در این نوشتار بُعد علمی و فرهنگی زندگی امام هشتم (علیه السلام) به طور فشرده و دقیق بررسی شده و با الهام از مناظرات امام (علیه السلام)، رهنمودهایی برای جامعه علمی و حوزوی عرضه شده است.

منشأ شکل گیری حکومت بنی عباس / مأمون و دشمنی با اهل بیت علیهم السلام با شعار علم گرایی / برپایی جلسات علمی با هدف تخریب امامت / تخریب و تحقیر امامت / تحریف امامت؛ ترویج اسلام سکولار / لاپوشانی نقاط ضعف حکومت / تأملی در ماهیت مناظرات علمی امام رضا علیه السلام / مناظره با جاثلیق (دانشمند بزرگ مسیحى) / مناظره امام رضا علیه السلام با عمران صابی (دانشمند شبه مادی) / مناظره با پیروان مکاتب مختلف در بصره / سیرۀ علمی امام رضا علیه السلام؛ درس ها و پیام ها