من یک مسلمان هستم و به همراه خانواده ام در آمریکا زندگی می کنیم. من به مدت یکسال هست که برای یک شرکت آمریکایی که در کار وام دهنده است کار میکنم. درآمد شرکت از طریق سود کلانی است که از مردم بابت وام در مدت خیلی کوتاه می گیرد و من برای این شرکت کار می کنم ولی ارتباطی نه با دهندگان وام و نه با گیرندگان وام دارم. من در بخش کوچکی از شرکت به عنوان برنامه نویس فعالیت می کنم. سوال من این است که آیا پولی که در حساب من از این شرکت ریخته می شود حلال است یا حرام بوده و تکلیف شرعی و دینی من چیست؟
(شرکت به صورت قانونی و کاملا رسمی وام به مردم ارائه داده و میزان مازاد سود را نیز مشخص می کند که گاها تا 2 یا 3 برابر اصل پول مازادش از قرض گیرنده گرفته می شود)
ضامن فردی در بانک شدم که مبلغ ده میلیون تومان وام گرفت که قرار شد پس از نه ماه اصل پول به اضافه سود ان که به عبارتی میشد یازده میلیون تومان بپردارد اما نپرداخت و متواری شد حال بانک شکایت کرده و میگوید باید مبلغ 23 میلیون تومان باید شما ضامنها بپردازید تا رضایت دهیم ایا این سود زیاد حرام است یا حلال و ما باید شرعا چقدر بپردازیم؟
گاهى بانکها به منظور ترغیب مشتریان که پولشان را به بانک بسپارند و یا حساب باز کنند جوایزى از طریق قرعه کشى قرار مى دهند کسى که قرعه به نام او اصابت کند جایزه اى مى برد آیا این عمل جایز است و جایزه حلال مى باشد؟
با توجّه به گسترش موسیقى در جامعه، خصوصاً در بین جوانان، حکم موارد ذیل را ازنظر شرعى بیان فرمایید:
الف) با توجّه به این‌که اکثر آلات موسیقى کاربردهاى مشترک بین حلال و حرام دارند، حکم خرید، فروش، نگهدارى، آموزش، یادگیرى و استفاده از آنها چیست؟
ب) آیا تعریف غنا ازنظر شرعى بر آوازه‌خوانی مای رایج که یک فرد متن شعر یا نثر را با آواز خوش می‌خواند قابل تطبیق است؟ آیا محتواى متن هم دخالتى در حکم شرعى دارد؟
ج) مجلس حرام به چه مجلسى گفته می‌شود؟ آیا هدف و انگیزه برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان در تعیین مصداق دخالت دارد؟ یا صِرف وقوع عمل حرام در مجلسى، آن را تبدیل به مجلس حرام می‌کند؟
د) با توجّه به‌حکم مسئله فوق، منظور از مناسبت آهنگ یا غنا با مجلس حرام، آیا اختصاص آن صرفاً به مجلس حرام است (یعنى این آهنگ فقط در این‌گونه مجالس نواخته می‌شود) یا به‌صرف نواختن آهنگ در مجلس حرام، مناسبت با مجلس حرام تحقق پیدا می‌کند؟
ممکن است در مواردی یقین داشته باشم که پول های حلال و حرام در بانک وجود دارد و به من می دهند یا این که احتمال چنین وضعیتی را بدهم در هر یک از این صورت ها وظیفه من چیست؟
شرکتی مدعی است که نمایندگی یک شرکت امریکایی است و با گرفتن پول به طور ماهیانه سود 4 درصد به صورت علی الحساب پرداخت می کند و مدعی است که کار این شرکت غیرقانونی است. با این حساب آیا درآمد حاصل از این سرمایه گذاری حلال است؟
اینجانب مقلّد حضرتعالى بوده و در یکى از بانکها مشغول به کار هستم متأسّفانه از سال 1373 به این طرف، ایجاد سیاست سود آورى بانک و پرداخت تسهیلات به روش مانده، باعث گردید که چندان نظارتى بر عقود اسلامى انجام نگیرد. لذا برخى از عقدها، عمداً یا سهواً، با اطّلاع یا بدون اطّلاع، به صورت صورى انجام مى گیرد، و اثر وضعى این جریان در زندگى ما به وضوح آشکار گریده است امروز که حقیر براى جنابعالى نامه مى نویسم یقین دارم که درآمد بانک مخلوطى از حرام و مباح است و حقوق ما نیز مستقیماً از درآمد همین تسهیلات پرداخت مى شود با توجّه به این که براى اینجانب هیچ چیز جز رضاى پروردگار مهمّ نیست، و حتّى در صورتى که گرفتن این حقوق کراهت داشته باشد، حاضر به ادامه کار نیستم، لطفاً به دو سؤال زیر پاسخ دهید:
اوّلا: آیا صحیح است که با این وضعیّت به کار در بانک ادامه دهم؟
ثانیاً: کار در مؤسّسات وابسته به بانک، که درآمد و هزینه آن از محلّ دیگرى تأمین مى شود، چه حکمى دارد؟
مسأله 1408ـ اگر روزه دار روزه خود را به چيز حلالى باطل کند، بعد کار حرامى که روزه را باطل مى کند انجام دهد احتياط واجب آن است براى هر کدام يک کفّاره بدهد.
مسأله 2423ـ اگر انسان بداند در بانک پول حلال و حرام هر دو وجود دارد ولى نداند پولى را که از بانک مى گيرد از پولهاى حرام است يا نه، گرفتن آن اشکالى ندارد، ولى اگر مطمئن باشد از پول حرام است تصرّف در آن جايز نيست و حکم مجهول المالک را دارد که بايد بنابر احتياط واجب به اجازه حاکم شرع از طرف صاحب اصلى اش در راه خدا صدقه دهد و در اين مسأله فرقى ميان بانکهاى داخلى و خارجى دولتى و غير دولتى نيست.
