چندى پيش سمينارى در قم در مورد پول، اقتصاد و اسلام برگزار گرديد. بحث در مورد پول كاغذى و پول با ارزش (طلا و نقره و...) بود كه پول كاغذى به عنوان ارزش قدرت خريد مردم تلقّى شد و اظهار نمودند كه دولت نمى تواند با كاهش ارزش پول موجب كاهش سرمايه مردم گردد و بعضى نتيجه هاى مختلفى گرفتند از جمله اين كه:
الف) سودى كه بانكها به پس اندازها مى دهد، چون موجب جبران كمى از كاهش ارزش پول است، كه به وسيله دولت ايجاد مى شود، ربا نيست.
ب) به اين سود كه بانك مى دهد، چون موجب جبران كمى از كاهش ارزش پول نزد مردم مى گردد، خمس تعلّق نمى گيرد.
نظر حضرتعالى در دو مورد فوق چيست؟
فردی یک حلقه چاه عمیق در زمین اهدایى توسّط یک نفر از اهالى، صرفاً به‌قصد تأمین آب‌لوله‌کشی روستا، با بودجه و سرمایه‌گذاری على السویه خانوارهاى موجود آن روستا و با پروانه جهاد سازندگى، حفر نموده. ولى مصالح و مخارج آن را (از قبیل منبع هوایى، لوله‌های آب و برق و دینامى که آب به‌وسیله آن خارج میشود) همه و همه را جهاد سازندگى داده است
1. حال سؤال ین که مالک آب کیست؟ و کمک‌های دولتى تملیک است، یا اباحه؟
2. آیا کمک‌های دولتى مخصوص خانوارهاى زمان حفر است، یا شامل افراد و نسل‌های آینده هم میشود؟
3. کسانى که از اولاد و بستگان حافران چاه در زمان حفر چاه نبوده و قهراً در پرداخت هزینه‌های چاه هم شرکت نکرده و بعدها صاحب‌منزل شده‌اند، (به فرض که کمک‌های دولتى شامل این‌ها هم باشد)، آیا می‌توانند به منزلشان لوله‌کشی نمایند؟ چنانچه پرداخت وجهى لازم باشد، آیا سهم هر نفر در زمان حفر معیار است، یا قیمت روز؟
4. اگر آب چاه تغییر یابد و دیگر قابل شرب نباشد و اهالى با توافق همدیگر بخواهند آب را در امور کشاورزى مصرف نمایند، آیا احکامى که در سؤالات سه‌گانه بالا آمد شامل این صورت هم میشود؟
اگر كسى،مال دیگری را تخريب، يا تصرّف غير قانونى، يا غصب نمايد نظر حضرتعالى در مورد منافع
كارى كه به خاطر ترميم مال تخريب شده، يا تصرّف غير قانونى، يا غصب از بين رفته، و مالك از آن منتفع
نشده چيست؟
لطفاً بفرمایید ازنظر شرعی یک روز از چه زمانی شروع و در چه زمانی به پایان می‌رسد؟ یک روز عرفی از ساعت ۲۴ شروع و در ساعت ۲۴ روز بعد پایان می‌پذیرد، آیا برای شرع هم همین میزان است یا میزان دیگری بر آن مترتب است؟
در مسئله 1450 توضیح المسائل فرموده‌اید: «مرد و زن پیر که روزه گرفتن براى آن‌ها مشکل است می‌توانند روزه را ترک کنند» لطفاً معیار و میزان پیرى را معیّن بفرمائید؟
آیا مجازات حبس ابد (محروم کردن فرد از ادامه زندگی در اجتماع) در جرائم مواد مخدر برای افرادی (اکثر زندانیان سنی بین 20 تا 33 سال دارند) بدون هیچگونه سابقه کیفری شرعی است؟
برخى از مردم روش‌های دیگرى، غیر از آنچه در توضیح المسائل آمده، براى انتخاب مرجع تقلید در نظر می‌گیرند. نظیر:
الف از مرجعی تقلید می‌کنیم که شاگرد مرجع قبلى ما باشد.
ب مرجعى را انتخاب می‌نماییم که فتاواى آسان‌تری داشته باشد.
ج مرجعى که بیشتر اقوام و آشنایان از او تقلید می‌کنند را برمی‌گزینیم.
د مقلّد مرجعى می‌شویم که پدر و مادر، یا معلّم ما معرفی نماید.
آیا انتخاب مرجع تقلید با روش‌های فوق صحیح است؟
طبق قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام هر کس مبادرت به کشت خشخاش یا کوکا کند و یا برای تولید موادمخدر به کشت شاهدانه بپردازد علاوه بر امحای کشت، برحسب میزان کشت مجازات خواهد شد:
۱ ـ بار اول، ده تا صد میلیون ریال جریمه نقدی.
۲ ـ بار دوم، پنجاه تا پانصد میلیون ریال جریمه نقدی و سی تا هفتاد ضربه شلاق.
۳ ـ بار سوم، صد میلیون تا یک میلیارد ریال جریمه نقدی و یک تا هفتاد ضربه شلاق و دوتا پنج سال حبس.
۴ ـ بار چهارم، اعدام.
طبق این قانون حتی اگر شخصی برای خود به کشت خشخاش کند طبق این قانون اعدام می شود برای بار چهارم از آنجا که از تعریف افساد فی الارض برداشت می شود این شخص که برای خود کشت خشخاش می کند شامل مفاد افساد فی الارض نمی شود آیا اعدام چنان شخصی مبنای شرعی دارد ؟
پدربزرگم حدود 50 سال پیش اعلام کرد که از درآمد حاصله یکی از زمین های زراعتی اش 80 تومان صرف حسینیه روستایش شود، آیا این ملک وقف محسوب میشود یا خیر؟ اگر کشت نشود چه وضعیتی پیدا میکند؟
مادرم قبل از پدرم فوت نموده. حال پس از فوت پدر مطالبه مهریه مادر نموده ام. با توجه به شاخص تورم، آیا تاریخ محاسبه مهریه، تاریخ فوت پدرم، یا مادرم و یا روز مطالبه، توسط من می باشد؟
پدرم بازنشسته است اما هنوز گاهی کار میکند. شغل آزاد دارد و برای کار کوتاه‌مدتی به شهر هم‌جوار که مسافت 35 کیلومتری دارد می‌رود. در ابتدا پیش‌بینی می‌کرد که شاید کار یک هفته باشد اما الآن احتمالاً یک ماه یا بیشتر کار هست. همه ایام هفته حتی جمعه نیز کار میکند. مگر تعطیلی خاص مانند رحلت امام خمینی که تعطیل بود. در مسیر خانه تا کار هرروز رفت‌وآمد میکند (صبح ساعت 5 الی 6 می‌رود و شب 7 الی 8 تعطیل میشود). تا این هفته (بعد از 2 هفته کار) دو یا سه روز در هفته در شهر محل کار شب‌ها می‌ماند اما از این به بعد به علت ماه مبارک رمضان ساعت کارش تا 4 بعدازظهر است و دیگر محل کار نمی‌ماند و هرروز این مسیر را می‌رود و برمی‌گردد.
یک نفر به ایشان گفته که اگر حداقل 6 روز در هفته رفت‌وآمد کنی نمازت کامل است وگرنه شکسته بخوان؛ و پدرم این 2 هفته را شکسته نماز خوانده که من فکر می‌کنم چون محل کارش بوده اشتباه کرده و ربطی به چند روز رفت‌وآمد ندارد و باید نمازش را کامل می‌خواند. لطفاً بفرمایید حکم نماز و روزه‌اش چگونه است؟ همچنین نمازهایی که خوانده چه حکمی دارد؟
