از این دانشها تلفیقی از دانش، روش و تجارب چندین حوزۀ علمی است که نیازمند به همفکری اساتید حوزههای مرتبط، برای ارائۀ عالمانۀ این آموزههاست.
۲. راهاندازی مجله تخصصی برای ارائۀ نتایج پژوهشها
۳. نشر آثار برتر به زبانهای زندۀ دنیا برای علاقمندان دیگر کشورها
۴. گسترش سطح کنفرانس از مرحله ملی، به کنفرانس بینالمللی و دعوت از اندیشمندان جهان اسلام و حتی غیر مسلمان و بهرهگیری از آنان جهت تبیین آموزههای امام رضا علیه السلام در دانشهای روز و عرضۀ آن به مراکز علمی معتبر.
5. تدوین کتابهای تخصصی در سطح نظریهپردازی و زیر نظر اساتید فن، در داخل و خارج کشور، برای عرضۀ آموزههای امام علی بن موسی الرضا علیه السلام و دانش روز
6. همکاری با مراکز علوم انسانی ـ اسلامی، جهت همافزایی دانشی و عرضۀ آثاری قویم و استوار به جامعۀ علمی.
7. استفاده از اندیشمندان جوان و پرانگیزۀ حوزه و دانشگاه.
در پایان بار دیگر، از همۀ شما تشکر میکنم و برای موفقیت روزافزون شما دعا میکنم و از همۀ شما عزیزان که در جوار مضجع نورانی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام هستید، التماس دعا دارم.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
قم ـ ناصر مکارم شیرازی
19 اسفند ماه 1399