مسأله 1887ـ «مزارعه» آن است که صاحب زمين، زمين خود را در اختيار زارع بگذارد تا زراعت کند و سهم معيّنى از حاصل را به مالک دهد. قرارداد مزارعه ممکن است با صيغه لفظى باشد، مثلاً بگويد: «من اين زمين را در برابر يک سوم حاصل آن براى مدّت دو سال در اختيار تو مى گذارم و زارع بگويد: قبول کردم»، يا بدون آن که صيغه اى بخواند زمين را براى زراعت در اختيار او بگذارد و او تحويل بگيرد (البتّه گفتگوهاى لازم درباره مدّت و مقدار حصّه و مانند آن بايد قبلاً شده باشد).
مسأله 1866ـ هرگاه زمين را براى زراعت گندم يا جو اجاره دهد و مال الاجاره را گندم يا جو همان زمين قرار دهد اجاره صحيح نيست، همچنين در مقابل محصولات ديگر زمين.
شخصی زمینی درمدت شصت سال کشت می کرده و هیچ گونه اطلاعی از موقوفه بودن زمین رانداشت، الآن سند دال برموقوفه بودن زمین کشف شده است :
الف : وظیفه زارع نسبت به پرداخت موقوفه سنوات گذشته چیست؟
ب : اگر پرداخت تمام موقوفه سنوات گذشته عسر و حرج داشته باشد وظیفه زارع چیست؟
ج : اگر در سنوات گذشته بعضی سالها زمین کشت نمی شده است وظیفه چیست؟
د : در زمین تعدادی درختان گردو گشت شده است نحوه محاسبه موقوفه و درختان که خشک شده و از چوب آن استفاده شده تکلیف چیست؟
