مسأله 1327ـکسى که روزه قضاى ماه رمضان يا روزه واجب ديگرى بر ذمّه دارد جايز نيست روزه مستحبّى بگيرد و اگر فراموش کند و روزه مستحبّى بگيرد چنانچه قبل از ظهر يادش بيايد مى تواند نيّت خود را به روزه واجب برگرداند، ولى اگر بعد از ظهر باشد روزه او باطل است.
مسأله 1326ـ اگر کودکى پيش از اذان صبح بالغ شود بايد روزه بگيرد و اگر بعد از اذان بالغ شود و کارى که روزه را باطل کند انجام نداده باشد احتياط واجب آن است که روزه را بگيرد و بعد هم قضا کند.
مسأله 1325ـ اگر نداند يا فراموش کند ماه رمضان است و روزه نگيرد و بعد از ظهر ملتفت شود و يا قبل از ظهر در حالى که افطار کرده باشد، بايد به احترام ماه رمضان تا مغرب کارهايى که روزه را باطل مى کند ترک نمايد و بعد از ماه رمضان آن روز را قضا کند.
مسأله 1324ـ اگر پيش از اذان صبح نيّت روزه کند و بعد بيهوش يا مست شود و در بين روز به هوش آيد در حالى که هيچ کار خلافى به جا نياورده، احتياط واجب آن است روزه آن روز را تمام کند و قضاى آن را هم به جا آورد.
مسأله 1323ـ لازم نيست در موقع نيّت، معيّن کند که روز اوّل ماه است يا دوم يا غير آن، حتّى اگر روزى را تعيين کند مثلاً بگويد به نيّت روز دوم ماه روزه مى گيرم بعد معلوم شود سوم بوده، روزه او صحيح است.
مسأله 1322ـ هرگاه کسى بخواهد روزه اى غير از روزه ماه رمضان به جا آورد بايد آن را معيّن کند، مثلاً نيّت کند روزه قضا مى گيرم، يا روزه نذر به جا مى آورم ولى در ماه مبارک رمضان همين اندازه که نيّت کند فردا را روزه مى گيرم کافى است، بلکه اگر نداند ماه رمضان است يا بداند و فراموش کند و روزه ديگرى را قصد کند روزه ماه رمضان حساب مى شود، ولى اگر عمداً در ماه مبارک رمضان نيّت روزه غير ماه رمضان را کند (در حالى که مى داند در ماه رمضان روزه غير ماه رمضان صحيح نيست) روزه او باطل است، يعنى نه از رمضان حساب مى شود و نه از غير آن.
مسأله 1321ـ اگر در ماه رمضان نيّت را فراموش کند چنانچه تا قبل از اذان ظهر يادش بيايد و فوراً نيّت کند و کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده باشد روزه اش صحيح است، امّا اگر بعد از ظهر نيّت کند صحيح نيست.
مسأله 1320ـ وقت نيّت براى روزه مستحبّى در تمام روز نيز ادامه دارد حتّى اگر مختصرى به مغرب باقى مانده باشد و تا آن موقع کارهايى که روزه را باطل مى کند انجام نداده است مى تواند نيّت روزه مستحبّى کند و روزه او صحيح است.
مسأله 1319ـ نيّت وقت معيّنى ندارد، بلکه هر موقعى تا قبل از اذان صبح نيّت کند کافى است و همين که براى خوردن سحرى برمى خيزد و اگر از او سؤال شود منظورت چيست؟ بگويد: «قصد روزه دارم» کافى است.
مسأله 1318ـ کافى است که در هر شب از ماه مبارک رمضان براى روزه فردا نيّت کند، ولى بهتر است که در شب اوّل ماه، علاوه براين، نيّت روزه همه ماه را نيز بنمايد.
مسأله 1317ـ بايد احتياطاً کمى قبل از اذان صبح و کمى هم بعد از مغرب، از انجام اين کارها خوددارى کند تا يقين حاصل کند که تمام اين مدّت را روزه داشته است.
مسأله 1316ـ روزه از عبادات است و لازم است با نيّت به جا آورده شود، در موقع نيّت لازم نيست به زبان بگويد، يا از قلب خود بگذراند همين اندازه که در نظرش اين باشد که براى اطاعت فرمان خدا از اذان صبح تا مغرب کارهايى که روزه را باطل مى کند ترک نمايد کافى است.
مسأله 1315ـ روزه آن است که انسان براى اطاعت فرمان خدا، از اذان صبح تا مغرب، از چيزهايى که روزه را باطل مى کند و شرح آن در مسائل بعد مى آيد خوددارى کند.
مسأله 2285ـ هرگاه نذر كند روز معيّنى را روزه بگيرد، احتياط واجب آن است كه آن روز سفر نكند تا بتواند روزه خود را به جا آورد و چنانچه در آن روز مسافرت كند احتیاط واجب آن است که روزه را در سفر بگیرد و بعداًآن راقضا کند و کفّاره هم بدهد.
مسأله 2284ـ هرگاه نذر کند روزه بگيرد ولى وقت و مقدار آن را معيّن نکند، چنانچه يک روز روزه بگيرد کافى است، همچنين اگر نذر کند نماز بخواند و مقدار و خصوصيّات آن را معيّن نکند يک نماز دو رکعتى کفايت مى کند، نذر ساير کارهاى خير نيز همين گونه است.
مسأله 1172ـ هرگاه کسى قصد ده روز کند و روزه بگيرد و بعد از ظهر از ماندن در آنجا منصرف شود چنانچه يک نماز چهار رکعتى خوانده باشد روزه اش صحيح است و بايد تا آنجا هست نمازها را تمام بخواند و روزه ماه رمضان را بگيرد امّا اگر نماز چهار رکعتى نخوانده روزه اش صحيح نيست و نمازها را نيز بايد شکسته بخواند.
مسأله 115ـ کسى که ضرورى دين اسلام يعنى چيزى را که همه مسلمانان مى دانند (مانند معاد روز قيامت و واجب بودن نماز و روزه و امثال آن) را منکر شود، چنانچه ضرورى بودن آن را بداند، کافر است و اگر در ضرورى بودن آن شک دارد کافر نيست، ولى احتياط مستحبّ آن است که از او اجتناب شود.
مسأله 418ـ زن مستحاضه بايد روزه ماه رمضان را بگيرد و در صورتى روزه او صحيح است که غسل نماز مغرب و عشاى شبى که مى خواهد فرداى آن را روزه بگيرد به جا آورد و همچنين غسلهاى روزى را که روزه است (بنابراحتياط واجب).
در بعضى موارد، پزشکان در مورد بیماران چنین اظهارنظر می‌کنند: «روزه براى این فرد 80% مضر است» و منظورشان این است که طبق آمار علمى 80% افرادى که با این بیمارى روزه می‌گیرند دچار ضرر شده‌اند. درصورتی‌که این اظهارنظر براى انسان یقین آور باشد، ولى وضعیت خود را ازنظر تطبیق آمار بر خودش نداند حکم روزه او چیست؟
