آغاز به کار کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی (در حال تکمیل)

کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی دقایقی پیش با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی آغاز شد.

آغاز همایش با قرائت قرآن (8:30)

همایش با قرائت آیاتی از کلام الله مجید آغاز شد.

سرود ملی جمهوری اسلامی ایران (8:40)

سرود ملی جمهوری اسلامی ایران به صورت دسته جمعی قرائت شد.

پخش تیزر کنگره (8:45)

ورود آیت الله العظمی مکارم شیرازی (8:50)

خیر مقدم و ارائه گزارش عملکرد کنگره (9:00)

حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی عنوان کرد؛

گردهمایی 120 اندیشمند از 50 کشور مختلف در کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی

دبیر کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی با بیان اینکه توجه به تنوع ملیتی مقالات و کتب مورد توجه قرار گرفته است، گفت: از بیش از 20 میلیت مختلف برای این کنگره مقاله دریافت شده است و در مجموع 120 نفر از 50 کشور مختلف در این کنگره گردهم آمده‌اند.

به گزارش ستاد خبری، حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی صبح امروز در مراسم افتتاحیه کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع) با اشاره به اینکه این کنگره از دو سال گذشته با رهنمود آیت‌الله مکارم شیرازی در 10 حوزه علمی آغاز به کار کرده است، اظهار کرد: از آبان سال 95 دبیرخانه و شوراهای سیاست‌گذاری، راهبردی و علمی شکل گرفت و 900 موضوع در محورهای علمی شناسایی و به عنوان منشور کنگره منتشر و فراخوان اعلام شد.

وی اضافه کرد: در مرحله دوم عملیاتی شدن کنگره در سال 1396 بیش از 350 مقاله سفارش داده شده و هزار و 590 چکیده مقاله به کنگره رسید که منتهی به دریافت هزار و 201 مقاله سفارشی شد و بعد از بیش از هفت هزار مورد ارزیابی تفصیلی و اجمالی در نهایت 418 مقاله پذیرفته شد.

دبیر کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی با بیان اینکه توجه به تنوع ملیتی مقالات و کتب مورد توجه قرار گرفته است، گفت: از بیش از 20 میلیت مختلف برای این کنگره مقاله دریافت شد و در مجموع 120 نفر از 50 کشور مختلف در این کنگره گردهم آمده‌اند.

وی با تاکید بر اینکه مذاهب مختلفی در این کنگره گردهم آمده‌اند، مطرح کرد: پشتیبانی علمی این کنگره با برگزاری 110 جلسه علمی با حضور جمعی از علما و فضلا دنبال شده است.

رضایی با اشاره به اینکه سومین مرحله کنگره نیز با محوریت آماده‌سازی آثار کنگره دنبال شده است عنوان کرد: در مجموع 55 جلد کتاب فاخر هفت مجله به‌عنوان ویژه نامه کنگره، منشور کنگره، خبرنامه‌های مختلف و دو نرم‌افزار رونمایی می‌شود؛ 22 مجله علمی، پژوهشی، تخصصی و ترویجی برای چاپ مقالات اعلام آمادگی کرده که انتشار مقالات در این مجلات نیز دنبال می‌شود.

وی از مشارکت عوامل اجرایی کنگره، 400 نفر از فرهیختگان حوزه و دانشگاه و اعضای 15 گروه علمی تقدیر کرد و ادامه داد: این افراد به دنبال این بودند که راه بزرگان علمای شیعه را ادامه دهند و بتوانند موسوعه بزرگی از نقش شیعه فراهم سازند اما با توجه به اینکه هر کار بشر خالی از نقص نیست از فرهیختگانی که با پیشنهادات خود ما را در کیفی‌بخشی آثار همیاری می‌کنند تقدیر می‌کنیم.

رضایی با اشاره به سامان دهی هزار و 200 مقاله در قالب 55 کتاب اظهار داشت: سیر تاریخی تولید علوم در شیعه فراز و نشیب‌هایی داشته که مهم‌ترین دوران آن به زمان بعد از پیامبر اسلام(ص) و عصر نورانی امیرالمؤمنین(ع) اختصاص داشته است.

وی افزود: دوم عصر درخشان امام باقر(ع) و امام صادق(ع) و سوم عصر آل‌بویه و فاطمیون در قرن چهارم و پنجم هجری است که علوم و تمدن اسلامی به شکوفایی کم‌نظیری رسید و عالمان شیعه میدان‌دار گسترش و توسعه علوم مختلف شدند که از جمله آن‌ها می‌توان به شیخ طوسی و فارابی اشاره کرد.

وی با بیان اینکه در عصر صفویه در قرن دهم تا دوازدهم هجری دانشمندان بزرگی همانند شیخ بهایی، میرداماد و ملاصدرا خدمات ارزنده‌ای به جهان اسلام ارائه کردند، تصریح کرد: در دوره پنجم به برکت فداکاری شهدا و تلاش علمایی همانند امام خمینی(ره) توانسته برگ درخشانی از توسعه و پایه گذاری علوم مختلف را شکل داده و در برخی از شاخه‌ها مجموعه آثار تولیدی ایران اسلامی با 14 قرن گذشته برابری می‌کند و این جهش علمی را می‌توان در زمینه‌های علوم نقلی، انسانی و طبیعی جدید مشاهده کنیم.

دبیر کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی اظهار کرد: رشد، گسترش و تولید علوم توسط شیعه نتیجه حضور اهل‌بیت(ع) در عرصه‌های دینی، گردهم‌آمدن پیروان خاندان عصمت و طهارت در حوزه‌های علمی و فضای باز علمی با حمایت حکومت‌ها از دانشمندان است.

وی ادامه داد: فقدان اهل‌بیت(ع) در برخی از محیط‌های علمی به علت محصور شدن و به شهادت رسیدن، فقدان آموزه‌های علم‌آفرین اهل‌بیت(ع) با کنار زدن پیروان آن‌ها، وجود حکومت‌های ستمگر و جلوگیری از آزاداندیشی و حفظ فیزیکی دانشمندان، جعل احادیث و وابستگی به استعمارگران شد از جمله موانع توسعه علوم توسط شیعه است.

آغاز سخنرانی آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله (9:15)

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی: با بیان اینکه کتب خطی و ارزشمند شیعه در کتابخانه ها زندانی هستند، ایشان فرمودند: متاسفانه مسوولان کتابخانه‌های مهم دیگر کشورها و بعضاً کشور ما اجازه نمی دهند کپی این کتب تهیه شده و پژوهشگران از آن ها استفاده کنند.

به گزارش ستاد خبری کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی صبح امروز در افتتاحیه کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی که در سالن رسول اعظم مدرسه علمیه امام کاظم(علیه السلام) برگزار شد، اظهار کرد: هدف از تشکیل این کنگره این بوده که همه دست به دست هم دهیم و پرده از روی نقش ائمه اطهار(علیهم السلام) و علمای شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی برداریم و خدمات صادقانه علمای مذهب به علوم اسلامی را روشن سازیم؛ ما دور هم جمع شدیم تا پرده از مساله مهم تاریخی برداریم و نشان دهیم امامان شیعه و علما خدمات مهمی در گسترش علوم اسلامی داشتند.

ایشان تصریح کرد: بدیهی است که هرگز نمی‌خواهیم نقش برجسته علمای اسلامی و دیگر مذاهب را در پیدایش و گسترش این علوم نقض کنیم و این کنگره بار منفی بر تلاش‌های علمای دیگر ندارد بلکه ما تلاش‌های علمای دیگر مذاهب را تقدیر می‌کنیم؛ دو اصل بر کنگره ما حاکم است که اصل اول احترام به تمام مذاهب اسلامی و اصل دوم علمی بودن و دوری از مباحث سیاسی.

معظم له با اشاره به اهمیت علوم در اسلام گفت: اسلام آغاز و پایان جهان را در سیطره علم می‌داند، زیرا از یک سو فضیلت و برتری حضرت آدم به فرموده قرآن بر همه فرشتگان که سبب شد فرشتگان برای آفرینش او سجده کنند به سبب امتیاز علمی حضرت آدم بود.

ایشان اضافه کرد: مرحوم طبرسی در مجمع البیان می‌گوید؛ منظور از علم الاسماء به گفته صحابه و تابعین علم آدم به علوم مادی و معنوی مربوط به زندگی بشر بود.

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی با اشاره به این سؤال که آیا آگاهی آدم به علوم بالفعل بوده یا بالاستعداد؟ خاطرنشان کرد: این استعدادهای اولیه به نسل آدم منتقل شده و طی هزاران سال تدریجاً زائل شد؛ افتخار آدم و فضیلت او بر فرشتگان به تصریح قرآن از علوم سرشار او سرچشمه می‌گیرد و افتخار فرزندان آدم نیز بر همین است.

وی با اشاره به پایان جهان و ظهور حضرت مهدی(عجل الله تعال فرجه الشریف) فرمودند: افتخار آن حضرت به علوم و دانش‌های فوق‌العاده الهی او است؛ در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است «مجموعه علم و دانش‌ها 27 بخش است که دو بخش از آن قبل از ظهور حضرت مهدی در انتظار انسان‌ها قرار گرفت و هنگامی که حضرت قیام کنند 25 بخش دیگر آشکار شده و علوم انسانی کامل می‌شود».

ایشان با بیان اینکه این افتخار بزرگ ما است که اسلام از محیط جاهلیت مملو از خرافات برخواست ولی نقش اصلی و فضیلت انسان را به علم و دانش داد و علمای اسلام در خط مقدم قرار گرفتند تصریح کرد: تشکیل این کنگره به این خاطر بود که علمای شیعه پدید آورنده بسیاری از علوم اسلامی و موجب گسترش آن بودند ولی به دلایلی مظلوم واقع شدند و خدمات آن‌ها آشکار نگشت.

معظم له افزود: حکومت‌های استبدادی و گروه‌های افراطی که در هر جامعه‌ای هستند و از برادران اهل سنت جدا هستند اجازه ظهور و بروز به علما را ندادند.

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی ادامه داد: سوزاندن کتابخانه‌های اهل بیت و علما از جمله کارهایی بود که دشمنان اهل بیت انجام می‌دادند و به همین خاطر علما تلاش کردند تا با دفن کردن کتب موجب حفظ آن‌ها شوند که این امر نیز بسیاری از کتب را از بین برد.

ایشان  برخی از ظلم‌ها به مکتوبات علوم اسلامی در دوره‌های مختلف اشاره کرد و با بیان اینکه شیخ طوسی فکر تقریبی فوق‌العاده‌ای داشت خاطرنشان کرد: هنگامی که سلجوقیان متعصب بر سر کار آمدند گروهی افراطی فرصت را مغتنم شمرده و خانه وی را غارت کرده و کتابخانه‌ او را به آتش کشیدند.

معظم له کتابخانه با بیان اینکه مسجد جامع اصفهان، کتابخانه مسجد جامع مرو و... از جمله ذخائر کتب شیعی است که ویران شد، خاطرنشان کرد: در دوره‌های مختلف شاهد بودیم که افراطیون و حکومت‌های غاصب ذخائر کتب و علوم اسلامی و شیعی را غارت کرده و از بین بردند.

ایشان با بیان اینکه شهید اول کتاب‌های فقهی فراوانی داشت افزود: در مقام علمی شهید ثانی همین بس که شرح لمعه را که یکی از متون مهم شیعی و فقهی است در 6 ماه و 6 روز نوشت.

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی با اشاره به سانسور کردن کتاب‌های علمی دانشمندان شیعه و ممانعت از حضور آن‌ها در کتابخانه‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه گفت: این مساله یکی دیگر از شگردهای نواصب متعصب بود.

معظم له با بیان اینکه کتابخانه‌های شیعه مملو از کتاب‌های برادران اهل سنت از علوم مختلف است گفت: ما ابایی نداریم که از کتاب‌های علمی اهل سنت استفاده کنیم اما در کتابخانه‌های افراطیون در کشورهای مختلف یا کتب شیعه پیدا نمی‌شود یا اگر باشد در دسترس کسی قرار نمی‌دهند.

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی تصریح کرد: البته برادران اعتدالی اهل سنت را از این مساله مبرا می‌دانیم و ارتباط علمی بین ما و آن‌ها برقرار است.

ایشان با تاکید بر اینکه به دنبال این هستیم که حقایق را در این زمینه آشکار کنیم اظهار کرد: مرحوم سیدحسن صدر و آقابزرگ تهرانی و سیدمحسن امین عاملی گام‌های خوبی در این زمینه برداشته‌اند اما کتب آن‌ها به تنهایی برای معرفی گستره علمی شیعه کافی نیست.

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی با تاکید بر اینکه حدود 400 پژوهشگر نخبه شیعه، اهل سنت و دیگر مذاهب را دعوت کرده و در قریب دو سال در هر یک از علوم اصلی و فرعی اسلامی و علوم مرتبط تحقیقاتی انجام داده‌اند اظهار کرد: در این تحقیقات خدمات و تحقیقات علمای شیعه را از کتب و ذخائر مختلف استخراج کردند که از تلاش‌های آن‌ها بیش از 50 جلد کتاب آماده شده است که در تاریخ اسلام ماندگار خواهد بود.

ایشان تصریح کرد: این کتاب‌ها دریچه‌هایی به روی دوستداران ائمه طاهرین می‌گشاید که شاید برخی از آن‌ها برای خود ما نیز پوشیده مانده بود.

معظم له با تاکید بر اینکه این کتاب‌ها باید در زبان‌های مختلف به چاپ برسد اذعان کرد: عصاره این کتب باید در چند جلد کمتر منتشر شود؛ البته مطالب ارزشمندی که در سخنرانی‌های این کنگره ایراد می‌شود بر این موارد افزوده خواهد شد.

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی اظهار فرمودند: در حوزه‌های علمیه باید به این مساله اهمیت داده شود و تاریخ علوم اسلامی و مواردی که تاریخ شیعه درخشیده‌اند به طلاب ارائه شود.

ایشان با بیان اینکه یکی از برنامه‌های کنگره شیعه نشر کتاب‌های خطی ما است افزود: کتاب‌های خطی باید از پرده درآمده و کپی آن در اختیار پژوهشگران قرار گیرد؛ متاسفانه مسوولین کتابخانه‌های مهم دیگر کشورها و بعضاً کشور ما همکاری خوبی در این زمینه ندارند و اجازه نمی‌دهند کپی این کتب تهیه شده و پژوهشگران از آن‌ها استفاده کنند و این کتب ارزشمند در زندانی به نام کتابخانه نگهداری شده است.

رونمایی از مجموعه آثار کنگره (9:45)

مجموعه آثار کنگره با حضور آیات عظام مکارم شیرازی، سبحانی و حضرات آیات اعرافی، اراکی و حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی رونمایی شد.

72 اثر علمی کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی دقایقی قبل با حضور حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، علیرضا اعرافی و محسن اراکی رونمایی شد.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، از 72 اثر علمی این کنگره صبح امروز در مراسم افتتاحیه در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع) رونمایی شد.

آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و آیت‌الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید جهان شیعه، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور و آیت‌الله محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی این آثار علمی را رونمایی کردند.

گفتنی است، 55 کتاب مختلف، چهار مقاله، هفت مجله تخصصی، دو نرم‌افزار منشور کنگره و چهار خبرنامه، آثار علمی کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی است که در این مراسم با حضور اندیشمندان کشورهای مختلف از آن‌ها رونمایی شد.

رونمایی از تمبر یادبود کنگره (9:50)

تمبر یادبود کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی توسط آیات عظام مکارم شیرازی و سبحانی رونمایی شد.

تمبر کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی در مراسم افتتاحیه این کنگره توسط دو تن از مراجع تقلید جهان شیعه رونمایی شد.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش علوم اسلامی، مراسم افتتاحیه این کنگره صبح امروز در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع) کار خود را آغاز کرده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی دبیر کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی و آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید جهان شیعه در این مراسم به ایراد سخن پرداختند.

در ادامه این مراسم علاوه بر رونمایی از 72 اثر علمی، تمبر کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی نیز توسط آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و آیت‌الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید جهان شیعه، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور و آیت‌الله محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی رونمایی شد.

رونمایی از پایگاه اینترنتی نسخ خطی (9:50)

پایگاه اینترنتی نسخ خطی توسط آیات عظام مکارم شیرازی و سبحانی رونمایی شد.

جهت مشاهده سایت کلیک کنید.

shiamss.com

استقرار هیات رییسه اول کنگره در جایگاه (10:00)

شیخ محمد دباح خضر، آیت الله تسخیری، آیت الله علوی بروجردی، آیت الله اراکی، آیت الله سید حسین صدر، آیت الله صالحی، دکتر مارتین مک درموت

خیر مقدم حضرت آیت الله اراکی به مهمانان کنگره و سخنرانی ایشان (10:00)

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی:

اساتید حوزه برای معرفی نقش شیعه در توسعه علوم اسلامی اهتمام داشته باشند

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت:‌ علما و اساتید حوزه‌های علمیه باید برای معرفی نقش شیعه در توسعه علوم اسلامی تلاش کرده و در این مسیر از منابع مختلف تاریخی استفاده کنند.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، آیت‌الله محسن اراکی در مراسم افتتاحیه کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع) ، ضمن تقدیر از اهتمام آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در راستای برگزاری این کنگره اظهار کرد: امیدواریم این کنگره‌ها و برنامه‌های علمی به صورت مستمر دنبال شود.

وی با بیان اینکه پایه دین اسلام علم و دانش است، مطرح کرد: اهل‌بیت(ع) بیشترین نقش را در تاسیس و گسترش علم ایفا نموده‌اند، این نشر علم از حضرت امیرالمؤمنین(ع) آغاز شد، توسط امام صادق(ع) به اوج خود رسید و اکنون نیز توسط پیروان این خاندان عصمت و طهارت درحال دنبال شدن است.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی خاطرنشان کرد: علما و اساتید حوزه‌های علمیه باید برای معرفی نقش شیعه در توسعه علوم اسلامی تلاش کرده و اهتمام لازم را داشته باشند و در این مسیر از منابع مختلف تاریخی استفاده کنند.

سخنرانی آیت الله اعرافی ریاست حوزه علمیه (10:05)

نقش‌آفرینی شیعه در تمام شعب دانش‌های بشری

مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور گفت: شیعه در تمام شعب دانش‌های بشری نقش ایفا کرده و در دوره جدید امت اسلام آماده ورود به قلمرو علوم جدید است.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیداش و گسترش علوم اسلامی، آیت‌الله علیرضا اعرافی صبح امروز در افتتاحیه این کنگره که در سالن رسول اعظم مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، با بیان اینکه مسلمانان تمدن واحد و هویت یگانه دارند اظهار کرد: تولید علم و انتاج فکری مسلمانان در پیشرفت بشریت و تمدن بشری نقش بالا و والایی دارد.

وی با تاکید بر اینکه مستشرقان به نقش تمدنی اسلام و مذاهب اسلامی پرداخته‌اند تصریح کرد: سهم یگانه‌ای که امت اسلام در تولید و تطبیق علوم و دانش‌ها دارند از منظرهای گوناگون ملیت، جغرافیا، نهاد و مذهبی قابل بررسی و ارزیابی است.

مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور با بیان اینکه شیعه به مثابه جزئی از کل امت اسلامی نقش مهمی در تمدن اسلامی در ابعاد مختلف ایفا کرده است خاطرنشان کرد: این کنگره در میان نقش‌های متنوع به نقش علمی و معرفتی این مکتب می‌پردازد؛ این نقش هم در حوزه‌های سخت افزاری و پشتیبانی وجود دارد هم در حوزه‌های نرم‌افزاری که در این کنگره به بخش نرم‌افزاری توجه بیشتری شده است.

وی با تاکید بر اینکه شیعه در تمام شعب دانش‌های بشری نقش ایفا کرده‌اند و در دوره جدید امت اسلام آماده ورود به قلمرو علوم جدید است تصریح کرد: در دوره‌ای امت اسلامی در مراکز علمی حوزوی متمرکز بود ولی امروز شاهد گسترش این گستره هستیم.

اعرافی با تاکید بر اینکه همواره شاهد داد و ستد علمی و گفت‌وگوی آزاد در میان مذاهب اسلامی بوده‌ایم خاطرنشان کرد: سنت پایدار باید تعامل و داد و ستد باشد؛ این نوع نشست‌ها و گفت‌وگوهای علمی باید در مسیر رویکرد سازنده، تحلیلی قرار گیرد.

وی گفت: حرکتی که امروز آغاز شده و ادامه خواهد داشت بر این اساس استوار بوده که منصفانه، مودبانه و افق‌گشای آینده باشد.

مدیر حوزه‌های علمیه با تاکید بر اینکه حوزه‌های ما در دوره معاصر و دهه‌های اخیر و به ویژه در پرتو انقلاب شکوهمند اسلامی دوره جدید رشد و شکوفایی را آغاز کرده است افزود: در دهه اخیر شاهد این هستیم که در حوزه قرآن و تفسیر و علوم وابسته آن به قلمروهای جدیدی در بخش‌های مختلف پرداخته شده است.

وی اظهار کرد: در حوزه علوم حدیث شاهد گام‌های رو به جلو هستیم و در این بخش توجه به رشته‌های جدید مد نظر بوده است.

اعرافی با تاکید بر اینکه در حوزه فقه و اصول علاوه بر استمرار شیوه‌های سنتی شاهد ورود به عرصه‌های جدید هستیم تصریح کرد: در حوزه علوم عقلی نیز مطالعات تطبیقی در دوره معاصر رشد زیادی پیدا کرده و همه فلسفه‌های غربی مورد توجه، تطبیق و نقد قرار گرفته است.

وی ورود در حوزه مطالعات تطبیقی در علوم انسانی و اجتماعی را از قلمروهای دیگر عنوان کرد و افزود: در این حوزه گنجینه ارزشمندی به دست آمده که باید بیش از پیش مورد مطالعه قرار گیرد.

مدیر حوزه‌های علمیه با تاکید بر اینکه باید در این بخش به تحلیل‌ها و تطبیق‌های دقیق رسید گفت: این حرکت باید زمینه‌ای برای گفت‌وگوی مذاهب و تقریب آنها فراهم کند.

سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (10:20)

جهش علمی شیعه در دوران انقلاب باید مورد توجه قرار گیرد

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه جهش علمی شیعه در دوران انقلاب اسلامی باید به صورت گسترده‌تر مورد توجه قرار گیرد، گفت: شخصیت‌های بسیاری طی دهه‌های اخیر برای پیدایش و گسترش علوم اسلامی تلاش کرده‌اند که باید نسبت به معرفی شخصیت و دستاوردهای علمی آن‌ها اهتمام داشته باشیم.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد صبح امروز در مراسم افتتاحیه این کنگره در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع)، با اشاره به اینکه در برخی از شاخه‌ها مکاتب حکمی شیعی و اسلامی مورد توجه خاص قرار گرفته است، اظهار کرد: هر چند در برخی از عرصه‌ها با انجام فعالیت‌های پژوهشی توانسته به دستاوردهای مطلوبی برسیم اما در برخی دیگر از شاخه‌ها در شناخت، معرفی و بررسی کارهای انجام شده با مشکلاتی روبرو هستیم.

وی با تاکید بر اینکه برخی از اساتید شیعی در عرصه‌های علوم انسانی کار کرده‌اند، اضافه کرد: امتداد آموزه‌های اسلامی در عرصه‌ها مختلف به خوبی قابل مشاهده است که یکی از این حوزه‌ها طب متعالی است که در این عرصه حرفی برای گفتن داریم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: فلسفه‌های سیاسی موجود در جهان بر اساس آموزه‌های اسلامی در حال متحول شدن است اما در برخی از عرصه‌ها از جمله عرصه فقه در مرحله توسعه قرار داریم چراکه مباحث جدیدی مطرح شده که باید به صورت گسترده‌تر به آن‌ها پرداخته شود.

وی با بیان اینکه در حوزه اصول با مکاتب جدید و در حوزه تفسیر با پدیده‌های جدید روبرو شده‌ایم، مطرح کرد: برای شناسایی مطلوب این پدیده‌ها و مکاتب و بهره‌برداری از آن‌ها باید نسبت به استفاده از علوم گذشتگان نیز توجه لازم را داشته باشیم.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر اینکه جهش علمی شیعه در دوران انقلاب اسلامی باید به صورت گسترده‌تر مورد توجه قرار گیرد، گفت: شخصیت‌های بسیاری طی دهه‌های اخیر برای پیدایش و گسترش علوم اسلامی تلاش کرده‌اند که باید نسبت به معرفی شخصیت و دستاوردهای علمی آن‌ها اهتمام داشته باشیم.

سخنرانی شیخ خالد الملا رئیس شاخه جنوب جماعت علمای عراق (10:40)

ایجاد جنگ بین شیعه و سنی راهبرد استکبار جهانی است

رئیس شاخه جنوب جماعت علمای عراق گفت: استکبار جهانی می خواهد که شیعیان و اهل سنت با هم دیگر در جنگ باشند.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، شیخ خالد الملا صبح امروز در سخنانی در کنگره در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع)، با اشاره به ویژگی های رسول اکرم(ص) اظهار کرد: جعفر بن ابی طالب به پادشاه حبشه گفت که قومی در جاهلیت بودیم تا این که خداوند رسولی را از ما برایمان فرستاد و او را به صداقت و امانت می شناختیم.

رئیس شاخه جنوب جماعت علمای عراق افزود: چرا مسلمانان اکنون در ضعف قرار دارند و قدس آزاد نمی شود، این سوالاتی که در زمانی کنونی مطرح است.

الملا با اشاره به لزوم شناخت مسلمین از یکدیگر اظهار کرد: اهل سنت و شیعیان یکدیگر را از کتاب های فرق و ادیان می شناسند، این کتاب ها تفرقه به وجود می آورد، ویژگی های مذاهب محترم هستند، اما باید پیروان مذاهب نسبت به یکدیگر با روی باز عمل کنند.

وی ادامه داد: در هیچ کتابخانه ای از شیعیان وارد نشدم که کتاب های اهل سنت در آن نباشد، اما باید عالمان اهل سنت هم کتاب های شیعیان را در کتابخانه های شخصی خود داشته باشند.

رئیس شاخه جنوب جماعت علمای عراق با بیان اینکه در عراق تجربه هایی زیادی داریم که فاصله بین شیعیان و اهل سنت را از بین ببریم، ابراز داشت: تلاش مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در عراق، تلاش حقیقی است و موسسات مختلفی با این مجمع همکاری دارند.

الملا تقریب بین عالمان اسلامی را ضروری دانست و تصریح کرد: هر زمانی که یک عالم سنی به علمای شیعه نزدیک می شود، او را به شیعه شدن متهم می کنند زیرا استکبار جهانی می خواهد که شیعیان و اهل سنت با هم دیگر در جنگ باشند؛ رهبر معظم انقلاب فرمودند که جنگ در عراق و سوریه، جنگی بین شیعه و سنی نیست، بلکه جنگ تروریسم علیه مسلمانان است.

وی ادامه داد: برای اینکه امت واحدی باشیم باید به منهاج رسول اکرم(ص) بازگردیم.

سخنرانی صلاح الدین اوزگندوز رهبر شیعیان ترکیه و رئیس جمعیت جعفریه استانبول (10:55)

دین اسلام نگاهی جامع به عرصه های مختلف زندگی دارد

رهبر شیعیان ترکیه  گفت: دین اسلام یک نگاه جامع به عرصه‌های مختلف زندگی دارد به همین علت حکم‌ها و مباحث اشتباه را در میان مردم ترویج نمی‌دهد.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش تشیع در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، صلاح‌الدین اوزگوندوز صبح امروز در مراسم افتتاحیه کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع)، ضمن تقدیر از اهتمام آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در راستای برگزاری این کنگره اظهار کرد: این شخصیت در دوران‌های مختلف در عرصه‌های متفاوت علوم اسلامی تلاش‌های بسیاری را دنبال کرده است.

وی با بیان اینکه اسلام دین صلح و رحمت است، اظهار کرد: این دین مبین از ترور و خشم پرهیز می‌کند و در عرصه‌های مختلف به دنبال ترویج آموزه‌های درست است به همین علت نیز مورد توجه بسیاری از انسان‌ها قرار گرفته است.

رهبر شیعیان ترکیه  گفت: دین اسلام یک نگاه جامع به عرصه‌های مختلف زندگی دارد به همین علت حکم‌ها و مباحث اشتباه را در میان مردم ترویج نمی‌دهد.

وی از تلاش برخی برای ضربه رساندن به چهره واقعی اسلام یاد کرد و ادامه داد: اگر چهره حقیقی دین مبین اسلام برای همگان آشکار شود می‌توانیم اسلام را فراگیر و بسیاری از اهداف مورد نظر خود را در سطح جامعه بشری اجرایی کنیم.

پایان بخش اول افتتاحیه و اعلام تنفس (11:05)

پخش تیزر کنگره (11:40)

استقرار هیات رییسه دوم کنگره در جایگاه (11:50)

آیت الله سید حسین ساجدی، آیت الله نجم الدین طبسی، آیت الله کورانی، آیت الله حسین اختری، علامه سید افتخار حسین نقوی، مولوی نذیر احمد سلامی، شیخ مرتضی علی دینا

خیر مقدم و سخنرانی آیت الله حسین اختری

تاثیرگذاری دانشمندان شیعه در بین جهانیان تبیین شود

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، آیت‌الله محمدحسن اختری ظهر امروز در کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی در سالن رسول اعظم مدرسه علمیه امام کاظم(ع) در سخنانی با بیان اینکه از مظلومیت مکتب اهل بیت و پیروان ایشان مکتوم‌ماندن نقش علما و شخصیت‌ها و مکتب در نشر علوم بوده است اظهار کرد: ائمه اطهار به جز مواهب، آثار و برکات بزرگی که داشتند، در گسترش علم نیز نقش بسیار کلیدی و اساسی ایفا کردند.

وی اضافه کرد: حداقل در مقایسه‌ای اجمالی آنچه که امروز در اختیار بشر است و آنچه که در زمان امام صادق(ع) اتفاق افتاده، علوم به 500 رشته و بخش تقسیم شده و تبیین نقش اهل بیت اقدام بزرگی است.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با تاکید بر اینکه اقدامات و تاثیرگذاری دانشمندان و بزرگان ما باید معرفی شود گفت: تاثیر این کنگره در معرفی این مکتب به جهانیان بسیار تاثیرگذار است.

سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر محسن الویری (11:55)

پژوهشگران باید با گستره‌های تاریخی روایات آشنا شوند

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: پژوهشگران باید در فعالیت‌های پژوهشی خود با گستره‌های تاریخی روایات آشنا شوند.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن خندان الویری در کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی که در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع) درحال برگزاری است، با اشاره به اینکه تاکنون مجموعه تاریخی یکپارچه‌ای از عملکرد علمای شیعه در حوزه علوم اسلامی تهیه نشده است، عنوان کرد: هر چند در این کنگره اقدامات قابل توجهی انجام شده اما تهیه این مجموعه تاریخی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

وی با بیان اینکه پژوهشگران باید در فعالیت‌های پژوهشی خود با گستره‌های تاریخی روایات آشنا شوند، اضافه کرد: نشان‌دادن گستره موضوع‌های تاریخی در روایات و ارائه تصویر درستی از آن‌ها می‌تواند در تحقیق‌ها و تحلیل‌های درست پژوهشگران تاثیرگذار باشد.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) خاطرنشان کرد: در نگاه سنتی و جدید به تاریخ‌نگاری علم، مقطع عصر ظهور از اهمیت بسیاری برخوردار است که باید در این راستا بررسی‌های لازم دنبال شود.

وی با تاکید بر اینکه عناوین ابواب باید در جوامع روایی مبنا قرار گیرد، گفت: یکی از روش‌های استخراج تاریخ در روایات این است که مواردی که به تاریخ برمی‌گردد گزینش شود؛ گاهی می‌توانیم از دسته‌بندی که در مورد تاریخ در قرآن کریم وجود دارد بهره‌گیری داشته باشیم چراکه گام‌هایی که در قرآن برداشته شده از روایات جلوتر است.

الویری الهام‌گیری از روش‌های مورد استفاده برای تاریخ را مورد تاکید قرار داد و مطرح کرد: برای استخراج تاریخ در روایات، روش تحلیل محتوای کیفی ارائه شده نیز مطرح است اما نمی‌تواند الگو باشد و روش دیگر تحلیل مضمون با رویکرد غیرمحتوایی است.

وی از مبنا قرار دادن کتاب‌های تاریخی و عرضه آن‌ها به روایات به‌عنوان روش دیگری برای استخراج تاریخ در روایات یاد کرد و ادامه داد: باید توجه داشته باشیم که برای اجرایی کردن یک روش الگو باید به تجربه مورد نیاز برسیم.

سخنرانی شیخ شریف ظاهر از هند رئیس موسسه انسانیت (12:10)

نقش علمای شیعه در گسترش علوم اسلامی در هندوستان

شیخ شریف ظاهر گفت: علمای ایرانی خدمات فراوانی به هندوستان کرده‌اند و در راستای ترویج اسلام در این منطقه آثار ارزشمندی به جای گذارنده اند.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، شیخ شریف ظاهر ظهر امروز در کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی که در سالن رسول اعظم مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، با اشاره به اهمیت برگزاری کنگره‌ در حوزه علوم اسلامی اظهار کرد: ما تحت تأثیر کارهای جمهوری اسلامی ایران در حوزه علوم اسلامی قرار گرفته‌ایم.

وی با تاکید بر اینکه اگر ما فهرست علمای شیعه از صدر اسلام تا امروز را جمع کنیم چندین کتاب جامع بزرگ منتشر خواهد شد افزود: در هندوستان، 800 سال ایرانیان و مسلمانان حکومت کرده‌اند و علمای ایرانی خدمات فراوانی به هندوستان کرده‌اند و در راستای ترویج اسلام در این منطقه آثار ارزشمندی به جای مانده است.

این عالم هندوستانی تصریح کرد: وجود تعداد زیادی کتاب‌های ارزشمند اسلامی به زبان فارسی در کتابخانه‌های این کشور نشان از اهتمام به ترویج اسلام و شیعه در این منطقه است.

سخنرانی آیت الله دکتر احمد مبلغی عضو مجلس خبرگان رهبری (12:25)

به گزارش ستاد خبری، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در کنگره نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی که در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع) درحال برگزاری است، با بیان اینکه اهمیت این کنگره از اهل دانش پوشیده نیست، اظهار کرد: این کنگره می‌تواند خاستگاهی برای توسعه گفتمان‌های علمی در عرصه‌های مختلف باشد.

وی با تاکید بر اینکه تلاش‌های آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دوره‌های مختلف منشا گسترش علوم اسلامی بوده است، اضافه کرد: در انقلاب اسلامی شخصیت‌های بسیاری از بزرگان شیعه برای ترویج علوم اسلامی تلاش کرده‌اند که باید به معرفی دستاوردهای علمی آن‌ها بپردازیم.

عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: برگزاری کنگره بین‌المللی نقش شیعه در تولید و گسترش علوم اسلامی باید به صورت مستمر دنبال شود تا بتوانیم با مشارکت اندیشمندان کشورها و مذاهب مختلف به اهداف مورد نظر برسیم.

وی با اشاره به اینکه علمای شیعه به روش‌های مختلف در ترویج آموزه‌های دینی اسلام مؤثر بوده‌اند، مطرح کرد: حوزه علمیه نیز باید نسبت به معرفی این علما و عملکرد آن‌ها توجه داشته باشد.

سخنرانی علامه سید مرتضی مرتضی از لبنان (12:35)

قاره آفریقا پایگاهی برای تشیع است

عضو مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: قاره آفریقا همواره پناهگاهی برای اسلام و تشیع بوده است.

به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، علامه سید مرتضی مرتضی در سخنانی در کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی که  در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع)  با اشاره به میراث اهل بیت(ع) اظهار کرد: آنچه که از میراث ائمه معصومین(ع) به ما رسیده است، گنج های گرانبهایی هستند.

وی با بیان اینکه قاره آفریقا همواره پناهگاهی برای اسلام و تشیع بوده است، خاطرنشان کرد: مسلمانان در صدر اسلام به حبشه مهاجرت کردند، سادات علوی هم به دلیل ظلم بنی امیه و بنی عباس به قاره آفریقا پناه بردند.

عضو مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: اگر در میراث آفریقا بررسی کنیم، می بینیم که زبان های آفریقایی آمیخته ای از زبان عربی و زبان های محلی هستند که این نشان از ارتباط تنگاتنگ بین علویان و مردم محلی آفریقا دارد.

علامه سید مرتضی مرتضی با اشاره به ویژگی های مسلمانان آفریقایی اظهار کرد: آن ها عادتی دارند که به عقاید اهل بیت و علمای شیعه مرتبط است، بسیاری از میراث اهل بیت(ع) در آفریقا موجود است که هنوز از آن اطلاعی نداریم زیرا استعمار با شیوه های مختلف سعی کرد که این میراث را از بین ببرد.

وی ادامه داد: استعمارگران خط زبان های آفریقایی را از عربی به لاتین تغییر دادند و این موجب شد که دیگر کتاب های تاریخی در کشورهای آفریقایی قابل قرائت نباشند، بسیاری از نسخه های خطی در آفریقا توسط استعمارگران خریداری شد.

عضو مجمع جهانی اهل بیت(ع) با بیان اینکه آفریقا پایگاهی برای اسلام و مکتب اهل بیت(ع) است گفت: علی رغم تمام تلاشی که وهابی ها در آفریقا می کنند، نتوانسته اند که تاثیر زیادی بر تفکر انسان آفریقایی بگذارند، البته باید ما به آفریقایی ها برای احیای میراثشان کمک کنیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: از آیت الله مکارم شیرازی بابت اقدامشان برای احیای میراث شیعه تشکر می کنم. 

سخنرانی سید عمر شهاب رئیس شورای سازمان اهل بیت (علیهم السلام) اندونزی (12:50)

ظهور دوباره شیعیان در اندونزی پس از پیروزی انقلاب اسلامی

 رئیس شورای سازمان اهل بیت(ع) اندونزی گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد حضور دوباره شیعیان در اندونزی پس از مدتی طولانی بودیم.

 به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، سید عمر شهاب در سخنانی در این کنگره که در سالن همایش‌های پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، با اشاره به سابقه شیعیان در اندونزی اظهار کرد: گرچه که حضور شیعیان در این کشور هزار سال سابقه دارد، اما برای مدتی طولانی شیعیان از این کشور محو شدند و دوباره شاهد حضور شیعیان در اندونزی پس از پیروزی انقلاب اسلامی بودیم.

وی ادامه داد: از استقلال اندونزی تا دهه هفتاد میلادی، مسلمانان این کشور بیشتر به بحث های سیاسی می پرداختند و کمتر به بحث های کلامی توجه داشتند، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فعالان اسلامی، عهد جدیدی را به نام عهد تفکر علمی به وجود آوردند.

رئیس شورای سازمان اهل بیت(ع) اندونزی افزود: دکتر جلال الدین رحمت از شیعیان این کشور در دانشگاه ها و مدارس عالی در زمینه ترویج تفکر علمی تلاش کردند و کتاب های او مورد استقبال اقشار مختلف قرار گرفت.

سید عمر شهاب با اشاره به نقش شیعیان در اندونزی اظهار کرد: در میان صد متفکر موثر در این کشور، متفکران شیعه حضور دارند، همچنین طی سال های اخیر، مدرسه مطالعات اسلامی در شهر جاکریا توسط جامعه المصطفی به وجود آمد.

وی با بیان اینکه مطالعات فلسفه اسلامی در دانشگاه های اندونزی محدود است خاطرنشان کرد: یک مرکز برای مطالعات فلسفی در پایتخت اندونزی به نام صدرا تاسیس شده است و علاقه مندان به مطالعه فلسفه و عرفان اسلامی به این مرکز مراجعه می کنند.

پایان بخش دوم افتتاحیه همزمان با اذان ظهر به افق قم

برنامه بعدی در نوبت بعد از ظهر: کمیسیون های تخصصی