یک حمّام قدیمى بوده که سال ها مورد استفاده قرار نگرفته و تخریب شده است و اکنون به صورت زمین مى باشد، آیا می توان به این خاطر که در حریم مسجد جامع قرار گرفته، مقدارى از این زمین را جهت احداث سرویس بهداشتی براى مسجد و بقیّه را راه عبور برای مردم قرار داد؟
ساخت دستشویی در زمینی که وقف مسجد شده است چه حکمی دارد؟ اگر شخصی زمینی را واگذار مسجد نماید و سپس مرحوم شود و ما از قصد او باخبر نباشیم میتوان در آن دستشویی ایجاد نمود؟
مسجد کوچکى در نزدیکی مسجد جامع قرار دارد که قبلاً در تنگى وقت از آن استفاده مى شده است. اخیراً در اثر مرور زمان و عدم توجّه، به حالت مخروبه درآمده است. آیا جایز است مسجد مذکور نوسازى شود و به عنوان انبار مسجد جدید مورد استفاده قرار گیرد، یا باید به حالت مسجد برگردد؟
در صورتى که زیرزمین مسجدى را تبدیل به درمانگاه کنند، مراجعه بیمارانى که عذر شرعى دارند ( مانند زنانى که خون نفاس مى بینند ) یا بیماران غیر مسلمان به چنین درمانگاهى چه حکمى دارد؟
اگر دو مسجد کنار هم و چسبیده به هم بنا کنند یک مسجد تابستانى و یک مسجد زمستانى و مسجد زمستانى به علّت کوچک بودن در مواقع ضرورى از جمله ماه محرم جوابگوى مردم نباشد آیا مى توانند از مسجد تابستانى جزء مسجد زمستانى کرده و دیوار را عقب بکشند؟
چنانچه مسجدی کوچک بوده و برای برگزاری مجالس دینی و نماز جماعت مخصوصاً در ایام ماه رمضان مشکلاتی را داشته و نیاز به توسعه داشته باشد، آیا میتوان باغچه‌ای که در کنار آن است و داخل آن درخت میوه وجود دارد و وقف نامه‌ی خاصی را ندارد، به مسجد اضافه نمود و ملحق به مسجد کرد؟
در مورد بازسازی و تعمیر مسجد سه سؤال مطرح است:
الف: اگر مسجدی نیاز به توسعه یا تعمیر داشته باشد، میتوان خراب نمود و توسعه داد یا تعمیر نمود؟
ب: آیا اگر مسجد در حال ساخت باشند و بخواهند برای محکم‌کاری دوباره خراب نمایند و بسازند، جایز است؟
ج: آیا تبديل به أحسن کردن مساجد جايز است؟
اگریک فرد بهایی زمینی را برای ساخت مصلی ببخشد آیا می توان مصلی ساخت و نماز جمعه در این مکان صحیح می باشد؟ اگر خود اقدام به تهیه ی غذا برای کارگران نماید، آیا کارگرها می توانند از آن استفاده نمایند؟ اگر مجبور بودند چه حکمی دارد؟
مسجدی در کنار قبرستان وجود دارد که قبرستان متروکه نمی باشد، در مورد چنین مسجدی چند سؤال مطرح است :
الف : آیا می توان مسجد را توسعه داد و قسمتی از قبرستان را مسجد قرار داد؟
ب : اگر توسعه داده شد،آیا می توان به آن مسجد کمک نمود یا در آن کار انجام داد؟
ج : نماز خواندن در این قسمت از مسجد چه حکمی دارد؟
در میان مسجدی حوضى جهت وضو احداث گردیده است، اینک به علّت کثرت جمعیت و عدم مراعات بهداشت و مانند آن، می‌خواهند حوض مذکور را بردارند و در یک‌گوشه مسجد وضوخانه‌ای بسازند، آیا این کار جایز است؟
در مورد ساخت مسجد در زمین وقف شده دو سؤال مطرح است :
الف : آیا در زمینى که وقف عزادارى سیّدالشّهدا (علیه السلام) شده است مى توان مسجدى احداث کرد؟
ب : نظر حضرت امام خمینی (ره) در مورد مسجدی که در زمین موقوفه ساخته شود این است که احکام مسجد بر آن مترتب نمی شود ولی دیوار حکم مسجد دارد. نظر حضرتعالی چیست؟
خیّرى قطعه زمینى به نام مسجد اهداء نموده است؛ ولى نظر خویش را در مورد احداث ایوان، چایخانه، حیاط و آشپزخانه بیان نکرده است، آیا مى شود در موقوفه فوق موارد بالا را احداث نمود؟
در مورد زمین مسجد چند سؤال مطرح است :
الف : مسجدی در چند سال قبل ساخته شده است، که زمین آن را ارگان ها واگذار نموده اند، اما بعدا مالکان اصلی آن ادعا می کنند که زمین را به زور از آنها گرفته اند،اگر یکی از آنها راضی نباشد حکم نماز خواندن در آن مسجد چه حکمی دارد؟
ب : اگر زمینی را بدون رضایت صاحبش به مسجد ملحق نمایند،چه حکمی دارد؟
ج : اگر زمینى غصبى به مرور ایّام به صورت مسجد درآمده باشد، آیا مى توان بالاى آن، طبقات دیگرى ساخت؟ مثلا در طبقه اوّل ساختمان مسکونى، و در دوّم کتابخانه عمومى، و در طبقه سوّم درمانگاه ساخت؟
مسجدى هست که هيچ گونه وقف‌نامه يا سندى كه گوياى حدود مسجد باشد ندارد. در سال‌هاى اخير ايوان مسجد نيز ـ بدون اين كه صيغه خاصّى خوانده باشند ـ به فضاى مسجد ملحق گرديده است. حال با توجّه به اين كه يكى از هيأت‌هاى مذهبى شهرستان با تلاش برادران و جوانان ولايى آن خطّه، در مسجد مذكور برنامه‌هاى دينى و مذهبى برپا كرده، و مورد استقبال همشهريان قرارگرفته، مستدعى است حكم شرعى دو سؤال ذيل را تبيين فرماييد :
الف) آيا فضاى حياط مسجد، در حكم مسجد است؟
ب) با توجّه به اين كه علم به مسجد بودن ايوان سابق نداريم، و در اين باره ظهور عرفى نيز وجود ندارد، ايوان ملحق شده به مسجد چه حكمى دارد؟
