اينكه در تعريف مسجد جامع اقامه نماز جماعت به صورت مرتّب را شرط دانسته ايد، آيا در هر سه وعده بايد نماز جماعت اقامه گردد، يا اگر در يك وعده هم بصورت مرتّب نماز جماعت برگزار گردد، كفايت مى كند؟
مسأله 1286ـ شايسته است به اميد ثواب از امور زير بپرهيزند:
1ـ اگر در صفهاى جماعت جا باشد نمازگزار تنها نايستد. 2ـ مأموم ذکرهاى نماز را طورى نگويد که امام بشنود. 3ـ مسافرى که نماز ظهر و عصر و عشا را شکسته مى خواند براى کسانى که مسافر نيستند امامت نکند، همچنين کسى که مسافر است به شخص حاضر اقتدا نکند (البته منظور از کراهت در اينجا کمتر بودن ثواب است وگرنه نماز جماعت در هر صورت ثواب دارد).
مسأله 1285ـ مستحبّ است امور زيربه اميد ثواب الهى در جماعت رعايت شود:
1ـ اگر مأموم يک مرد است در طرف راست امام، کمى عقب تر از او بايستد و اگر يک زن است در طرف راست امام طورى بايستد که جاى سجده اش مساوى زانو يا قدم امام باشد و اگر يک مرد و يک زن يا يک مرد و چند زن باشند مرد طرف راست امام و باقى پشت سر امام مى ايستند و اگر چند مرد يا چند زن باشند همه پشت سر امام مى ايستند و اگر چند مرد و چند زن باشند مردها پشت سر امام و زنها پشت سر مردها بايستند. 2ـ اگر امام و مأموم هر دو زن باشند در يک صف مى ايستند، ولى امام کمى جلوتر مى ايستد. 3ـ امام در وسط صف بايستد و اهل علم و فضيلت و تقوا در صف اوّل بايستند. 4ـ صفهاى جماعت منظم باشد آنچنان که شانه هاى آنان رديف يکديگر قرار گيرد و ميان کسانى که در يک صف ايستاده اند فاصله اى نباشد.
5ـ بعد از گفتن «قَدْ قامَتِ الصَّلاة» مأمومين همگى برخيزند و آماده جماعت شوند. 6ـ امام جماعت حال مأمومى را که از ديگران ضعيف تر است رعايت کند و عجله نکند تا افراد ضعيف به او برسند، همچنين رکوع و سجود و قنوت را زياد طولانى نکند، مگر اين که بداند همه کسانى که به او اقتدا کرده اند آمادگى دارند.
7ـ امام جماعت هنگام قرائت حمد و سوره صداى خود را بلند کند تا مأمومين بشنوند ولى نه بيش از اندازه. 8ـ اگر امام در رکوع بفهمد شخص يا اشخاصى تازه رسيده اند و مى خواهند اقتدا کنند رکوع را کمى طول بدهد تا به او برسند، ولى بيش از دو برابر رکوع معمولى طول ندهد، هرچند بداند شخص يا اشخاص ديگرى نيز مى خواهند اقتدا کنند.
مسأله 1263ـ هرگاه مشغول نماز مستحبّى باشد و جماعت برپا شود چنانچه مى ترسد اگر نماز خود را تمام کند به جماعت نرسد مستحبّ است آن نماز را رها کند و مشغول جماعت شود.
مسأله 1226ـ نمازجماعت از مهمترين مستحبّات و از بزرگترين شعائر اسلامى است و در روايات، فوق العاده روى آن تکيه شده است، مخصوصاً براى همسايه مسجد يا کسى که صداى اذان مسجد را مى شنود بيشتر سفارش شده و سزاوار است انسان تا مى تواند نمازش را با جماعت بخواند. در روايتى آمده است که اگر يک نفر به امام جماعت اقتدا کند هر رکعت آن ثواب 150 نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کند هر رکعت ثواب 600 نماز و هر قدر عدد نمازگزاران بيشتر شود ثواب نمازشان بيشتر خواهدشد و اگر عدد آنان از ده نفر بگذرد اگر تمام آسمانها کاغذ و درياها مرکّب و درختها قلم و ملائکه و انس و جن نويسنده شوند، نمى توانند ثواب يک رکعت آن را بنويسند.
مسأله 1069ـ اگر امام جماعت در عدد رکعتهاى نماز شک کند، مثلاً نداند سه رکعت خوانده يا چهاررکعت هرگاه مأموم بداند چهار رکعت خوانده با علامتى به امام مى فهماند و امام بايد مطابق آن عمل کند و بعکس اگر امام مى داند چند رکعت خوانده، ولى مأموم شک مى کند، بايد از امام پيروى کند و به شکّ خود اعتنا نکند.
مسأله 847ـ در جايى که عدّه اى مشغول نماز جماعتند يا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است اگر کسى بخواهد فرادى يا با جماعت ديگرى که برپا مى شود نماز بخواند اذان و اقامه از او ساقط است به شرط اين که براى آن نماز اذان و اقامه گفته باشند و نماز جماعت صحيح باشد و هر دو نماز در يک مکان و هر دو ادا و مربوط به يک وقت و در مسجد باشد.
مسأله 846ـ هرگاه براى خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببيند نماز جماعت تمام شده، ولى صفها هنوز به هم نخورده است احتياط آن است که براى نماز خود اذان و اقامه نگويد، به شرط اين که براى جماعت اوّل اذان و اقامه گفته شده باشد.