مسجدی در کنار قبرستان وجود دارد که قبرستان متروکه نمی باشد، در مورد چنین مسجدی چند سؤال مطرح است :
الف : آیا می توان مسجد را توسعه داد و قسمتی از قبرستان را مسجد قرار داد؟
ب : اگر توسعه داده شد،آیا می توان به آن مسجد کمک نمود یا در آن کار انجام داد؟
ج : نماز خواندن در این قسمت از مسجد چه حکمی دارد؟
در مورد ساخت مسجد در زمین وقف شده دو سؤال مطرح است :
الف : آیا در زمینى که وقف عزادارى سیّدالشّهدا (علیه السلام) شده است مى توان مسجدى احداث کرد؟
ب : نظر حضرت امام خمینی (ره) در مورد مسجدی که در زمین موقوفه ساخته شود این است که احکام مسجد بر آن مترتب نمی شود ولی دیوار حکم مسجد دارد. نظر حضرتعالی چیست؟
در میان مسجدی حوضى جهت وضو احداث گردیده است، اینک به علّت کثرت جمعیت و عدم مراعات بهداشت و مانند آن، می‌خواهند حوض مذکور را بردارند و در یک‌گوشه مسجد وضوخانه‌ای بسازند، آیا این کار جایز است؟
خیّرى قطعه زمینى به نام مسجد اهداء نموده است؛ ولى نظر خویش را در مورد احداث ایوان، چایخانه، حیاط و آشپزخانه بیان نکرده است، آیا مى شود در موقوفه فوق موارد بالا را احداث نمود؟
چنانچه مسجدی خراب شود یا درجایی واقع شود که قابل‌استفاده نیست مثلاً در بیابان یا در روستایی که قابل سکنه نیست باشد، میتوان تخریب نمود و زمین آن را فروخت یا در جاده و خیابان قرارداد؟
در مورد زمین مسجد چند سؤال مطرح است :
الف : مسجدی در چند سال قبل ساخته شده است، که زمین آن را ارگان ها واگذار نموده اند، اما بعدا مالکان اصلی آن ادعا می کنند که زمین را به زور از آنها گرفته اند،اگر یکی از آنها راضی نباشد حکم نماز خواندن در آن مسجد چه حکمی دارد؟
ب : اگر زمینی را بدون رضایت صاحبش به مسجد ملحق نمایند،چه حکمی دارد؟
ج : اگر زمینى غصبى به مرور ایّام به صورت مسجد درآمده باشد، آیا مى توان بالاى آن، طبقات دیگرى ساخت؟ مثلا در طبقه اوّل ساختمان مسکونى، و در دوّم کتابخانه عمومى، و در طبقه سوّم درمانگاه ساخت؟
مسجدى هست که هيچ گونه وقف‌نامه يا سندى كه گوياى حدود مسجد باشد ندارد. در سال‌هاى اخير ايوان مسجد نيز ـ بدون اين كه صيغه خاصّى خوانده باشند ـ به فضاى مسجد ملحق گرديده است. حال با توجّه به اين كه يكى از هيأت‌هاى مذهبى شهرستان با تلاش برادران و جوانان ولايى آن خطّه، در مسجد مذكور برنامه‌هاى دينى و مذهبى برپا كرده، و مورد استقبال همشهريان قرارگرفته، مستدعى است حكم شرعى دو سؤال ذيل را تبيين فرماييد :
الف) آيا فضاى حياط مسجد، در حكم مسجد است؟
ب) با توجّه به اين كه علم به مسجد بودن ايوان سابق نداريم، و در اين باره ظهور عرفى نيز وجود ندارد، ايوان ملحق شده به مسجد چه حكمى دارد؟
در يكى از روستاهاى اطراف شهرستان مرودشت مسجدى وجود دارد كه تعدادى از فرشهاى اهدايى اين مسجد منقش به تصاوير انسان‌ها و حيوانات است. نماز بر روى اين فرشها چه حكمى دارد؟
چنانچه شخصى در مسجد جهت نماز جماعت جا بگیرد اما جماعت برپا شده و مراجعت نکند، آیا در این صورت به محض منعقد شدن نماز جماعت حقّ او از آن مکان ساقط شده و دیگرى مى تواند جاى او را تصرف کند؟
اگرکسی که بهایی است وزمینی رابه مسلمانان برای ساخت مصلی ببخشد آیاخواندن نماز جمعه در این مکان صحیح می باشد؟ و همین فرد بهایی برای کارگرهای مسلمان که برای ساخت مصلی کار می کردند با هزینه ی خود غذا تهیه میکرد چون کس دیگری نبود که غذا تهیه کند و کارگرها چاره ای جز خوردن این غذا نداشتند. خوردن غذا از دست چنین فردی چه حکمی دارد؟
ميزى فرسوده و بلااستفاده در مسجد موجود و فضايى را به خود اختصاص داده است. با توجّه به اين كه ميز وقف مسجد مى‌باشد و كسى هم خريدار آن نيست، آيا به جهت حفظ نظافت و استفاده بهتر از فضاى مسجد مى‌توان آن را دور انداخت؟
فرش هایى جهت مسجد خریدارى یا وقف شده و فعلا قابل استفاده هست ولى چون این فرشها با هم هماهنگ نیست و هرکدام شکل خاصّى دارد، آیا مى توان این گونه فرشها را فروخت و به جاى آنها فرشهاى هماهنگ و یکنواخت و زیباتر خریدارى کرد؟
زمينى وقف مسجد شده، و طبق معمول قسمتى از آن تبديل به حياط، توالت و آبدارخانه، و قسمتى ديگر تبديل به مسجد شده است، ولى به علّت تجديد بنا مقدارى از شبستان مسجد جزء حياط شده يا بالعكس، آيا اشكال دارد؟
فرش یا وسیله دیگرى از مسجد، که از ارزش بسیار بالایى برخوردار است، اگر مورد استفاده قرار گیرد، در مدّت بسیار کوتاهى ارزش آن به مقدار زیادى کاهش مى یابد، در صورتى که فروش آن به نفع مسجد باشد، آیا فروش آن جایز است؟
با پولى كه از مردم جمع آورى شده عمارتى كنار مسجد جهت بانوانى كه عذر شرعی دارند ساخته شده و آن را فاطميّه ناميده اند اما صيغه وقف بر آن خوانده نشده است؛ اكنون ساختمان وسيعى به نام حسينيّه جنب مسجد احداث شده است؛ نظر به اينكه خادم مسجد از نظر منزل مسکونی در مضيقه است آیا می توان آن عمارت قبلى را به او اختصاص داد؟
در صورتى که زیرزمین مسجدى را تبدیل به درمانگاه کنند، مراجعه بیمارانى که عذر شرعى دارند (مانند زنانى که خون نفاس مى بینند) یا بیماران غیر مسلمان به چنان درمانگاهى چه حکمى دارد؟
