حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی، عصر امروز در دیدار مسئولین مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی با بیان این که در زمان ما موضوع شناسی اهمیت فوق العاده ای دارد، فرمودند: موضوعات در زمان ما بسیار پیچیده تر از زمان سابق است.
ایشان افزودند: سابقا بسیاری از مسائل ساده بود اما در حال حاضر به عنوان مثال بیع های اینترنتی و مسائل دیگر به وجود آمده که پیچیده و مبهم هستند، عده ای از سودجویان برای کلاهبرداری از مردم موضوعاتی را تأسیس می کنند و کلاه عده ای را بر می دارند که شناخت آن ها بسیار مهم است.
معظم له با بیان این که زمان حاضر زمانی است که مسائل مستحدثه بسیاری وجود دارد، اظهار داشتند: به نسبت مسائل مستحدثه، موضوعات مستحدثه ای هم پیش می آید، از این رو همانگونه که مسائل مستحدثه احتیاج به حل شدن دارند موضوعات مستحدثه هم باید حل شود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ادامه دادند: گاهی قلمرو موضوع شناسی با قلمرو اجتهاد احکام مخلوط می شود، باید کاری کرد که موضوع شناسی در قلمرو اجتهاد نرود، گاهی شاید موضوع شناسی کاری انجام می دهد که صاحب فتوا باید آن را انجام دهد.
ایشان با بیان این که حد و مرزهای موضوع شناسی و صاحب فتوا باید شناخته و جدا شود، ابراز داشتند: نظرات موضوع شناسی برای مردم به عنوان این که افراد اهل خبره هستند می پذیرند اما در مواردی موضوع شناسی باید در اختیار فقیه قرار داده شود.
معظم له عنوان کردند: در این موارد فقیه باید موضوع شناسی را ببیند و بر اساس آن فتوا صادر کند، البته مواردی از قبیل کارشناسی است که باید اهل خبره نظر خود را بدهند اما گاهی باید در اختیار فقیه باشد تا معلوم شود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی خاطرنشان کردند: مفهوم شناسی در بسیاری از موارد کار فقیه بوده و کار آقایان موضوع شناس به شمار نمی رود، اگر فقیه مفاهیم ادله را متوجه نشود نمی تواند فتوا دهد، بعد از این که فقیه مفاهیم را فهمید و فتوا داد بحث شناخت موضوع مطرح می شود که آن را چگونه بشناسند و چگونه به آن عمل کنند.
ایشان اضافه کردند: در حوزه باید درسی برای عموم در زمینه موضوع شناسی وجود داشته باشد، موضوع شناسی امری است که همه طلاب باید با آن آشنایی داشته باشند، اگر طلاب و روحانیت از موضوعات روز بی خبر بوده و در این زمینه اهل خبره نشده باشند نمی توانند پاسخگوی مردم باشند.
معظم له با بیان این که موضوع شناسی در حوزه باید عمومیت پیدا کند، گفتند: این که یک درس به این عنوان شروع شود کافی نیست بلکه هر کسی که فقه می خواند باید مقداری از موضوع شناسی را نیز فراگیرد چرا که شناخت موضوعات پیچیده شده است و این یک ضرورت به شمار می رود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی افزودند: نتیجه برنامه های مؤسسه موضوع شناسی باید در اختیار مراجع قرار داده شود چون ممکن است اصطکاکی ایجاد شده و برخی از مراجع انکار کنند و مشکل پدید آید از این رو کار باید باید به مراجع عرضه شده و از نظرات آنان استفاده شود، اگر مستقل از مراجع موضوع شناسی شود ممکن است مشکلی ایجاد شود.
ایشان مراجعه به اهل تخصص و خبره در موضوع شناسی را امری مهم دانستند و اظهار داشتند: برخی از مسائل سابقا جزو عیوب بوده است چون جراحی وجود نداشت اما امروز با عمل جراحی ساده ممکن است عیب برطرف شود، عوض شدن موضوع بر اثر گذشتن زمان از مسائل مربوط به موضوع شناسی است که باید مورد توجه باشد.
معظم له ادامه دادند: بسیاری از عیوبی که سابقا غیر قابل حل و موجب فسخ نکاح بوده در حال حاضر به راحتی از طریق جراحی حل می شود، باید از همه صاحبان تخصص در موضوعات استفاده کرد، خود تفاوت هایی که بین زمان حاضر و گذشته وجود دارد از مسائلی است که می تواند فصلی از کار موضوع شناسی باشد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی با بیان این که جای موضوع شناسی در حوزه خالی بوده است، ابراز داشتند: خوشبختانه این خلأ در حال پر شدن به وسیله زحمات مؤسسه موضوع شناسی است اما تا رسیدن به حد نهایی باید مسافت ها را پیمود و به نقطه مطلوب رسید.
عدم شناخت موضوعات روز، طلاب را در پاسخگویی به جامعه دچار مشکل می کند
هر کسی که فقه می خواند باید مقداری از موضوع شناسی را نیز فراگیرد چرا که شناخت موضوعات پیچیده شده است و این یک ضرورت به شمار می رود.