چنانچه شرکتى با هدف کسب امتیازات مالى و پشتیبانى از برنامه هاى خود، فردی از کارگزاران دولت یا بانک ها را به خاطر موقعیت شغلی، عضو هیئت مدیره شرکت معرّفى یا انتخاب نماید و با واگذارى سهام در سرمایه شرکت شریک نماید و آن شخص نیز به هر ترتیب از قصد شرکت آگاه باشد، آیا حقوقى که از طرف شرکت به وى پرداخت مى شود، یا اصل سود سهامى که از طریق مذکور به نام او ثبت گردیده، براى گیرنده حلال است؟ حقوقى که شخص مذکور از مؤسّسه اصلى متبوع مى گیرد چه حکمى دارد؟
چنانچه شخصى چندین سال در اداره اى مشغول به کار باشد؛ آیا می توان او را به هرعلتی اخراج کرد؟ با توجه به وجود قانونی که در صورت اخراج، باید مبلغ معیّنى به او بدهند تا از آنجا برود؛ تکلیف کارفرما چیست؟
آیا فرد مسلمان می تواند ورزشی را شغل خود قرار دهد و در مقابل آن پول هنگفتی از بیت المال بگیرد مانند فوتبال که یک فوتبالیست با حقوق های چند صد میلیونی امرار معاش می کند؟
آیا ورزشهای حرفهای و قهرمانی جزء مشاغل مشروع در اسلام بهحساب میآیند، بهعبارتدیگر آیا فرد مسلمان میتواند ورزشی را شغل خود قرار دهد و در مقابل آن پولهای هنگفت بیتالمال را بگیرد مانند فوتبال که با حقوق چند صدمیلیونی یک فوتبالیست امرارمعاش میکند؟
هنگامیکه به حضرت على (علیهالسلام) اعتراض کردند: «چرا در حقوق و تقسیم بیتالمال فرقى نمیگذارید...» ایشان فرمودند: «در کتاب خدا که فرقى ندیدم و عمل پیامبر (صلیالله علیه وآله) را هم که خودتان دیدید!» پس تفاوت حقوق بر چه اساسى است؟
مديريّت يك شركت خصوصى 160 نفر از كارگران استخدامى خود را بيكار كرده و حقوق يك سال بيكارى را با ترفند و پنهان كارى از سازمان تأمين اجتماعى گرفته و به كارگران نداده، بعد از يك سال قول شروع به كار دوباره به كارگران داده است. اين كار چه حكمى دارد؟
اگر شخصی در جنگ مفقودالاثر گردیده و اکنون پس از دوازده سال، شهادت او مسلّم شده است. این شهید همسر داشته اما فرزند ندارد:
الف) آیا حقوق این شهید در طول این دوازده سال مال همسر اوست یا که به پدر و مادر هم بهعنوان ارث چیزی تعلق میگیرد؟
ب) اکنونکه شهادت او مسلّم شده است مقدارى پول بهعنوان پول خون یا غرامت، توسط ادارهای که آن شهید در آن کار میکرده داده میشود، این پول متعلّق به چه کسى است؟
ج) پدر او چند سال بعد از زمان واقعی شهادت پسرش و قبل از آوردن خبر شهادت، از دنیا رفته است. آیا پدر شهید از شهید ارث میبرد یا شهید از پدر خود ارث میبرد؟
د) دو سال قبل از آنکه شهادت آن شهید محرز شود، همسر او از بنیاد شهید تقاضاى طلاق نموده و رئیس بنیاد شهید طبق ضوابطى او را طلاق شرعى داده است، آیا این همسر از آن شهید ارث مى
برد و آیا از پول خون ارث میبرد یا نه؟ و آیا در مدّت این دو سال حق داشته است که حقوق شهید را بگیرد و خرج کند؟
اینجانب مقلّد حضرتعالى بوده و در یکى از بانکها مشغول به کار هستم متأسّفانه از سال 1373 به این طرف، ایجاد سیاست سود آورى بانک و پرداخت تسهیلات به روش مانده، باعث گردید که چندان نظارتى بر عقود اسلامى انجام نگیرد. لذا برخى از عقدها، عمداً یا سهواً، با اطّلاع یا بدون اطّلاع، به صورت صورى انجام مى گیرد، و اثر وضعى این جریان در زندگى ما به وضوح آشکار گریده است امروز که حقیر براى جنابعالى نامه مى نویسم یقین دارم که درآمد بانک مخلوطى از حرام و مباح است و حقوق ما نیز مستقیماً از درآمد همین تسهیلات پرداخت مى شود با توجّه به این که براى اینجانب هیچ چیز جز رضاى پروردگار مهمّ نیست، و حتّى در صورتى که گرفتن این حقوق کراهت داشته باشد، حاضر به ادامه کار نیستم، لطفاً به دو سؤال زیر پاسخ دهید:
اوّلا: آیا صحیح است که با این وضعیّت به کار در بانک ادامه دهم؟
ثانیاً: کار در مؤسّسات وابسته به بانک، که درآمد و هزینه آن از محلّ دیگرى تأمین مى شود، چه حکمى دارد؟
اگر سال خمسى كسى اوّل ماه باشد و دولت حقوق آن ماه را در روز اوّل واريز نكند، بلكه در روزهاى بعد (دوم يا سوم ماه) واريز نمايد. آيا خمس حقوق ماه مذكور را هم بايد حساب كند؟
شخصى جهت کار، به یک کارگاه تولیدى مراجعه و تقاضاى کار میکند. کارفرما شرایطى را تعیین و حقوق و مزایایى را مشخص کرده و مدّت یک هفته هم مهلت میدهد که کارگر راجع به شرایط و حقوق و مزایا، مشورت و تحقیق بنماید. کارگر پس از مشورت، شرایط را قبول و به کار مشغول میشود و طبق قرارداد حقوق میگیرد، پس از گذشت یک سال قرارداد به اتمام میرسد و کارفرما میخواهد تسویهحساب کند; ولى کارگر به اداره کار مراجعه و شکایت مینماید که حقوق من در مدّت یک سال کم بوده است، کارفرما هم اظهار میدارد که طبق قرارداد و توافق طرفین پرداخت کردهام، ولى اداره کار میگوید: «کارفرما باید مبلغ 50 هزار تومان بابت کسرى حقوق و مزایا به کارگر پرداخت نماید؛ و این مبلغ اجبارى است». آیا گرفتن مبلغ مذکور جایز است؟
نظر به اینکه در اوایل انقلاب بنا به فتوای حضرت امام (رحمتالله علیه) در خصوص فرقه ضاله بهائیت که در دستگاههای دولتی استخدام بودند و پرداخت حقوق و مزایا از بودجه بیتالمال مسلمین ممنوع شده که در پی آن طی استفتا از محضر مقام معظم رهبری معظم له هم در جواب آن فرمودند مسئولین دولتی حق هیچگونه پرداخت حقوق و سایر مزایا از محل اعتبارات بیتالمال در نظام جمهوری اسلامی را ندارند علیهذا اخیراً از سوی دبیر محترم هیات عالی نظارت جناب حجه الاسلام ناصری طی استفتا از دفتر مقام معظم رهبری که فاقد مهر و امضا مقام معظم رهبری است دفتر فوق اینگونه مرقوم فرمودندکه «میزان ضوابط ومقرارت است.» که با این بیان نامبرده بالا طی بخشنامهای جواز پرداخت برقراری حق معیشت برای خانوادههای فرقه ضاله بهائیت را صادر نمودند لطفاً تکلیف هیاتهای تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت را با ارسال آخرین نظر مقام معظم رهبری و همچنین سایر مراجع عظام، روشن فرمایید.
مسأله 1524ـ حقوق بازنشستگى و يا مبلغى که به عنوان بازخريد کار داده مى شود جزء درآمد همان سال محسوب مى گردد و اگر چيزى تا آخر سال از آن باقى نماند خمس ندارد، امّا اگر اضافه بماند خمس دارد.
مسأله 2129ـ کسانى که به واسطه شير خوردن با يکديگر خويشاوند مى شوند مستحبّ است يکديگر را احترام کنند، ولى حقوق خويشاوندى ندارند و از يکديگر ارث نمى برند.
مسأله 2063ـ اگر زن در کارهايى که در مسأله پيش گفته شد اطاعت شوهر نکند گناهکار است و حقّ غذا و لباس و منزل و همخوابى او از بين مى رود ولى مهر او از بين نمى رود.
اگر زنی متاهل به همراه و بارضایت همسرش بخواهد برای زیارت به عتبات برود، ولی پدر زن بخاطر ناامنی در عراق با این سفر دخترش راضی نباشد، آیا زن به همراه همسرش می تواند به این سفر برود و خداوند زیارتش را قبول می کند؟