پیوند

اهمیت صله رحم در اسلام از منظر آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدّ ظلّه العالی

صله رحم چیست؟ / فلسفۀ صله رحم/ سؤال از صله رحم در قیامت / صله رحم، سفارش پیامبر اکرم صلّی الله علیه وآله وسلّم / محرومیت از بوی بهشت؛ از آثار قطع رحم / پاداش آخرت / آسان‌کردن حساب قیامت / کمترین مصداق صله رحم / آبادی و طول عمر / افزایش رزق و روزی / صله رحم؛ پاک کننده گناهان / صله رحم؛ یکی از شفیعان قیامت

پیوند عضو کسی که مرگ مغزی شده

تعدادى از بيماران به دليل ضايعات مغزى غير قابل بازگشت، فعاليّتهاى قشر مغز خود را از دست داده، و در حالت اغماى كامل بوده، و به تحريكات داخلى و خارجى پاسخ نمىدهند، ضمناً فعاليّتهاى ساقه مغز خود را نيز از دست داده، فاقد تنفّس و پاسخ به تحريكات متفاوت نورى و فيزيكى مىباشند. در اينگونه موارد احتمال بازگشت فعّاليّتهاى مورد اشاره، مطلقاً وجود نداشته، و بيمار داراى ضربان خودكار قلب بوده، كه ادامه اين ضربان هم موقّتى و تنها به كمك دستگاه تنفس مصنوعى به مدّت چند ساعت و حدّ اكثر چند روز مقدور مىباشد. اين وضعيّت در اصطلاح پزشكى مرگ مغزى ناميده مىشود; از طرفى نجات جان عدّه ديگرى از بيماران منوط به استفاده از اعضاى مبتلايان به مرگ مغزى است. با عنايت به اينكه اين اشخاص فاقد تنفّس، شعور، احساس و حركت ارادى هستند، و هيچ گاه حيات خود را باز نمىيابند. لطفاً به سؤالات زير پاسخ دهيد: 1. در صورت احراز شرايط فوق، آيا مىتوان از اعضاى بدن آنها براى نجات جان بيماران ديگر استفاده كرد؟ 2. آيا صرف ضرورت نجات جان مسلمانان نيازمند به پيوند عضو، براى جواز قطع عضو كافى است، يا اذن قبلى و وصيّت صاحب عضو نيز لازم است؟ 3. آيا در صورت جواز قطع اعضا ديه، ثابت است، يا ساقط مىشود؟ 4. در صورت ثبوت ديه، پرداخت آن بر عهده كيست؟ پزشك يا بيمار؟ 5. موارد مصرف ديه مذكور كدام است؟

پیوند عضو مرگ مغزی با اجازه و رضایت قبلی او

آيا از فردى كه در حال مرگ مغزى است، ولى به وسيله دستگاه تنفس مصنوعى به حيات نباتى ادامه مىدهد، و از نظر پزشكى امكان برگشت وى به زندگى عادى وجود ندارد و مرده تلقّى مىشود، مىتوان در موارد زير عضوى را (مثل چشم يا كليه) براى پيوند خارج كرد؟ الف) در مورد مسلمانان به طور كلّى. ب) در مورد مسلمانان با وصيّت قبلى، و يا اجازه اطرافيان. ج) در مورد غير مسلمانان.

حکم اهدا عضو در کشور های غیر اسلامی

حکم اهدای اعضاء در کشورهای غربی مخصوصا انگلستان چیست؟ جایی که ما اختیار و کنترلی روی اینکه چه کسی عضو را دریافت می کند نداریم و به احتمال زیاد آن به غیر مسلمانان داده می شود؟

پيوند کليه

مسأله 2446ـ قطع عضوى از بدن يک انسان زنده و پيوند آن به انسان ديگر مانند آنچه در پيوند کليه معمول است که يک کليه از دو کليه يک انسان زنده را برداشته و به کسى که هر دو کليه اش فاسد شده است پيوند مى زنند در صورتى جايز است که با رضايت صاحب آن باشد و جان او به خطر نيفتد و احتياط آن است اگر پولى در برابر آن مى گيرد، در مقابل اجازه اقدام به گرفتن عضو از او بگيرد نه خود عضو.

اگر خود ميّت در حال حيات اجازه داده باشد

مسأله 2445ـ هرگاه خود ميّت در حال حيات اجازه داده باشد که اعضاى او را براى پيوند در اختيار ديگران بگذارند يا اولياء ميّت بعد از وفات او اجازه دهند، حکم ديه و ساير احکام تغيير نمى کند و احتياط آن است که ديه را در هر حال بپردازند.

حکم قطع و پیوند اعضا

مسأله 2444ـ پيوند قلب، يا کليه، يا اعضاى ديگر جايز است، خواه آن عضو از انسان زنده اى گرفته شده باشد يا از ميّت و خواه آن ميّت، ميّت مسلمان باشد يا غير مسلمان، ولى در صورتى مى توان آن عضو را از بدن «ميّت مسلمان» قطع کرد و به بدن ديگرى پيوند زد که حفظ جان آن مسلمان موقوف بر اين پيوند باشد، همچنين اگر حفظ عضو مهمّى مانند چشم موقوف بر اين کار باشد و در هر صورت احتياط آن است که قطع کننده عضو ميّت مسلمان، ديه قطع عضو را مطابق آنچه در کتابهاى فقهى مفصّل آمده است، بپردازد.

حکم محرمیت در صورت پیوند زدن تخمک یک زن به زن دیگر

اگر ازنظر طبّى این امکان فراهم گردد که همانند سایر اعضا بتوان تخمدان ‌یک زن را به زن دیگر پیوند نمود، در این صورت اگر زن دوّم (دریافت‌کننده پیوند) در اثر ازدواج صاحب فرزند شود، با توجّه به این‌که نطفه، حاصلِ لقاح سلول‌های زایاى مرد (اسپرم) با سلول‌های زایاى موجود در تخمدان (تخمک) زن اوّل است و طبیعتاً ازنظر وراثت و خصوصیّات فردى و ژنتیکى، پنجاه‌درصد متعلّق به زن اوّل است. حال ازنظر شرعى، مسئله محارم شوهر و زن اوّل و دوّم و محارم فرزند چگونه است؟ آیا رابطه محارم در مورد وابستگان به زن اوّل برقرار است، یا زن دوّم، یا هردو؟ لطفاً نظر شرعى خود را بیان فرمایید.

پیوند اعضاء مسلمان به کافر

در چه صورتی حتماً باید عضو به مسلمان پیوند زده شود و در چه صورتی پیوند به کافر مانعی ندارد؟

خریدوفروش اجساد کفار برای پیوند

اجسادى از كفّار موجود است كه برخى اعضاى آن را، جهت كارهاى تحقيقاتى يا پيوند و مانند آن، به مبالغ هنگفتى خريدارى می‌کنند. آيا خریدوفروش اين اعضا جايز است؟ آيا ميان اجسادى كه شناسايى نشده و اوليايى ندارند، با ديگر اجساد تفاوتى وجود دارد؟

خریدوفروش اعضاء برای پیوند

خریدوفروش اعضا براى پيوند چه حكمى دارد؟

برداشتن عضو میت برای پیوند با اذن ولی

اگر شخصى در طول زندگی‌اش نظر مخالف يا موافقى در مورد پيوند اعضايش نداشته باشد، آيا پس از مرگش می‌توان با اجازه ولی وى چنين كارى را انجام داد؟

پیوند اعضای میتی که خود راضی نبوده اما ولیّ اجازه داده

هرگاه شخصى نسبت به پيوند اعضاى خود به ديگران پس از مرگش ناراضى باشد، امّا پس از وفاتش ولی وى نسبت به اين كار رضايت دهد، در اين صورت پيوند چه حكمى دارد؟

پیوند اعضای میت غیرمسلمان به رزمنده مسلمان

درصورتی‌که حيات رزمنده مسلمانى متوقف بر پيوند اعضا باشد، لطفاً بفرماييد: الف) آيا می‌توان اعضاى ميّت غیرمسلمان را قطع و براى پيوند استفاده نمود؟ ب) برفرض جواز، آيا ديه لازم است؟ بر عهده بيمار است، يا قطع كننده؟ ج) آيا عضو پيوند شده براى نماز اشكالى ايجاد نمی‌کند؟