زمان شروع مرجعیت

مرجعیت در اسلام از چه زمانی شروع‌شده است؟

کافرى که پيش از ظهر مسلمان شود

مسأله 1331ـ هرگاه کافرى در ماه رمضان پيش از ظهر مسلمان شود چنانچه تا آن وقت کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده، بنابر احتياط واجب روزه بگيرد و قضا هم ندارد، همچنين اگر مريض پيش از ظهر خوب شود و کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده باشد بايد نيّت روزه کند و احتياطاً قضا هم نمايد، ولى اگر بعد از ظهر خوب شود روزه آن روز واجب نيست فقط بايد قضاى آن را به جا آورد.

زمان نيّت روزه واجب غير معين

مسأله 1330ـ هرگاه روزه واجب غير معيّن بر ذمّه دارد (مانند روزه قضاى ماه رمضان يا روزه کفّاره) وقت نيّت آن تا ظهر باقى است، يعنى چنانچه چيزى که روزه را باطل مى کند انجام نداده باشد وقبل از ظهر نيّت کند روزه او صحيح است.

وقت نيّت براي روزه مستحبي

مسأله 1320ـ وقت نيّت براى روزه مستحبّى در تمام روز نيز ادامه دارد حتّى اگر مختصرى به مغرب باقى مانده باشد و تا آن موقع کارهايى که روزه را باطل مى کند انجام نداده است مى تواند نيّت روزه مستحبّى کند و روزه او صحيح است.

زمان نيّت روزه ماه رمضان

مسأله 1319ـ نيّت وقت معيّنى ندارد، بلکه هر موقعى تا قبل از اذان صبح نيّت کند کافى است و همين که براى خوردن سحرى برمى خيزد و اگر از او سؤال شود منظورت چيست؟ بگويد: «قصد روزه دارم» کافى است.

نيّت هرروز در شب قبل

مسأله 1318ـ کافى است که در هر شب از ماه مبارک رمضان براى روزه فردا نيّت کند، ولى بهتر است که در شب اوّل ماه، علاوه براين، نيّت روزه همه ماه را نيز بنمايد.

زمان نيّت روزه واجب

مسأله 1317ـ بايد احتياطاً کمى قبل از اذان صبح و کمى هم بعد از مغرب، از انجام اين کارها خوددارى کند تا يقين حاصل کند که تمام اين مدّت را روزه داشته است.

غنيمت جنگى در زمان نائب امام

مسأله 1558ـ هرگاه مسلمانان به اذن نايب خاص، يا نائب عامّ امام(عليه السلام) اقدام به جنگ بر ضدّ کفّار کنند و غنائمى به دست آورند احتياط واجب آن است که خمس آن را بپردازند.

زمان پرداخت خمس بچه صغيرى که درآمد دارد

مسأله 1521ـ هرگاه بچّه صغير درآمدى داشته باشد و از هزينه سال او اضافه بماند بنابر احتياط واجب بايد بعد از آن که بالغ شد خمس آن را بدهد.

زمان خمس درختانى که براى استفاده از چوبشان پرورش مي يابند

مسأله 1494ـ درختانى را که براى استفاده از چوبشان پرورش مى دهند وقتى موقع فروش چوب آنها رسيد بايد خمس آن را بدهند، هر چند نخواهند آنها را بفروشند، ولى اگر موقع فروش آنها نرسيده خمس ندارد هر چند سالها بگذرد.

شرط بلوغ در غلات اربعه

مسأله 1590ـ در مورد گندم و جو و کشمش و خرما زکات در صورتى واجب است که هنگام واجب شدن زکات صاحب آنها بالغ باشد.

زمان تعلق زکات در غلات اربعه

مسأله 1589ـ زکات گندم و جو وقتى واجب مى شود که دانه آن بسته شود و به آن گندم و جو گويند و زکات انگور و کشمش موقعى است که ميوه برسد و به آن انگور گويند و همچنين در مورد خرما زمانى است که خرما برسد و قابل خوردن شود، ولى وقت دادن زکات در گندم و جو زمانى است که آن را خرمن کنند و کاه را جدا نمايند و در خرما و کشمش موقعى است که خشک شود، مگر اين که بخواهند آن را به صورت تر مصرف کنند که بايد زکات آن را بدهند به شرط اين که خشک شده آن به حدّ نصاب برسد.

حداکثر مدت زمان ترک نزديکى

مسأله 2067ـ مرد نمى تواند بيش از چهار ماه، نزديکى با همسر دائمى خود را ترک کند، بلکه اگر زن جوان باشد و در اين مدّت بيم آن مى رود که به گناه بيفتد احتياط واجب آن است که طورى رفتار کند که او به گناه نيفتد.

ازدواج با زنى که در حال عده با او عقد خوانده است

مسأله 2052ـ هرگاه زنى را كه در عدّه ديگرى است براى خود عقد كند چنانچه مرد و زن يا يكى از آنان بداند زن در عدّه است و نيز بداند عقد كردن زن در عدّه حرام است آن زن بر او حرام ابدى مى شود، خواه با او نزديكى كرده باشد يا نه، ولى اگر هيچ كدام نمى دانسته اند زن در عدّه است، يا نمى دانسته اند عقد كردن زن در عدّه حرام است، اگر باهم نزديكى كرده باشند زن بر او حرام مى شود و اگر نزديكى نكرده باشند حرام نمى شود. و اگر عقد را وکیل آنها خوانده باشد نه خودشان، در هیچ یک از دو صورت، حرام ابدی حاصل نمی¬شود و پس از عدّه می توانند ازدواج کنند.

حکم ازدواج با زن بي شوهري که با او زنا کرده

مساله 2051ـ اگر با زن بى ‏شوهرى که در عدّه نیست زنا کند بعداً مى ‏تواند با او ازدواج نماید، ولی احتیاط واجب آن است که صبر کند تا آن زن حیض ببیند بعد او را به عقد خود درآورد.

ازدواج با زنى که در زمان عده شوهر سابق با او زنا کرده است

اگر با زني که در عده ديگري است زنا کند خواه طلاق رجعي باشد يا غير رجعي، پس از سپري شدن عده، بنابر احتياط واجب نمي تواند با او ازدواج کند؛ ولي اگر حکم را نمي دانسته و ازدواج کرده، مي تواند به زندگي خود ادامه دهد.

ازدواج با زنى که در زمان شوهر داشتن با او زنا کرده

مسأله 2049ـ اگر با زن شوهردارى (نعوذ باللّه) زنا كند سپس آن زن از شوهرش طلاق بگیرد بنابر احتیاط نمی¬تواند با او ازدواج کند؛ ولی اگر حکم را نمی¬دانسته و ازدواج کرده، می¬تواند به زندگی خود ادامه دهد.

زمان پس گرفتن و يا پس دادن امانت

مسأله 1998ـ کسى که چيزى را امانت مى گذارد هر وقت بخواهد مى تواند آن را پس بگيرد و کسى هم که امانتى قبول کرده هر وقت بخواهد مى تواند آن را به صاحبش بازگرداند.

زمان پرداخت حق الوکالة

مسأله 1926ـ هرگاه کسى را براى انجام کارى وکيل کند و حقّى براى او قرار دهد بايد بعد از انجام کار، آن را بپردازد.

زمان پرداخت مال الاجاره

مسأله 1869ـ هرگاه چيزى را که اجاره داده تحويل مستأجر دهد، امّا او تحويل نگيرد، يا تحويل بگيرد و از آن استفاده اى نکند، بايد مال الاجاره را بپردازد.

بهترين زمان پرداخت حق الزحمه اجير

مسأله 1868ـ مستحبّ است اجرت کارگر را قبل از آن که عرق او بخشکد به او بدهند، مگر اين که خود کارگر مايل نباشد و مثلاً مى خواهد حقوق خود را ماه به ماه بگيرد.

زمان خريد و فروش خوشه گندم و جو

مسأله 1795ـ خريد و فروش خوشه گندم و جو بعد از آن که دانه آن بسته شده است اشکال ندارد، امّا فروختن آن به گندم و جو مشکل است، همچنين خود زراعت را مى توان قبل از ظاهر شدن خوشه ها خريدارى کرد، خواه شرط کند باقى بماند تا برسد، يا فقط از علف آن استفاده کند.

زمان معامله ميوه هاى سردرختى

مسأله 1793ـ اگر بخواهند ميوه اى را که بر درخت است پيش از آن که گلش بريزد بفروشند احتياط آن است که چيزى از حاصل زمين مانند سبزيهاى موجود را با آن بفروشند.

زمان نماز وحشت

مسأله 595ـ نماز وحشت را در هرموقع از شب اوّل قبر مى تواند به جا آورد، ولى مناسبتردر اوّل شب بعد از نماز عشا است.

زمان شروع نماز

مسأله 682ـ هنگامى انسان مى تواند مشغول نماز شود که يقين به داخل شدن وقت پيدا کند، يا لااقل يک مرد عادل خبر از ورود وقت دهد، اذان شخص وقت شناس و مورد اطمينان نيز کافى است و اگر گمان قوى به دخول وقت از راههاى ديگر پيدا کند نيز کفايت مى کند، خواه از روى ساعت صحيح باشد يا غيرآن.

مکان نماز ميّت

مسأله 564ـ مکان نمازگزار بايد از جاى ميّت پست تر و بلندتر نباشد، ولى مختصر پستى و بلندى اشکال ندارد، همچنين نمازگزار نبايد از ميّت دور بايستد، ولى کسانى که به جماعت مى خوانند اگر دور باشند و به صف اتّصال داشته باشند اشکالى ندارد.

شرايط نماز ميّت

مسأله 563ـ واجب است نماز ميّت را رو به قبله بخوانند و نيز احتياط واجب آن است که ميّت را مقابل نمازگزار به پشت بخوابانند بطورى که سر او به طرف راست نمازگزار و پاى او به طرف چپ نمازگزار باشد.

شرايط کسى که نماز ميّت مى خواند

مسأله 562ـ در نماز ميّت، وضو و غسل يا تيمّم و پاک بودن بدن و لباس شرط نيست; ولى احتياط مستحب آن است که تمام امورى را که در نمازهاى ديگر لازم است رعايت کنند.

زمان نماز ميّت

مسأله 561ـ نماز ميّت بايد بعد از غسل و حنوط و کفن کردن خوانده شود و اگر پيش از اينها، يا در بين اينها بخوانند باطل است، هرچند از روى فراموشى يا ندانستن مسأله باشد.

دعاى زمان احتضار

مسأله 511ـ مستحبّ است اين دعا را به محتضر تلقين کنند بطورى که بفهمد: اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الْکَثِيرَ مِنْ مَعاصِيکَ وَ اقْبَلْ مِنّى الْيَسيرَ مِنْ طاعَتِکَ يا مَنْ يَقْبَلُ الْيَسِيرَ وَ يَعْفُو عَنِ الْکَثِيرِ اِقْبَلْ مِنِّى الْيَسِيرَ وَاعْفُ عَنِّى الْکَثيرَ إِنَّکَ اَنْتَ الْعَفُوُّ الْغَفُورُ اَللّهُمَّ ارْحَمْ فَإِنَّکَ رَحيم، و بهتر است که خودش نيز بخواند.