وظایف راهبردی وزارت جهاد کشاورزی در حمایت از اقتصاد تولیدی از منظر معظم له

جایگاه کشاورزی در تحقق اقتصاد تولیدی از دیدگاه اسلام/ باید جلوی واردات بی رویه محصولات کشاورزی گرفته شود/ حذف دلالان در بازار کشاورزی در گرو تقویت زنجیره تولید/ خودكفايي در توليد محصولات كشاورزي؛ لازمه تحقق اقتصاد تولیدی/ نرخ مطلوب خرید تضمینی؛ زمینه ساز افزایش تولید در محصولات کشاورزی/ آموزش محوری ؛ گام بنیادین در تولید گرایی و افزایش بهره وری در بخش کشاورزی/ صادرات محصولات کشاورزی؛ راهکار عملی در حمایت از اقتصاد تولیدی/ ضرورت سرمایه گذاری در بخش کشاورزی/ توصیه معظم له به وزیر جهاد کشاورزی

حکم خريد مالي که خمس آن پرداخت‌نشده

چنانچه مالی که خمس آن پرداخت‌نشده است خریداری شود چه حکمی دارد؟

خمس پولى که صرف خريد وسايل حرام می‌شود

آیا به پولی که صرف خریدن وسایل حرام می‌شود خمس تعلّق می‌گیرد؟

پولى که صرف خريد وسايل حرام مى شود

مسأله 1523ـ پولى را که خرج خريدن وسايل حرام مى کند (مانند انگشتر طلا براى مرد و وسايل لهو و لعب) خمس دارد.

حکم بخشيدن چيزي که خمس آن را نداده اند

مسأله 1483ـ اگر چيزى را که خمس آن را نداده به ديگرى ببخشد مقدار خمس آن ملک او نمى شود.

خريد مالي که خمس آن پرداخت نشده

مسأله 1482ـ هرگاه کسى مالى را که خمسش را نداده اند خريدارى کند، معامله او نسبت به خمس باطل است، مگر آن که حاکم شرع اجازه دهد که در اين صورت خمس پول معامله را بايد به او داد و اگر به فروشنده داده باشد بايد از او بگيرد و به حاکم شرع دهد.

خريد يا اجاره چراگاه

مسأله 1627ـ اگر براى اين حيوانات چراگاهى كه كسى نكاشته بخرد يا اجاره كند، يا براى چراندن در آن متحمّل مخارجى شود بايد زكات را بدهد، البتّه هزینه ها از آن کسر می شود.

خريد و فروش سفته

مسأله 2430ـ سفته حقيقى را اگر کسى با ديگرى به مبلغى کمتر معامله کند مثل اين که سفته هزار تومانى را که سه ماه مدّت دارد به نهصد تومان پول نقد معامله نمايد و در حقيقت يک هزار تومان اسکناسى را که در ذمّه بدهکار، طلب دارد، به نهصد تومان پول نقد مى فروشد، اين گونه معامله سفته اشکال ندارد (و آن را تنزيل سفته گويند) ولى معامله روى سفته دوستانه خالى از اشکال نيست، چون بدهى واقعى در آنجا وجود ندارد و راههايى که براى حلّ مشکل آن ذکر شده هيچ کدام خالى از اشکال نمى باشد.

تلف شدن مالي که قبل از خريد در دست مشتري بوده

مسأله 2192ـ اگر مالى را از فروشنده بگيرد تا آن را درست ببيند و اگر پسنديد بخرد، اگر آن مال تلف شود در صورت کوتاهی عوض آن را به صاحبش بدهد و اما اگر کوتاهی نکرده، ضامن نمی باشد.

خريد و فروش آن صحيح باشد

مسأله 1968ـ چيزى را که گرو مى گذارند بايد خريد و فروش آن صحيح باشد، پس شراب و آلات قمار و مانند آن را نمى توان گرو گذارد.

خيارات بيع در صلح

مسأله 1848ـ در احکام خريد و فروش گفته شد که در يازده مورد مى توان معامله را فسخ کرد در تمام اين يازده مورد صلح را نيز مى توان فسخ کرد، مگر در مورد خيار مجلس و خيار حيوان و خيار تأخير، يعنى اگر در مجلس مصالحه بعد از تمام شدن صلح يکى از دو طرف پشيمان شود حقِّ فسخ ندارد، همچنين در مصالحه حيوان حقِّ فسخ در سه روز اوّل ثابت نيست و نيز اگر جنسى را نقداً مصالحه کند چنانچه در پرداختن عوض تأخير نمايد در همان روز اوّل حقّ فسخ براى طرف ديگر ثابت است و احتياج به گذشتن سه روز ندارد.

شرايط معامله اي که فروشنده قيمت خريد جنس را به مشترى گفته باشد

مسأله 1820ـ هرگاه فروشنده قيمت خريد جنس را به مشترى بگويد و براساس آن معامله کند بايد تمام چيزهايى را که به واسطه آنها قيمت کم و زياد مى شود بيان کند، مثلاً بگويد که آن را نقد به اين قيمت خريده يا نسيه (خواه به همان قيمت بفروشد يا کمتر يا بيشتر).

خريد و فروش طلا با طلا و نقره با نقره

مسأله 1809ـ هرگاه طلا را به طلا، يا نقره را به نقره بفروشند (خواه سکّه دار باشد يا بى سکّه) در صورتى که وزن يکى از آنها زيادتر باشد معامله حرام و باطل است هرچند يکى طلاى ساخته شده باشد و ديگرى نساخته، يا ساخت آنها از نظر مرغوبيّت تفاوت داشته باشد، يا عيار آنها مختلف باشد، مثلاً يک گرم طلاى 18 عيار را به يک گرم و نيم طلاى 14 عيار بدهد، همه اينها حرام و باطل است، ولى فروختن طلا به نقره اشکالى ندارد، چه وزن آنها مساوى باشد يا غير مساوى.

زمان خريد و فروش خوشه گندم و جو

مسأله 1795ـ خريد و فروش خوشه گندم و جو بعد از آن که دانه آن بسته شده است اشکال ندارد، امّا فروختن آن به گندم و جو مشکل است، همچنين خود زراعت را مى توان قبل از ظاهر شدن خوشه ها خريدارى کرد، خواه شرط کند باقى بماند تا برسد، يا فقط از علف آن استفاده کند.

خريد و فروش خيار و بادنجان و بادنجان

مسأله 1794ـ خريد و فروش خيار و بادنجان و انواع سبزيها و مانند آن که سالى چند مرتبه چيده مى شود در صورتى که ظاهر و نمايان شده باشد اشکال ندارد، ولى بايد معيّن کنند که مشترى در سال چند دفعه آن را مى چيند.

خريد و فروش ميوه اي که دانه آن بسته شده

مسأله 1792ـ خريد و فروش خرمايى که زرد يا سرخ شده، يا ميوه اى که گل آن ريخته و دانه آن بسته، به طورى که معمولاً از آفت گذشته باشد صحيح است و همچنين فروختن غوره بر درخت اشکال ندارد، البتّه مقدار آنها بايد به وسيله تخمين کارشناس معلوم شود.

نحوه تصرف پدر و جدّ پدرى در أموال طفل

مسأله 1780ـ پدر و جدّ پدرى طفل (بنابر احتياط واجب) در صورتى حقّ تصرّف و خريد و فروش در اموال طفل را دارند که براى او مصلحتى داشته باشد، همچنين وصى و حاکم شرع.

معامله جو با گندم

مسأله 1773ـ جو و گندم در ربا يک جنس حساب مى شود، بنابراين نمى توان ده کيلو گندم را با دوازده کيلو جو يا بالعکس معامله کرد، حتّى اگر ده کيلو جو بخرد که در مقابل آن هنگام خرمن ده کيلو گندم بدهد آن نيز حرام است، زيرا جو را نقد گرفته و بعد از مدّتى گندم را مى دهد و اين مانند آن است که زيادى گرفته باشد.

معامله جنسهاى مختلفى که از يک چيز ساخته شده

مسأله 1772ـ معامله جنسهاى مختلفى که از يک ريشه گرفته شده است با تفاوت اشکال دارد، مثل اين که ده کيلو روغن را به بيست کيلو پنير بفروشند، يا به پنجاه کيلو شير، يا پانزده کيلو کره.

خريد و فروش چيزهايى که از يک جنس نيست

مسأله 1771ـ خريد و فروش چيزهايى که از يک جنس نيست به هر صورت که باشد مانعى ندارد، مثل اين که ده کيلو برنج را به بيست کيلو گندم بفروشند.

حکم معامله جنس تقلّبى

مسأله 1765ـ هرگاه جنس تقلّبى مانند روغنى را که با پيه مخلوط کرده است بفروشد، چنانچه آن را معيّن کرده، مثلاً بگويد اين روغن را مى فروشم مشترى هر زمان متوجّه شد مى تواند معامله را فسخ کند، ولى اگر آن را معيّن نکند، بلکه بگويد فلان مقدار روغن را مى فروشم امّا هنگام تحويل دادن جنس تقلّبى تحويل دهد، مشترى مى تواند آن را پس بدهد و جنس سالم بگيرد.

خريد و فروش أنواع مسکرات

مسأله 1758ـ خريد و فروش تمام انواع مسکرات حرام و باطل است.

خريد و فروش مال حاصل از قمار يا دزدى

مسأله 1764ـ خريد و فروش چيزهايى که از قمار يا دزدى يا معاملات باطل به دست آمده، حرام و باطل است و تصرّف در آنها جايز نيست و اگر کسى آن را بخرد بايد به صاحب اصلى اش بازگرداند و اگر صاحب اصلى اش را نمى شناسد به دستور حاکم شرع عمل کند.

ساخت و خريد و فروش مجسمه

مسأله 1763ـ ساختن و خريد و فروش مجسّمه اشكال دارد، ولى خريد و فروش چیزهایی که روی آن نقشهای برجسته است اشکالی ندارد. همچنین خرید و فروش عروسک هایی که جنبه¬ی اسباب بازی دارد مانعی ندارد.

خريد و فروش راديو و تلويزيون و مانند آن

مسأله 1762ـ خريد و فروش راديو و تلويزيون و ساير وسايلى كه داراى منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جايز است، ولى هرگاه چيزى را كه منافع حلال دارد به كسى بفروشند كه آن را قطعاً در حرام مصرف مى كند (مثلاً انگور را به كارخانه شراب سازى بفروشند)، معامله¬ی آن حرام است.

خريد و فروش آلات لهو و لعب

مسأله 1761ـ خريد و فروش آلات لهو و لعب مانند تار و ساز حتّى سازهاى کوچک حرام است، مگراين که از آلات مشترک باشد يا بازيچه باشد و از آلات لهو حساب نشود.

خريد و فروش مال غصبى

مسأله 1759ـ خريد و فروش مال غصبى نيز حرام و باطل است و فروشنده بايد پول را به خريدار برگرداند، ولى خريدار حق ندارد آن مال غصبى را به غير صاحبش بدهد و اگر صاحب آن را نمى شناسد بايد به نظر حاکم شرع عمل کند.

خريد و فروش گوشتهايى که از ممالک غير اسلامى وارد شده

مسأله 1756ـ خريد و فروش گوشت هايي که از ممالک غير اسلامي مي آورند يا از دست کافر گرفته مي شود باطل است، ولي اگر بداند که آنها از حيواني است که مطابق دستور شرع يا با نظارت مسلمان ذبح شده اشکال ندارد.

موارد بطلان معامله

مسأله 1752ـ در موارد زير معامله باطل است: 1ـ خريد و فروش عين نجس يعنى چيزهايى که ذاتاً نجس است بنابر احتياط واجب ( مانند بول و غائط و خون) بنابراين، خريد و فروش کودهاى نجس اشکال دارد، ولى استفاده از آنها بى مانع است، امّا خريد و فروش خون در عصر و زمان ما که براى نجات مجروحين و بيماران مورد استفاده قرار مى گيرد جايز است و همچنين خريد و فروش سگ شکارى و نگهبان. 2ـ خريد و فروش اموال غصبى، مگر آن که صاحبش معامله را اجازه دهد. 3ـ خريد و فروش چيزهايى که منافع معمولى آن حرام است، مانند آلات موسيقى و قمار. 4ـ خريد و فروش چيزهايى که در بين مردم مال محسوب نمى شود هرچند براى شخص خاصّى ارزش داشته باشد مانند بسيارى از حشرات. 5ـ معاملاتى که در آن ربا باشد. 6ـ فروختن اجناس تقلّبى که خريدار از وضع آن خبر ندارد، مانند فروختن شير مخلوط با آب يا روغنى که آن را با پيه يا چيز ديگرى مخلوط کرده اند، اين عمل را «غشّ» مى گويند و يکى از گناهان کبيره است; از پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) نقل شده است که فرمود: «کسى که در معامله با مسلمانان غِش کند، يا به آنها ضرر برساند، يا تقلّب و حيله نمايد از ما نيست و هر کس با برادر مسلمانش غِش کند خداوند برکت را از روزى او مى برد و راه معاش او را مى بندد و او را به خودش وامى گذارد. 7ـ خريد و فروش اعضاى بدن مانند کليه و امثال آن; ولى احتياط آن است که اگر پولى مى خواهند بگيرند در مقابل اجازه برداشتن عضو از بدن شخص دهنده بوده باشد، نه در مقابل خود عضو و اصل اين کار در صورتى جايز است که براى دهنده توليد خطر نکند. 8ـ اراضى موات با ثبت دادن ملک کسى نمى شود، و خريد و فروش آن جايز نيست، بلکه بايد آن را احياء کند يعنى آماده براى کشت و زرع نمايد.

جبران بدهی خرید مواد مخدر

اگر یک نفر از یک فروشنده مواد مخدر مواد بخرد و پول او را ندهد، آیا حق الناس به گردن او می باشد؟