از جمله امتیازات حماسه بزرگ حسینی، قدرت تأثیرگذارى آن در افکار عمومى آزاد مردان جهان در طول تاریخ است؛ به جرأت می توان گفت که این بُعد از قیام عاشورا در طول تاریخ بى نظیر است. یعنى نمی توان قیام و نهضتى را در عالم پیدا کرد که تا این اندازه الگو و اسوه آزاد مردان و سبب حرکت و جوشش مبارزان در برابر ظالمان و ستمگران، آن هم از زمان وقوع حادثه تا عصر حاضر باشد.
در این بین نه تنها براى مسلمین جهان بلکه از مرزهاى اسلام نیز فراتر رفته و طبق مدارک موجود، تحسین بسیارى از متفکّران جهان را برانگیخته[1] و حتّى غیر مسلمانان هم به این امر اعتراف دارند[2] و از آن به عنوان الگویى براى نجات و رهایى ملّت هاى مظلوم و ستمدیده یاد مى کنند، و مکتبش را مکتب ظلم ستیزى و زندگى با عزّت و شرف و آزادى می دانند.[3] که در ادامه به آن اشاره می شود.
موسیو ماربین، مورخ آلمانی
«ماربین» مورّخ آلمانى در کتاب «سیاست اسلامى» می گوید: «من معتقدم رمز بقا و پیشرفت اسلام و تکامل مسلمانان به سبب شهید شدن حسین علیه السلام و آن رویداد هاى غم انگیز می باشد و یقین دارم که سیاست عاقلانه مسلمانان و اجراى برنامه هاى زندگى ساز آنان به واسطه عزادارى حسین علیه السلام بوده است».[4]
«موسیو ماربین آلمانى» می گوید: «حسین با قربانى کردن عزیز ترین افراد خود، با اثبات مظلومیّت و حقانیّت خود، به دنیا درس فداکارى و جانبازى آموخت و نام اسلام و اسلامیان را در تاریخ ثبت و در عالم بلندآوازه ساخت و اگر چنین حادثه اى پیش نیامده بود، قطعاً اسلام به حالت کنونى باقى نمی ماند و ممکن بود یکباره اسلام و اسلامیان محو و نابود گردند».[5]
به گفته موسیو ماربین آلمانى: «این سرباز رشید عالم اسلام به مردم دنیا نشان داد که ظلم و بیدادگرى و ستمگرى پایدار نیست و بناى ستم هر چند ظاهراً عظیم و استوار باشد، در برابر حقّ و حقیقت چون پرِ کاهى بر باد خواهد رفت».[6]
در بیان موسیو ماربین آلمانى: «مصائبى که حسین علیه السلام در راه احیاى دین جدّش برخود وارد ساخت، بر شهیدان پیش از او برترى اش داد و بر هیچ یک از گذشتگان چنین مصائبى وارد نشده است ... در تاریخ دنیا، هجوم این گونه مصائب مخصوص حسین علیه السلام است».[7]
توماس کارْلایِل، نویسنده و متفکر انگلیسی
توماس کارلایل[8] می نویسد: «بهترین درسى که از تراژدى کربلا می گیریم، این است که حسین و یارانش ایمان استوار به خدا داشتند. آن ها با عمل خود روشن کردند که تفوّق عدد در جایى که حق با باطل رو به رو می شود، اهمّیّت ندارد و پیروزى حسین با وجود اقلیّتى که داشت، باعث شگفتى من است».[9]
ژوزف، مورّخ فرانسوی
«ژوزف فرانسوى» در کتاب «اسلام و مسلمانان» در تحلیل جالبى می نویسد: «شیعیان مجالس و محافل مخفیانه اى را تشکیل دادند و بر مصائب حسین علیه السلام گریه می کردند. این عاطفه و توجّه قلبى در دل هاى شیعیان استحکام یافت و کم کم زیاد شد و پیشرفت کردند... بزرگ ترین عامل این پیشرفت برپا کردن عزادارى حسین علیه السلام می باشد که دیگران را به سوى مذهب شیعه دعوت می کند... هر یک از شیعیان در حقیقت مردم را به سوى مذهب خود می خوانند بى آنکه مسلمانان دیگر متوجّه بشوند. بلکه خود شیعیان هم (شاید) به فایده اى که در این کارهایشان وجود دارد متوجّه نیستند و گمان می کنند تنها ثواب اخروى کسب می کنند».[10]
ماهاتما گاندی، رهبر هند
در کلام معروفى از گاندى، رهبر استقلال هندوستان، می خوانیم: من زندگى امام حسین علیه السلام آن شهید بزرگ اسلام را به دقّت خوانده ام و توجّه کافى به صفحات کربلا نموده ام و بر من روشن شده است که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد، بایستى از سرمشق امام حسین علیه السلام پیروى کند.[11]
رهبر استقلال کشور بزرگ هندوستان، در گفتار تاریخى خود چنین می گوید: «من براى مردم هند چیز تازه اى نیاورده ام، فقط نتیجه اى را که از مطالعات و تحقیقاتم درباره تاریخ زندگى قهرمانان کربلا به دست آورده ام، ارمغان ملّت هند کردم. اگر بخواهیم هند را نجات دهیم، واجب است همان راهى را بپیماییم که حسین بن على پیمود».[12]
سخن آخر: (امام حسین علیه السلام الگوی آزادی خواهان جهان)
با یک بررسى دقیق پیرامون تاریخ حماسه ساز عاشوراى حسینى به این نتیجه می رسیم که عاشورا و کربلا با گذشت زمان از صورت یک حادثه تاریخى بیرون آمده و تبدیل به یک مکتب شده است، مکتبى انسانساز و افتخارآفرین!
آرى؛ حرکت انقلابى امام حسین علیه السلام و شهادت و نستوهى وى و یارانش سرمشقى براى آزادگان جهان شد و بسیارى از رهبران آزادی خواه در پیشبرد نهضت و قیام خویش، حرکت انقلابى امام حسین علیه السلام را سرلوحه کار خود قرار داده اند و به پیروزى رسیده اند.[13]
امیدواریم در دنیاى امروز که ظالمان و ستمگران بی رحم، براى نوشیدن خون مظلومان به پا خاسته اند، ملّت هاى ستمدیده با الهام گرفتن از حماسه عاشورا به پا خیزند و شرّ آنان را از جهان براندازند؛ آرى:
ظلم بر محو عدالت سخت می کوشد هنوز ظالم از خون دل مظلوم می نوشد هنوز
تا عدالت را کند جاوید در عالم حسین خون پاکش بر بساط ظلم می جوشد هنوز
السَّلَامُ عَلَى الْحُسَیْنِ، وَ عَلى عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ، وَ عَلى أَوْلَادِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى أَصْحابِ الْحُسَیْنِ.[14]
پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir
منبع: عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها
[1] عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص691.
[2] همان، ص71.
[3] همان، ص692.
[4] فلسفه شهادت و عزادارى حسین بن على علیه السلام، ص109؛ (عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص72).
[5] به نقل از کتاب: درسى که حسین به انسان ها آموخت، ص284؛ (عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص659).
[6] درسى که حسین به انسان ها آموخت، شهید عبدالکریم هاشمى نژاد، ص284؛ (عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص661).
[7] مطابق نقل: درسى که حسین به انسان ها آموخت، ص287؛ (عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص34).
[8] توماس کارلایل، مقاله نویس، مورّخ و خاورشناس انگلیسى - و از دانشمندان قرن نوزدهم میلادى - که عربى را در بغداد آموخت و در کمبریج استاد زبان مزبور گردید (فرهنگ معین).
[9] درسى که حسین به انسان ها آموخت، ص290؛ (عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص35).
[10] به نقل از فلسفه شهادت و عزادارى حسین بن على علیه السلام، علّامه سید عبدالحسین شرف الدین، ترجمه على صحت، ص92؛ (عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص72).
[11] به نقل از: درسى که حسین به انسان ها آموخت، ص289؛ (عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص89).
[12] مجلّه الغرى، النجف الاشرف، ربیع الاوّل1381 (مطابق نقل ویژه نامه جام جم درباره عاشورا، اسفند1383) و مجله نور دانش، شماره3، سال1341؛ (عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص663).
[13] عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، ص663.
[14] همان، ص692.
