ضرورت و اهمیت بومی سازی شبکه های اجتماعی از منظر معظم له

در عصری به سر می بریم که فضاهای مجازی روبه روز گسترده تر می شود[1]، فضایی که به مانند  شمشیر دو لبه است .[2]

حال در این زمینه دو نوع برخورد می توان داشت؛ نخست اینکه برخورد سلبی داشته باشیم که دشمنان نتوانند از آن استفاده کنند؛[3] راه دیگر آن است که با برنامه ریزی صحیح و اصولی از فضای مجازی به بهترین شکل ممکن تهدیدات فضای مجازی را به فرصت تبدیل کنیم [4]لیکن تحقق این مهم در گرو ارائۀ شبکه های اجتماعی داخلی به جای شبکه های خارجی است  تا همگان متوجه این فضا شوند و از شبکه های غیر مطئن خارج شوند.[5]

بنابراین جلوگیری ها چندان کارساز نیست؛ یعنی روی  فیلترینگ نمی توان حساب خاصی بازکرد، پس باید از راه دیگر وارد شد.[6] یعنی باید شبکه ملی و پیام رسان های داخلی تقویت شود و تمام نیازهای مردم در آن فضا مهیا شود و  در اختیار آنان قرار گیرد تا از این رهگذر مشکلات این عرصه نیز به نحو مطلوب کاهش یابد.[7]

البته روز به روز دغدغه ها نسبت به مشکلات فضای مجازی بیشتر می شود.زمانی عده محدودی این فریاد را برمی آوردند؛ ولی امروز حوزه و دانشگاه و برخی از مسئولین ونهادهای مختلف نیز به این مساله پی برده اند و در میدان حاضر شده اند[8]؛لیکن  باید برخی از دیگر مسوولان  را متوجه کرد تا ضرورت و اهمیت بومی سازی شبکه های اجتماعی  را دریابند، زیرا ضرورت بهره گیری از شبکه‌های داخلی اجتناب ناپذیر است همانگونه که  دیگر کشورها نیز   از شبکه های غیر بومی  جدا شدند و شبکه‌های داخلی را برای خود ایجاد کردند.[9] البته خوشبختانه به تازگی خبرهای خوبی برای سامان دادن و مدیریت صحیح فضای مجازی به گوش می رسد که در جای خود ستودنی است.[10]

امیدواریم تبیین ضرورت بهره گیری از پیام رسان های داخلی به نوبۀ خود  مقدمه ای برای حل این معضل که مهمترین معضل سیاسی و اجتماعی و اخلاقی و دینی امروز است باشد.[11]

ایجاد شبکه های اجتماعی داخلی؛ راهکار بنیادین در مقابله با نظام سلطه و استکبار

بدیهی است فضاهای مجازی خارجی به قصد کمک به ملتها و بشریت راه اندازی نشده اند و قصد سلطه بر جهان و به بردگی کشیدن ملتها را در سر دارند.[12] لذا باید خود و مردم را به این نکته توجه دهیم که فضاهای مجازی خارجی به قصد قربت، حمایت بشریت و کمک به مردم دنیا تاسیس نشده است. این موضوع مانند سایر کارهای غربی در راستای حفظ منافع خودشان و دامی برای مردم است تا بتوانند حاکمیت خود را بر دنیا تثبیت کنند.[13]

لذا تمام فعالیت های غرب و استکبار برای حفظ برتری بر دنیا است؛  قبلا استعمار به شکل بدون روتوش بود اما در حال حاضر استعمارهای فرهنگی و اقتصادی را در دستور کار دارند.[14]

از این جهت  اگر توجه لازم صورت نگیرد فضای مجازی در آینده تبدیل به بلا می شود و جامعه را به بردگی می کشاند، به ویژه که بسیاری از شبکه های اجتماعی وابسته به رژیم صهیونیستی و سرویس های جاسوسی غرب و آمریکا هستند. [15]

لذا شاهدیم ابزار جنگ روانی قدرت های غربی به ویژه در  فضای مجازی به شدت فعال است، و هر روز درباره اشخاص و نهادها دروغ می گویند؛ روزی نیست که انسان دروغی نشود و با این کار می خواهند ایجاد بدبینی بین افراد کنند.هم چنین ابزار جنگ روانی سیاه نمایی کردن است که کشور را مانند یک ویرانه معرفی می کنند،[16]از سوی دیگر  تبلیغات دشمن، در خصوص اسلام هراسی و شیعه هراسی در فضای مجازی  غیر قابل انکار است.[17]

حال اگر مردم ماهیت غرب را بدانند از آن‌ها متنفر خواهند شد،در این بین[18]تسهیل دسترسی مردم  به پیام رسان­های داخلی و نیز سخت گیری بر شبکه های اجتماعی  خارجی جامعه را  ترغیب خواهد کرد تا به سمت پیام رسان داخلی بروند ؛ هم چنین تبیین  هویت و نیت پلید قدرت های استکباری  از راه اندازی پیام رسان خارجی  نیز مردم را از آنان متنفر خواهد کرد.[19]

صیانت از  امنیت ملی در سایۀ اهتمام به تقویت پیام‌رسان‌های داخلی

بدیهی است عدم اهتمام مسئولان  به راه اندازی پیام رسان های داخلی؛  امنیت ملی را  به شدت خدشه دار خواهدکرد.[20]

در تبیین این مساله باید به   اغتشاشات اخیر اشاره کرد که  بدخواهان نظام اسلامی از طریق  فضای مجازی برخی کارها را مدیریت کردند.[21]مدارک و شواهد متقن نیز نشان می دهد  سیاست مداران آمریکایی در ناآرامی های اخیر ایران، با استفاده از فضای مجازی اثر مهمی داشته اند؛ در این بین  دشمنان در فضای مجازی پیام می فرستادند و مردم را تحریک می کردند و به آنان آموزش می دادند چگونه ناآرامی ایجاد کنند؛ حال آنکه این بزرگترین تهدیدی است که توسط فضای مجازی ایجاد می شود.[22]

همگان شاهد بودیم که در اغتشاشات دی ماه96، معجونی از ضد انقلاب، منافقان و افراد فریب خورده ابتکار عمل را از دست تظاهرکنندگان گرفتند و به ویرانگری و اهانت به مقدسات پرداختند، شیاطین خارجی نیز از فضای مجازی به صورت کامل استفاده کرده و اغتشاش توأم با ویرانگری و اهانت را در مناطق مختلف کشور تعلیم می دادند.[23]

این چالش در حالی است که  قدرت های خارجی  اجماع پیدا کرده اند در اینکه نقش فضای مجازی و تلگرام در اغتشاشات اخیر مهم و اثر گذار بوده است و در داخل کشور نیز این اجماع حاصل شده است؛ لیکن متاسفانه هنوز عده ای از مسئولین کشور در مقابل این امر مقاومت می کنند.[24]بعضی از مسئولین هنوز متوجه نیستند که این فضای مجازی همانند ماری است در آستین؛ لذا تکیه کردن به قول و تعهد خارجی ها  نیز قابل قبول نیست؛ چرا که مگر در سایر موارد از جمله برجام به قول و تعهد خودشان عمل کردند؟.[25]

لذا تأسف بار است که تمام اختیارات فضای مجازی فعلی در دست آمریکا و صهیونیست‌هاست و به همه اجازه دادند که به آن وارد شوند اما به‌صورت یک نوکر بی‌اختیار؛اما به راستی آیا در شأن یک ملت پرافتخار هست که نوکر بی‌اختیار آن‌ها باشد؟  از این جهت خطاب به مسئولان مرتبط با فضای مجازی می گوئیم، اگر یک‌بار دیگر ، این فضای مجازی غیر بومی سبب اغتشاش شود مردم شما را نخواهند بخشید.[26]

بالاخره باید بدانیم اگر فضای مجازی اصلاح نشود، مشکل حل نخواهد شد. [27] بلکه خطای استراتژیک بهره گیری از شبکه های اجتماعی خارجی در عرصه سیاسی و امنیتی با کوچکترین مساله، باعث فراگیر شدن بحران و بهره برداری دشمنان در خارج از کشور می شوند.[28]

 آری بومی سازی شبکه های اجتماعی تنها راهکار برون رفت از این نابسامانی هاست، بی شک  اگر این فضا به نفع پیام رسان های داخلی مدیریت نشود باز هم می توانند این کارهای شوم را علیه امنیت ملی ایران انجام دهند.[29]

سالم سازی شبکه های اجتماعی در پرتو  ایجاد پیام رسان های بومی

بی تردید ما مخالف فضای مجازی نیستیم بلکه می‌گوییم بیاییم فضای سالم ایجاد کنیم و این امکانپذیر است..[30]

در تشریح این امر باید گفت متاسفانه در این فضا دروغ و تهمت شایع است و فساد وجود دارد[31] همچنین هتک حرمت افراد که به سبب فضای مجازی این آفت شیوع پیدا کرده است و همه باید متوجه باشند که بازی کردن با آبروی مردم همانند بازی کردن با خون مردم است.[32]

از سوی دیگر شایعه سازی، مردم آزاری دیگری است که بیشتر توسط رسانه های خارجی برای کشور ما ایجاد می شود؛ آنان حوادث کوچک را بزرگ و دروغ پردازی می کنند؛ حال کسانی که در کشور هستند نباید به این شایعه ها توجه و آن را منتشر کنند.[33]

هم چنین امروزه هجمه علیه دین اسلام و به ویژه مکتب اهل بیت(ع) در فضای مجازی بسیار زیاد شده است و دشمنان و بدخواهان دین گاهی با ساخت فیلم ها، گاهی با انواع جسارت ها و توهین ها و گاهی با شبهه افکنی و برخی اوقات نیز با فحاشی در فضای مجازی و سایت ها به مقدسات اهانت و علیه دین و مکتب ما فعالیت می کنند.[34]

بدین ترتیب فضای مجازی همه را درگیر کرده است، در این فضا هر کس هرچه دلش می خواهد می گوید و قید و بندی ندارد و بارها با وجود تکذیب کردن دروغ می گویند،[35] و یا بسیاری از طلاق ها که از فضای مجازی سرچشمه می گیرد؛ یکی از مسئولین برنامه های مرتبط به جوانان و نوجوانان، از بلوغ زودرس پسران و دختران در 10 یا 11 سالگی خبرداد که محصول همین فضای مجازی است.[36]

گفتنی است  زن و مردی که در این شبکه های اجتماعی حضور داشته و هرکدام به راه خطایی رفته و آلوده شده اند، دیگر نمی توانند زندگی مشترک خود را ادامه دهند.لذا تزلزل بنیان خانواده ها در فضای مجازی به شدت شایع است البته  بنده نمی خواهم پرده برداری و از این صریح تر در این رسانه عمومی عرض کنم، اما مسائلی پیش می آید که دیگر زن و شوهر یکدیگر را قبول ندارند و طلاق توافقی می گیرند لذا فضای مجازی چالش بزرگ برای خانواده ها شده است.[37]

با این تفاسیر اگر فضای مجازی اصلاح شود  و شبکه های اجتماعی غیر بومی جای خود را به پیام رسان های داخلی بدهند کل جامعه اصلاح خواهد شد.[38]

از این رو  امروز و فردا باید به فکر فضای مجازی سالم داخلی باشیم، افرادی که در این زمینه تخصص دارند می گویند این امکان در کشور وجود دارد.[39]

بر این اساس  یکی  از کارهای اصلی دولت سالم سازی شبکه های اجتماعی از طریق بومی سازی پیام رسان هاست  [40]که می تواند به ایجاد یک فضای مجازی سالم که نیازهای مردم را برطرف می کند منجر شود  و این کار نشدنی نیست.[41]

حمایت فراگیر از شبکه های اجتماعی داخلی؛ ضامن استقلال کشور

دفاع از موجوديت و استقلال و امنيت يك كشور وظيفه همه افراد آن كشور است [42] لذا مسلمانان بايد درصدد استقلال نظام اسلامى بكوشند.[43]

در این میان اگر موضوع شبکه‌های اجتماعی حل شود استقلال کشور کامل خواهد شد، مادامی که این موضوع حل نشود استقلال ما جریحه دار است چراکه دیگران از این طریق سوء استفاده‌های خود را انجام می‌دهند.[44]

بنابراین  باید رسانه مستقل و قوی داشته باشیم و در این مسیر از اندیشمندان نظر خواهی شود، باید همایشی برگزار شود تا اندیشمندان و متفکران نظر دهند و مسأله حمایت فراگیر از شبکه های اجتماعی داخلی به صورت جدی پیگیری شود، اگر این مسأله ضرورت اجتماعی دانسته شود کارها بهتر و بیشتر پیگیری خواهد شد. امیدواریم همه دست به دست هم دهند و با توکل بر خدا استقلال کشور را  در فضای مجازی  به منصۀ ظهور رسانند.[45]

شبکه های اجتماعی تاثیرگذار راه اندازی شود

کاش می توانستیم شبکه های اجتماعی خوب، سازنده و پویایی را بوجود بیاوریم که جوانان و فرزندان جامعه جذب آنها شوند.[46] در این بین مسئولان باید تا جایی که توان دارند فکری به حال سم پاشی های شبکه های مجازی فاسد و آلوده کنند.[47]

امیدواریم با همت معلمان مدارس، اساتید دانشگاه و رسانه های با هدف بتوانیم  با راه اندازی شبکه های اجتماعی بومی ،جلوی مفاسد شبکه های اجتماعی را بگیریم.[48]

راه اندازی پیام رسان های داخلی؛ زمینه ساز ترویج فرهنگ  اسلامی

گفتنی است فضای مجازی هم می تواند سازندگی داشته باشد و هم تخریب، اما با توجه به این که بانیان اصلی این فضا هدف شان تخریب فرهنگی است، کار ما مشکل و پیچیده است و تلاش بیشتری را می طلبد.[49]

لذا امروزه ابزار گسترش فساد و ناهنجاری های اخلاقی بسیار گسترش یافته است و فضای مجازی نیز در این بین کاربرد خاصی دارد، لیکن ما باید با ایجاد و تقویت پیام رسان های بومی، فضای مجازی را به سمت و سوی تعلیم و تربیت صحیح هدایت کرده  و در این راستا  از راهنمایی ها و هدایت حوزویان و کارشناسان تعلیم و تربیت بهره گیریم.[50]

بر این اساس  باید در مقابل این موج و سیلاب عظیم ایستادگی کرد، و برای  تحقق این مهم  یک گروه کارشناسی قوی تشکیل داد تا بتوان این تهدید را به فرصت تبدیل نمود.[51]

به عنوان نمونه فضای مجازی فرصت طلایی در انتقال مفاهیم دینی است[52]حال اگر می خواهیم کتب  دینی و مذهبی از مهجوریت بیرون بیاید باید برای ترویج آن در بستر فضای مجازی بوی  بیشتر تلاش کرد.[53] به ویژه آنکه امروزه شبهات و جهل نسبت به اهل بیت(ع) به ویژه در فضای مجازی بیداد می کند که همه این ها پاسخ های روشن با ادبیات روز را می طلبد.[54]

از این جهت  طلاب باید به مسائل روز و نیازهای زمان و پاسخ به شبهات اعتقادی که از سوی مغرضان در فضاهای مجازی القاء می شود آشنا شوند.[55]بی شک اگر کار فرهنگی حسابی شود در وضع جامعه بسیار اثرگذار خواهد بود، زیرا کار فرهنگی قوی در حوزه فضای مجازی بسیار اثرگذار است.[56]

با این تفاسیر می توان دریافت مسائل فرهنگی آن هم در فضای مجازی  راه اصلاح دارد و بن بست نیست که بگوییم آب از سر گذشته و نمی شود کاری کرد، البته دولت متأسفانه برای مسائل فرهنگی شبکه های اجتماعی بومی بودجه های لازم را نمی گذارد در حالی که گاهی یک ریال یا یک دلار اینجا بگذارند جلوی هزاران  دلار جای دیگر را می گیرد.[57]

پهنای باند اینترنت برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی افزایش یابد

متأسفانه  مفاسد در فضای مجازی غوغا می کند، شبهات دینی، توهین به تمام مقدسات به بدترین شکل و انحرافات جنسی در این فضا وجود دارد، حال آنکه  درمان درد فضای مجازی راه اندازی شبکه ملی اطلاعات و تقویت پیام رسان های داخلی است، لذا پهنه وسیعی که به تلگرام و اینستاگرام می دهند را باید گرفت و در اختیار شبکه های ایرانی قرار داد، باید این امکانات در اختیار شرکت های داخلی قرار گیرد.^[58]

حال بر فرض این که تمام موبایل هاو فضای مجازی  را کامل  کنترل کنند و پلیس فتا فتح الفتوح کند باز هم مشکلات وجود دارد و تمام نمی شود، بلکه باید بتوانیم یک شبکه ملی قوی جوابگوی نیازهای مشروع افراد در اختیار جامعه قرار دهیم.^[59]

متأسفانه هنوز دولت برای این مسأله آنچنان که باید و شاید دل نمی سوزاند، و باید بیش از این تلاش کرد،البته دولت اگر متوجه شود که این مسأله چه تأثیری دارد آرام آرام به میدان می آید اما هنوز دلسوزی کاملی که انتظار می رود مشاهده نشده است، در صورتی که باید فضاها و شبکه های اجتماعی داخلی تقویت گردد تا خلأهایی را پر کند، باید کارها را با تدبیر پیش برد و به نتیجه رساند.^[60]

لذا توصیۀ اینجانب به مسئولانی که با مسائل رسانه ای در ارتباط هستند این است که  سعی کنند رسانه هایی را در اختیار مردم بگذارند که بدآموز نباشد؛ وزیر ارتباطات نباید به حرف هرکسی گوش کند و بگوید ما پهنای اینترنت را وسیع و به وسیله آن علم و دانش را گسترش دادیم، او باید با سازمان عالی مجازی ارتباط برقرار و بررسی کند که آیا گسترش بی حساب و کتاب رسانه ها به نفع کشور و جوانان است یا به ضرر آن ها.[61]

ضررت دسترسی آسان به پیام رسان های داخلی در سایۀ اجتناب از موازی کاری

شکی نیست که با کار منسجم، متمرکز و با برنامه در شبکه‌های اجتماعی بومی می توان موفق عمل کرد لذا  به جای این که تعداد شبکه‌ها بی دلیل افزایش پیدا کند باید امکانات و نیروها را مثلا در دو شبکه متمرکز کرد تا فعالیت‌ها تقویت شده و رقابت هم وجود داشته باشد[62].

از این رو  دسترسی به شبکه‌های اجتماعی داخلی باید آسان، ارزان و سریع باشد، و تنها این که بگوییم شبکه‌های اجتماعی ایرانی باید استفاده شود فایده ندارد، مردم باید عملا ببینند که حضور در این شبکه‌ها آسان، ارزان و سریع است.[63]

سخن آخر:( ضرورت فرهنگ‌سازی برای جذب کاربران به سوی پیام‌رسان‌های بومی)

در خاتمه باید گفت  ما مخالف گسترش علم و دانش و ابزارهای رسانه ای نیستیم اما باید توجه داشت که بخشی از این رسانه ها ابزاری خطرناک و ابزار گناه هستند؛ در واقع هیچ زمان به اندازه امروز گناه گسترش نداشته است چرا که امروز ابزارهای گناه وسعت یافته اند.[64]

از سوی دیگر  حل مشکلات شبکه‌های اجتماعی تنها بر عهده وزارت ارتباطات نیست بلکه همه وظیفه دارند، همه از جمله حوزه‌های علمیه و مراجع نیز باید کمک، تبلیغ و فرهنگ سازی کنند.[65] این که برخی دستگاه ها با وزارت ارتباطات همکاری نمی کنند برای این است که ضرورت آن را نمی دانند، باید فرهنگ سازی کرد تا ضرورت کار را متوجه شوند. [66]

البته کسانی که در عرصه های فضای مجازی  فعالیت مثبت دارند، قطعا ذخیره یوم المعاد خویش را تجمیع می کنند؛ متاسفانه شورای فضای مجازی چندان دلسوزانه در این عرصه کار نمی کند، امیدواریم که در این عرصه کار جدی تری انجام دهند.[67]

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir