مسأله 890ـ کسى که نمى تواند ايستاده نماز بخواند بايد بنشيند، ولى اگر بتواند بايستد و به عصا يا ديوار و مانند آن تکيه کند، يا پاهايش را از هم دور بگذارد بايد ايستاده نماز بخواند، مگر اين که فوق العاده براى او زحمت داشته باشد، همچنين مادام که مى تواند نشسته نماز بخواند هرچند به چيزى تکيه کند بايد خوابيده نماز نخواند و هرگاه نتواند بايد به پهلوى راست بخوابد، بطورى که جلو بدن او رو به قبله باشد و اگر نتواند به پهلوى چپ و اگر آن هم ممکن نيست به پشت بخوابد بطورى که کف پاهاى او رو به قبله باشد.
مسأله 887ـ هرگاه در حال حركت بدن ذكر بگويد مثلاً موقع رفتن به ركوع يا در حال رفتن به سجده تكبير آن را بگويد مانعی ندارد، به شرط این که قصدش مطلق ذكر باشد، يعنى نه آن تكبير مخصوصى كه مثلاً قبل از سجده در حال ايستادن گفته مى شود، بلكه از آنجا كه ذكر خدا در هر جاى نماز خوب است تكبير مى گويد.
مسأله 886- در موقع ذكرهاى واجب نماز نيز بايد بدن آرام باشد، بلكه باید در ذكرهاى مستحب که محل معینی در نماز دارد، نيز اين معنى رعايت شود. البته اگر رعایت نکند کار خلافی مرتکب شده ولی نمازش صحیح است.
مسأله 885ـ هرگاه در نماز مى خواهد کمى جلو يا عقب رود يا بدن را کمى به طرف راست و چپ حرکت دهد بايد چيزى نگويد ولى «بِحَوْلِ اللّهِ وَ قُوَّتِهِ اَقُومُ وَ اَقْعُدُ» را بايد در حال برخاستن بگويد.
مسأله 873ـ بايد موقع گفتن تکبيرة الاحرام بدن آرام باشد و اگر در حالى که مثلاً قدم بر مى دارد اَللّهُ اَکْبَرُ بگويد باطل است و چنانچه سهواً بگويد احتياط واجب آن است کارى کند که نماز باطل شود (مثلاً صورت را به طرف پشت قبله کند) و دوباره تکبير بگويد.
مسأله 871ـ اوّلين جزء نماز «اَللّهُ اَکْبَرُ» است که آن را «تکبيرة الاحرام» مى گويند و ترک آن خواه از روى عمد باشد يا سهو نماز را باطل مى کند، امّا اضافه کردن آن (يعنى به جاى يک اَللّهُ اَکْبَرُ مثلاً دو مرتبه اَللّهُ اَکْبَرُ بگويد) اگر عمدى باشد موجب باطل شدن نماز است.
مسأله 866ـ در موقع نيّت بايد قصد کند که نماز ظهر مى خواند يا عصر يا نمازهاى ديگر و اگر فقط نيّت کند چهار رکعت نماز مى خوانم کافى نيست، بلکه نمازى را که مى خواند بايد در نيّت خود معيّن کند و احتياط واجب آن است که قضا و ادا بودن آن را نيز معيّن نمايد.
مسأله 865ـ نماز را بايد به قصد قربت يعنى براى اطاعت فرمان خدا انجام داد و لازم نيست نيّت را به زبان آورد و يا در اوّل نماز از قلب بگذراند، همين اندازه که اگر سؤال کنند چه مى کنى، بتواند جواب دهد که براى خدا نماز مى خوانم کافى است.
مسأله 863ـ واجبات نماز بر دوگونه است: بعضى رکن است و بعضى غير رکن، رکن چيزى است که اگر آن را به جا نياورد يا اضافه کند نماز باطل است، خواه عمداً باشد يا از روى سهو و اشتباه، ولى در واجبات غير رکنى هنگامى نماز باطل مى شود که آن را عمداً کم و زياد کند و اگر از روى سهو و اشتباه کم و زياد کند نماز صحيح است.
مسأله 852ـ ميان اذان و اقامه بايد زياد فاصله ندهد و اگر فاصله بقدرى باشد که اقامه مربوط به آن اذان حساب نشود دوباره بگويد و همچنين ميان اذان و اقامه با نماز نبايد زياد فاصله شود و اِلاّ اذان و اقامه را اعاده نمايد.
مسأله 839ـ راه دادن بچّه و ديوانه به مسجد مکروه است ولى در صورتى که آوردن بچّه ها توليد مزاحمتى نکند و آنها را به مسجد و نماز علاقه مند سازد مستحبّ است و گاه واجب.
مسأله 822ـ هرگاه انسان در جايى نماز مى خواند که مردم از جلو او عبور مى کنند مستحبّ است جلو خود چيزى بگذارد که ميان او و آنها حايل گردد، حتّى اگر عصا و تسبيح و ريسمانى هم باشد کافى است.
مسأله 818ـ نماز در حرم امامان(عليهم السلام) مستحبّ است، بلکه در حديث آمده نماز در حرم مطهّر حضرت اميرالمؤمنين(عليه السلام) برابر با دويست هزار نماز است.
مسأله 817ـ با توجّه به این که تبلیغات اسلامی و آگاهی بر احکام، غالباً در مساجد انجام می¬شود براى زنها در صورتى كه خود را از نامحرم بخوبى حفظ كنند بهتر است نماز را در مسجد بخوانند و اگر راهى براى ياد گرفتن مسائل اسلامى جز از طريق رفتن به مسجد وجود ندارد واجب است به مسجد بروند.
مسأله 816ـ مستحبّ است انسان نماز را در مسجد بخواند و بسيار روى آن تاکيد شده و بهتر از همه مساجد، مسجدالحرام است، سپس مسجد پيغمبر(صلى الله عليه وآله) و بعد مسجد کوفه و بعد از آن مسجد بيت المقدّس است و در درجه بعد مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محلّه و مسجد بازار است.
مسأله 815ـ احتياط واجب آن است که نماز واجب را در خانه کعبه نخوانند، ولى نماز مستحب اشکال ندارد، بلکه مستحبّ است در داخل خانه کعبه در مقابل هر زاويه اى دو رکعت نماز بخوانند، ولى نماز بر پشت بام کعبه خواه واجب يا مستحب اشکال دارد.
مسأله 814ـ بودن مرد با زن نامحرم در جاى خلوت که ديگرى نمى تواند به آنجا وارد شود اشکال دارد و احتياط واجب ترک آن است و نماز خواندن در آنجا نيز اشکال دارد، همچنين نماز خواندن در محلّى که مجلس گناه است مثلاً در آنجا شراب مى نوشند، قمار مى زنند يا غيبت مى کنند.
مسأله 810ـ شايسته است انسان رعايت ادب کند و جلوتر از قبر پيغمبر(صلى الله عليه وآله) و امام(عليه السلام)، نماز نخواند و در صورتى که نماز خواندن هتک و بى احترامى باشد حرام است و نماز هم اشکال دارد، در غير اين صورت نماز باطل نيست.
مسأله 808ـ در جايى که ماندن در آن حرام است (مثلاً جايى که خطر خراب شدن سقف، يا ريزش کوه و آمدن سيلاب دارد) بايد نماز نخواند و اگر بخواند احتياط واجب اعاده آن است، همچنين روى چيزى که ايستادن و نشستن بر آن حرام است مانند فرشى که نام خدا بر آن نوشته شده است.
مسأله 812ـ اگر زن در کنار مرد يا جلوتر بايستد و باهم وارد نماز شوند نماز هر دو باطل است، امّا اگر يکى قبلاً وارد نماز شده، نماز او صحيح و نماز دومى باطل است.
مسأله 811ـ بايد در نماز، زن عقب تر از مرد بايستد و جاى سجده او از جاى سجده مرد كمى عقب تر باشد و الاّ نماز باطل است و در اين حكم محرم و غير محرم تفاوتى ندارند، ولى اگر ميان مرد و زن ديوار يا پرده و مانند آن باشد، يا به اندازه ده ذراع (تقريباً 5 متر) فاصله باشد اشكال ندارد، و در مکانهای شلوغ که اجرای این حکم مشقّت دارد رعایت آن لازم نیست.
مسأله 807ـ در جايى که به واسطه احتمال باد و باران يا فشار جمعيّت و مانند آن اطمينان ندارد که بتواند نماز را تمام کند اگر به اميد تمام کردن شروع کند و به مانعى برخورد ننمايد نمازش صحيح است.
671- وقت نماز جمعه از اوّل ظهر است به مقدارى که اذان و خطبه ها و نماز مطابق معمول انجام شود و با گذشتن اين مقدار، وقت نماز جمعه پايان مى يابد و بايد نماز ظهر خوانده شود.
