صندوق قرض‌الحسنه‌ی مسجدی برای افزایش موجودی خود به شکل سوری مقداری وام به اعضا می‌دهد به‌شرط اینکه تا تسویه‌ی اقساط از موجودی آن استفاده نکنند. حکم این وام چیست؟
فردی حدود 5 هزار عدد سهام شرکتی را معادل 2 میلیون تومان فروخت تا به من برای خرید منزل قرض بدهد. منتهی ایشان شرط کرد که من پول نمی‌خواهم و مبلغ 2 میلیون هم مهم نیست. بلکه باید به همین تعداد سهام برای من خرید کنی و سودی که مجمع اعلام می‌کند را نیز (چه به‌صورت پولی چه به‌صورت افزایش سرمایه) در اختیار بنده قرار دهی. آیا این ربا نیست و مشکل شرعی ندارد؟
بدهکاری قصد پرداخت دین خود را- بدون اینکه دائن مطالبه نموده باشد- داشته و دین نیز حالّ بوده و عندالمطالبه است ولی مدیون معسر بوده و توانایی پرداخت آن را فقط به‌صورت غیر نقدی دارد و در پی پرداخت دین خود هست آیا مدیون می‌تواند به حاکم مراجعه و حاکم نظر به وضعیت مدیون مهلت عادله یا اقساط قرار دهد؟
شخصی مقداری طلا به‌عنوان قرض به بنده داده تا جهت رفع حوائج خود به پول تبدیل کنم تا در هنگام باز پس دادن به همان مقدار طلا یا معادل آن پول به او بازگردانم تا او هم ضرر نکند. این کار چه حکمی دارد؟
قرارداد به این شکل است که ما 10 میلیون تومان در پیشگامان سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و در قرارداد این‌چنین ذکرشده است که ما 10 سهم از یکی از شرکت‌های زیرمجموعه را خریده‌ایم به قیمت هر سهم 350 هزار تومان یعنی 3500000 تومان از 10 میلیون ما صرف خرید 10 سهم از پیشگامان شده است و 6500000 باقی‌مانده به‌صورت وام قرض الجسنه به پیشگامان داده‌ایم که به‌صورت ماهانه 250 هزار تومان بابت این قرض به ما بازپرداخت می‌کند و در آخر پس از بازپرداخت کامل این وام این 10 سهم را به قیمت هر سهم 1000000 تومان از ما به‌صورت تضمینی می‌خرد و به عبارتی 10 میلیون به ما بابت کل سهام می‌پردازد.
مسأله 1513ـ هرگاه در ابتداى سال براى مخارج خود قرض کند و قبل از تمام شدن سال منفعتى ببرد مى تواند مقدار قرض خود را از آن منفعت کسر نمايد و اگر در تمام سال منفعتى نبرد و براى مخارج خود قرض نمايد مى تواند قرض خود را از منافع سالهاى بعد ادا کند.
مسأله 1739ـ کسى که مى تواند با قرض کردن حج به جا آورد، مستطيع نمى باشد و حج بر او واجب نيست; ولى اگر چند نفر مخارج حجّ کسى و نفقه عيال او را بپردازند حج بر او واجب مى شود.
مسأله 1946ـ هرگاه کسى مقدارى پول طلا و نقره رايج يا غير آن را قرض کند و بعداً ارزش آن کم شود، يا چند برابر گردد، بايد همان مقدار را که گرفته پس بدهد، خواه قيمت آن کم شده باشد يا زياد.
مسأله 1942ـ در صورتى که قرض مدّت دار باشد و بدهکار بخواهد قبل از رسيدن مدّت بدهى خود را بپردازد، طلبکار مجبور به قبول آن نيست، ولى اگر تعيين مدّت فقط براى همراهى با بدهکار باشد چنانچه پيش از وقت بدهى را بدهد طلبکار بايد قبول کند.
مسأله 1940ـ در قرض بايد «مقدار» و «جنس» معيّن باشد و نيز «قرض دهنده» و «گيرنده» هر دو بالغ و عاقل باشند و سفيه و ممنوع از تصرّف در اموال خود نباشند و اين كار را از روى اراده و قصد انجام دهند، نه اجبار و اكراه يا شوخى.
مسأله 1939ـ قرارداد قرض را مى توان با صيغه لفظى انجام داد و نيز با عمل، به اين گونه که چيزى را به نيّت قرض به کسى بدهد و او هم به همين نيّت بگيرد، در هر دو صورت صحيح است.
مسأله 1938ـ قرض دادن از کارهاى بسيار مستحبّ است و در آيات قرآن مجيد و اخبار معصومين(عليهم السلام) درباره آن زياد سفارش شده، از پيغمبراکرم(صلى الله عليه وآله) روايت شده که «هرکس به برادر مسلمان خود قرض دهد مال او زياد مى شود و ملائکه بر او رحمت مى فرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند بدون حساب و به سرعت از صراط مى گذرد و کسى که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد بهشت بر او حرام مى شود» و نيز در روايتى آمده است که «ثواب صدقه ده برابر است و ثواب قرض هيجده برابر!»
مسأله 1766ـ رباخوارى حرام است و آن بر دوگونه است: نخست رباى در قرض که در بحث قرض به خواست خدا خواهد آمد، دوم رباى در معامله است و آن اين است که مقدارى از جنسى را که با وزن يا پيمانه مى فروشند به زيادتر از همان جنس بفروشد، مثلاً يک من گندم را به يک من و نيم بفروشد، در روايات اسلامى مذمّت از ربا بسيار شده است و از گناهان بسيار بزرگ محسوب مى شود.
مسأله 624ـ هرگاه ناچار شود براى تهيّه آب قرض کند واجب است قرض نمايد، امّا اگر مى داند يا گمان داردتوانايى اداى آن دين را نداردواجب نيست قرض کند و اگر کسى مقدارى آب بدون منت فوق العاده اى به او ببخشد بايد قبول کند.
مسجد محل ما خانه ای دارد که فقط زمین آن وقف است؛ آیا در آمد اجاره ی آن را می توان در صندوق قرض الحسنه ای که به نام خود مسجد است گذاشت و برای وام قرض الحسنه به عموم مردم یا نماز گزاران و دست اندکاران مسجد موارد زیر استفاده کرد؟
اگر کسی قرض مهریه همسرش را داشته باشد و قدرت پرداخت قسمتی ازآن راداشته باشد ولی پرداخت نکند، آیا سفر حج تمتع آن فرد صحیح است البته با فرض اینکه زن مطالبه می کند و اگر بپردازد از استطاعت ساقط می شود؛ این حج کفایت از حجةالاسلام می کند؟
