اگر پزشک با توجّه به گستردگى موضوع نداند، یا فراموش کرده باشد که دارو یا روش تشخیصى وى براى خانم هاى باردار یا شیرده مضر است، مسئولیّت پزشک در صورت ایجاد عارضه در جنین یا مادر در چه حد است؟
در علم پزشکى برخى از روشهاى درمانى با گذشت زمان دچار تغییراتى شده، یا به کلّى ارزش خود را از دست مى دهد در صورتى که پزشک به علّت عدم مطالعه، از اطّلاعات جدید مطّلع نشود، آیا مسئول است؟
برخى از اوقات، پزشک تنها جهت احتیاط و مطمئن شدن در جهت تشخیص و یا ردِّ یک بیمارىِ احتمالى در هر بیمار مشکوکى ـ با هر علامت غیر اختصاصى ـ دستور آزمایشی مى دهد، تا بیمارى مخفى احتمالى را کشف کند، در صورت وجود یا عدم هرگونه بیمارى (که احتیاج به آزمایش دارد) آیا پزشک در ایجاد عوارض احتمالى و هزینه درمان مسئول است؟
آیا جواب منفى خانم بیمار در مورد پرسش پزشک از حاملگى وى، چه خود بداند باردار است و به هر علّتى نگوید، و چه نداند که باردار است، از پزشک معالج در قبال عوارض احتمالى رفع مسئولیّت مى کند؟
اگر بیمارى به طبیبى مراجعه کند و طبیب براى او نسخه اى بنویسد ولی بعد از گذشت مدتی مریضی بیمار به هر علتی مداوا نگردد آیا طبیب در مقابل بیمار که از درمان نتیجه اى نگرفته، ضامن است؟
اتومبیل‌سواری خارج از شهر حركت مىكند، موتورسواری نيز از روبهرو و در جهت مخالف در حال حركت است، موتورسوار بدون در نظر گرفتن فاصله اتومبيل، براى این‌که عرض جاده را پشت سر گذارد سريعاً جلو اتومبيل مىپيچد، راننده غافلگير شده و با مهارت خاصی اتومبيل را از مسير موتورسوار منحرف و جان موتورسوار را از مرگ حتمى نجات مىدهد، ولى اتومبيل از كنترل وى خارج و به بيرون از جاده پرت و واژگون می‌گردد كه درنتیجه راننده در اثر ضربه‌مغزی به حال اغما مىافتد و توسّط افراد نوعدوست راهى بيمارستان مىشود، با توجّه به این‌که عامل اصلى حادثه، موتورسوار فرارى بوده است، آيا فقط بايد راننده موتور از عهده مخارج تعمير و غرامت اتومبيل و خسارت‌های ديگر برآيد؟
شخصى براى حفاظت از مزرعهاش در قبال حيوانات وحشى، دور تا دور آن را سيم خاردار مىكشد، و از برقكارى مىخواهد كه سيمى را از شبكه برق سراسرى به سيم خاردار مزبور وصل كند، كه با كليدى سيم مزبور متّصل به برق شود و در مزرعهاى پايينتر كشاورزى مشغول آبيارى بوده كه ناگهان متوجّه قطع جريان آب مىشود. او براى پيدا كردن علّت قطع آب به طرف سرچشمه به راه مىافتد، و چون مىبايست از مزرعه شخص اوّل بگذرد، پايش به سيم خاردار برخورد مىكند، و در اثر برق گرفتگى مىميرد. صاحب مزرعه در دادگاه اعلام مىدارد كه من به صاحبان مزارع اطراف، و از جمله كشاورز مزبور، هشدار داده بودم كه شب هنگام سيم خاردار دور مزرعه برقدار است. از طرف ديگر شبكه برق منطقهاى اعلان مىكند كه برق برقكشى مزرعه خلاف قانون، و بدون اجازه ما بوده است. لطفاً بفرماييد چه كسى ضامن خون كشاورز متوفّى است؟
فردی چندین سال قبل با حیوان فرد دیگر، عمل نامشروع انجام داده است و صاحب حیوان آن را فروخته و قیمت آن را گرفته و مصرف کرده و معلوم نیست حیوان کجاست، مرده است یا زنده، اکنون با گذشت زمان، متوجّه شده و در مقام توبه بر آمده و سؤال آیا قیمت آن حیوان را به صاحب یا ورثه آن ضامن است یا خیر؟ در صورت ضمان، مأکول الّلحم بودن مرسومى حیوان مثل گوسفند و بز و غیره یا ماکول الّلحم مرسومى نبودن آن مثل اسب و الاغ و غیره در حکم فرق مى کند یا خیر؟
اگر فرد الف فرد ب را جهت ضمانت به شخص ج معرفی نماید و شخص ج به اعتبار فرد " الف " بدهی شخص " ب " را ضمانت نماید و بعد بدهکار بدهی خود را پرداخت نکند آیا شخص معرف ضامن است؟
اگر کسی در مصرف آب زیاده‌روی کند و هر چه تلاش کند نتواند جلوى این کار زشت را بگیرد به همین جهت همواره با شوهرم مشاجره داشته باشد و همسر بگوید: «گذشته از این‌که کار حرامى انجام مى‌دهى و ضامن هستى، من که شوهر تو هستم راضى به عمل تو نیستم». آیا کار آن فرد حرام و موجب ضمان است؟
معلمین مدارس گاهى از اوقات مجبور می‌شوند، جهت نظم کلاس و یادگیرى بیشتر بچه‌ها، آن‌ها را تنبیه کنند، البتّه لازم به ذکر است که با حفظ مراتب تنبیه، یعنى تذکّر، نگاه تند، تهدید به دادن نمره کم و امثال‌ذلک می‌باشد و درنهایت مجبور به زدن آن‌ها می‌شوند که این زدن ممکن است در دست یا بدن آن‌ها سرخى و کبودى ایجاد کند، سؤال این است که آیا حرمت یا ضمانتى در کار است؟
آیا مى توان این نوارهاى ویدیویى و وسایلى مثل آنتن ماهواره و مانند آن که منشاء فساد می باشد را به دلیل این که فرهنگ اسلامى ما را از بین مى برد، نابود کرد و در صورت نابودی کسی که نابود می کند ضامن می باشد؟
مؤسسه‌ای اقدام به ایجاد دریاچه‌ای براى پرورش ماهى نموده و به علّت عدم موفقیت در این کار، دریاچه را بدون حفاظ و ایجاد حصار و نصب تابلوى شنا ممنوع رها کرده است. چند تن از جوانان براى شنا به آن دریاچه رفته که یکى از آن‌ها غرق می‌گردد. آیا مؤسسه مذکور ضامن پرداخت دیه آن جوان می‌باشد؟
اگر یکى از طرفین در حین مشاجره به علّت استرس ناشى از مشاجره سکته قلبى نموده و فوت نماید آیا در صورت تشخیص پزشکى قانونى، می‌توان عامل آن را به دیه محکوم نمود؟ آیا عامل مشاجره که موجب عصبانیت و سکته گردیده، مباشر در قتل است، یا این‌که به میزان تأثیر عمل (به استناد نظر پزشکى قانونى) باید دیه بدهد؟
کودکى جهت روشن نمودن آتش، کلّیّه وسایل از جمله کاغذ، کبریت، و بنزین را فراهم نموده، و بنزین را روى کاغذها ریخته، و مبادرت به کشیدن کبریت نموده، که در اثر وزش باد خاموش مى شود. آن کودک به دلیل در دست داشتن ظرف بنزین، از کودک دیگرى در خواست مى کند که کبریت را روشن کند و با زدن کبریت توسّط آن کودک دیگر و ایجاد اوّلین جرقّه، بنزین هاى از قبل ریخته شده که در هوا متصاعد بوده آتش گرفته، و به ظرف بنزین که در دست کودک اول بوده سرایت مى کند و او از ترس، ظرف مشتعل را به طرف کودک ثالثى که در نزدیکى آتش نشسته بوده پرتاب مى کند. بنزین به صورت وى ریخته، و باعث سوختگى و نهایتاً فوت وى مى شود حا چه کسی در این حادثه ضامن می باشد؟
در اجتماع سبب و مباشر، درصورتی‌که هر دو به‌طور مساوى مقصّر باشند، آیا می‌توان هر دو را مسئول و محکوم نمود؟ یا باوجود مباشر، نمی‌توان سبب را مسئول دانست و سبب صرفاً درجایی مسئول است که اقوی از مباشر باشد؟
اگر آموزگارى در تصحیح اوراق امتحانى، یا مسؤولین مدرسه در انتقال نمرات سهل‌انگاری نمایند و براثر این سهل‌انگاری دانش‌آموزى مردود گردد، آیا آموزگار یا مسئول مربوطه نسبت به خسارات مادّى و معنوى دانش‌آموز در طول یک سال عقب‌افتادگی ضمانتى دارند؟
اگر کسى جهت زمینه‌سازی ارتکاب جرم، با خوراندن مسکرات، یا آنچه موجب زوال عقل می‌شود، سبب بروز جنایتى شود، آیا ضامن است؟ اگر در این خصوص خودش تلف شود، آیا خونش هدر است؟
آیا شخص زیان دیده، در صورت آگاهى و توانایى، مکلّف است از ادامه خسارت جلوگیرى نماید؟ در صورتى که جواب مثبت باشد و این کار را نکند، آیا زیان زننده ملزم به جبران خسارتى که زیان دیده، مى توانسته از آن جلوگیرى کند مى باشد؟
در بند سوّم مادّه 59 قانون مجازات اسلامی حوادث ناشى از عملیات ورزشى، مشروط بر این‌که سبب آن حوادث نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات هم با موازین شرعى مخالفت نداشته باشد جرم محسوب نمی‌شود یعنى تحت آن شرایط یک فعل از حالت جرم بودن خارج می‌شود، مثلاً در ورزش فوتبال یک بازیکن به توپ ضربه‌ای می‌زند که به‌صورت بازیکن دیگر اصابت کرده و منتهى به جراحت یا شکستگى می‌گردد چنانچه قوانین و موازین آن ورزش رعایت شده باشد طبق قانون مذکور جرم نمی‌باشد آیا در این موارد موجب ضمان نمی‌گردد؟
شخص الف درحال غرق شدن و مرگ حتمی بوده و شخص ب به قصد نجات او دستش رامی گیرد. اما در بین راه عمداً او را رها می کند تا شخص الف بمیرد و شخص الف با رها شدن غرق می گردد حال آیا مسؤولیتی متوجه شخص ب می باشد؟
در بعضى جاها مرسوم است که گوسفندان روستا را هر خانه به نوبت به چراگاه مى برند و بعضى خانواده ها در روز نوبت خود کودکان را روانه مى کنند حال اگر زمانی که کودکان چوپان گله باشند گرگ بعضى از گوسفندان را بخورد، چه کسی ضامن این خسارت می باشد؟
شخصى زراعت مى کند و مرغان خانگى روستا، تخم زراعت او را مى چینند و با پایشان آن زراعت را خراب مى کنند صاحب زراعت براى جلوگیرى از خراب شدن محصول و وانه ها توسط مرغان، دانه را زهرآلود کرده و پاشیده و مرغان از آن دانه ها خورده و مرده باشند و این در حالی بوده که صاحب زراعت صاحب مرغان را از سم پاشى دانه ها با خبر کرده است حال آیا حاحب زراعت با این کار ضمان مرغهایى که بر اثر خوردن زراعت تلف مى شوند می باشد؟
