بلیغ نیوز

تأملی در سیره ی اعتقادی امام جواد علیه السلام از منظر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

نفى رؤیت خداوند در روایت توحیدی امام جواد علیه السلام / كسى كه به غیر خدا تكیه كند! / حقیقت توحید در عبادت و اطاعت / تشابه خواب و مرگ از منظر امام جواد علیه السلام / مهجوریت قرآن از دیدگاه امام جواد علیه السلام / آیا سوگند به غیر نام خدا جایز است؟

مورد جواز قسم دروغ

در چه موردی قسم دروغ جايز است؟

جور کردن شاهد جهت رسیدن به حق با پول

من از یک نفر مقداری طلب دارم شاهد ندارم آیا می توانم به یک نفر پول بدم بیاد قسم بخورد و من به حقم برسم ؟

قسم راست و دروغ

مسأله 2304ـ کسانى که براى اثبات مطلبى قسم مى خورند اگر حرف آنها راست باشد قسم خوردن مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان کبيره است، ولى اگر مجبور شود که براى نجات خود يا مسلمانان ديگرى از شرّ ظالمى قسم دروغ بخورد اشکال ندارد، بلکه گاه واجب مى شود و اين نوع قسم خوردن که براى اثبات مطلبى است غير از قسمى است که در مسائل پيش گفته شد که براى انجام کار يا ترک کارى بود.

ترک عمل به قسم در صورت اضطرار

مسأله 2303ـ اگر از روى فراموشى يا اجبار و اضطرار به قسم عمل نکند کفّاره ندارد و قسمى که آدم وسواسى مى خورد مثل اين که مى گويد و اللّه الآن مشغول نماز مى شوم، ولى وسواس مانع مى گردد اگر وسواس او طورى باشد که بى اختيار به قسم خود عمل نکند کفّاره ندارد.

کفاره قسم

مسأله 2302ـ هرگاه عمداً با قسم خود مخالفت كند بايد كفّاره دهد، ده فقير را سير كند، يا بر آنها لباس بپوشاند، يا يك بنده را آزاد نمايد (و در زمان ما که بنده آزاد کردن موضوعیّت ندارد میان دو چیز دیگر مخیّر است) و اگر توانايى بر اينها نداشته باشد بايد سه روز روزه بگيرد.

قسم زن در صورت ممانعت شوهر

مسأله 2301ـ هرگاه پدر از قسم خوردن فرزند (در هر سن و سالی که باشد) جلوگيرى كند، يا شوهر از قسم خوردن زن مانع شود قسم آنان صحيح نيست، حتّى اگر فرزند بدون اجازه پدر و زن بدون اجازه شوهر قسم ياد كند قسم آنان صحيح نمى باشد.

مصداق لباس در کفاره قسم

در کفاره آمده است که باید چند نفر را بپوشاند، منظور از لباسی چه نوعی می‌باشد؟

عدم توانایی انجام کفاره قسم

اگر فرد نتواند به هیچ‌یک از دستورهای کفاره قسم عمل کند تکلیف چیست؟ اگر فرد نتواند به هیچ‌یک از دستورهای کفاره قسم عمل کند تکلیف چیست؟

شرايط قسم خوردن

مسأله 2300ـ هرگاه کسى با شرايط زير قسم ياد کند بايد به قسم خود عمل نمايد و گرنه کفّاره دارد: 1ـ کسى که قسم ياد مى کند بايد بالغ و عاقل باشد و اگر درباره مال خود قسم مى خورد بايد سفيه نباشد، همچنين حاکم شرع او را از تصرّف در اموالش منع نکرده باشد و از روى قصد و اختيار قسم بخورد، بنابراين قسم خوردن بچّه و ديوانه و کسى که مجبورش کرده اند درست نيست، همچنين اگر در حال عصبانى بودن بدون اراده و قصد قسم بخورد. 2ـ کارى را که براى انجام آن قسم مى خورد بايد حرام و مکروه نباشد و کارى را که قسم بر ترک آن مى خورد واجب و مستحب نباشد و اگر براى انجام کار مباحى قسم مى خورد بايد ترک آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد، همچنين اگر قسم براى ترک کار مباحى مى خورد بايد انجام آن در نظر مردم بهتر از ترکش نباشد. 3ـ به يکى از نامهاى خداوند قسم ياد کند خواه نامى باشد که به غير ذات مقدّس او گفته نمى شود، مانند «خدا» و «اللّه» يا نامى که به غير او نيز گفته مى شود، ولى از قرائن معلوم است که مقصودش خداست، بلکه اگر به نامهايى قسم ياد کند که بدون قرينه خدا به نظر نمى آيد ولى او قصد خدا را کند بنابر احتياط واجب بايد به آن قسم عمل کند. 4ـ قسم را بايد به زبان بياورد، بنابراين اگر در قلبش بگذراند کافى نيست و در کتابت و نوشتن احتياط، عمل به آن است، ولى آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحيح است. 5ـ عمل کردن به قسم براى او ممکن باشد و اگر موقعى که قسم مى خورد ممکن باشد ولى بعداً عاجز شود يا مشقّت شديد داشته باشد از همان وقت که چنين شده قسم او به هم مى خورد.

طلاق بائن و رجعى

مسأله 2156ـ طلاق بر دو قسم است: «طلاق بائن» و «طلاق رجعى» طلاق بائن آن است که مرد در آن حقّ رجوع به زن خود را ندارد، (منظور از رجوع آن است که مرد بدون عقد با زن آشتى کند و او را مجدّداً به همسرى بپذيرد) طلاق بائن بر پنج قسم است: 1ـ طلاق زنى که نُه سالش تمام نشده. 2ـ طلاق زن يائسه، يعنى زنى که بيشتر از 50 سال دارد. 3ـ طلاق زنى که شوهرش بعد از عقد، با او نزديکى نکرده باشد. 4ـ طلاق سوم زنى که او را سه بار طلاق داده اند. 5ـ طلاق خلع و مبارات که شرح آن بعداً خواهد آمد: و غير اينها را طلاق رجعى گويند که تا وقتى زن در عدّه است مرد مى تواند به او رجوع کند.

قسم خوردن در معاملات

مسأله 1824ـ قسم خوردن در معامله اگر راست باشد مکروه است و اگر دروغ باشد حرام.

تجدید قسم در قسامه با ادعای قسم دروغ بعضی از قسم خورندگان

اگر بر اساس قسامه حکم قصاص صادر شود بعداً تعدادی از سوگند خورندگان اعلام نمایند که قسم دروغ یاد نموده‌ایم و این کار موجب اعاده دادرسی شود آیا باید مراسم اجرای قسامه مجدداً انجام شود یا نه به تعداد عدول کنندگان قسم یاد شود؟

اعتبار قسم خوردن بهایی‌ها برای قضاوت

آیا سوگند افرادی که عضو فرقه ضاله بهاییت هستند آیا در محاکم اسلامی می‌توانند به لفظ جلاله سوگند یاد نمایند؟ آیا قضات می‌توانند بر اساس سوگند افراد عضو آن فرقه حکم صادر نمایند؟

شک در تعداد موارد شکستن قسم جهت پرداخت کفاره

اگر مطمئن نباشیم چند مورد قسم خود را شکسته‌ایم یا آمار نداشته باشیم می‌شود برای احتیاط مبلغ بیش‌تری را بپردازیم؟

کفاره قسم در صورت عدم دسترسی به فقیر

سؤال اگر کفاره قسم بر عهده داشته باشد و توان مالی اطعام ده نفر را داشته باشد ولی دسترسی به ده نفر فقیر مقدور نشود می‌تواند ده مد طعام به یک فقیر بدهد یا تبدیل به سه روز روزه می‌شود؟

تعلق کفاره درصورتی‌که تخلف از قسم ترک ازدواج مجدد

چنانچه شخص متأهلی قسم به خدا خورده که با غیر همسر خود ازدواج دیگری نکند ولی بعد از مدتی از قسم خود تخلف کند آیا با این کار که شکستن قسم بوده باید کفاره بپردازد؟

خواندن اشعار با مضمون قسم

خواندن شعرهایی که در آن قسم‌خورده می‌شود شرعاً چه حکمی دارد؟

قسم خوردن به عبارت اسماء الهی

چنانچه کسی بگوید خدایا به اسماء الهی قسم که فلان کار را انجام می‌دهم و انجام ندهد، آیا قسمش از اقسام قسم واجب بوده است؟

شک بین قسم و عهد

اگر شک کنیم قسم‌خورده‌ایم یا عهد بسته‌ایم وظیفه چیست؟

قسم نبودن تکه کلام (والا)

آیا گفتن تکه کلام (والا) به معنای قسم جلاله و الله است قسم محسوب می‌شود؟

مشروط کردن قسم به مشیت خدا یا اراده دیگران

سؤال اگر کسی قسم خود را معلق به خواست خدا کند، مثلاً بگوید: (و الله لأصومن ان‌شاءالله) قسم او منعقد می‌شود؟ اگر قسم خود را معلق به اراده دیگری کند حکم چگونه است؟

شک در زمان انجام کاری که قسم‌خورده

کسی که قسم به نام خدا خورده اما شک در زمان دقیقش دارد که قسم‌خورده امروز این کار را ترک کند یا فردا، وظیفه‌ی او چیست؟

قسم خوردن برای جلوگیری از اختلاف

قسم خوردن اگر برای جلوگیری از اختلاف باشد یا از روی مجبوری روی قرآن دست گذاشتن برای اینکه اختلاف به وجود نیآید چه حکمی دارد؟

قسم به ترک گناه و ناتوانی در عمل به آن

من با رعایت تمام شرایط قسم، قسم خوردم هرگز گناه نکنم ولی می‌بینم که نمی تونم حال تکلیف چیست؟

قسم دروغ در برائت از خدا و دین برای حفظ جان مال آبرو

اگر انسان برای حفظ جان یا آبروی خود یا مسلمانی و همچنین مالی که نگهداری‌اش واجب است مجبور به قسم دروغ به بیزاری و براعت از خداوند و دین اسلام که درهرصورت حرام است باشد آیا در این‌گونه موارد این‌گونه قسم خوردن واجب است؟ آیا قسم خوردن دروغ برای حفظ آبرو و جان فقط مؤمن موردی ندارد یا برای همه انسان‌ها مجاز است؟