کدام مقدم است؟ پرداخت بدهى، زکات، خمس، کفّاره يا نذر؟

مسأله 1691ـ هرگاه کسى بدهکار خمس يا زکات است و قرض هم دارد و اموالى از باب کفّاره و نذر و مانند آن بر او نيز واجب شده، چنانچه نتواند همه آنها را بپردازد، اگر عين مالى که خمس يا زکات بر آن واجب شده از بين نرفته است بايد خمس و زکات را مقدم دارد و اگر از بين رفته، احتياط اين است که حقّ مردم را مقدّم دارد و اگر چنين کسى از دنيا برود و مال او براى همه اينها کافى نباشد به همين ترتيب عمل کنند.

نذر پدر و مادر براى شوهر دادن دختر به فرد خاص

مسأله 2297ـ هرگاه پدر يا مادرى نذر کند دختر خود را به سيّد شوهر دهد نذر آنها اعتبارى ندارد و هنگامى که دختر به حدّ بلوغ رسيد اختيار با خود اوست.

گوسفند نذرى

مسأله 2295ـ گوسفندى را که نذر کرده اند پشم آن و مقدارى که چاق مى شود جزء نذر است و اگر پيش از آن که گوسفند به مصرف نذر برسد بچّه اى بياورد، يا شير دهد، احتياط واجب آن است آن را هم به مصرف نذر برساند.

مصرف چيزى که نذر حرم امام شده

مسأله 2294ـ اگر چيزى براى حرم يکى از امامان يا امامزادگان نذر کند بايد آن را به مصارف حرم برساند، از قبيل تعميرات و فرش و روشنايى و خدّامى که مشغول خدمت هستند و مانند آن، ولى اگر چيزى براى خود امام(عليه السلام) يا امامزاده نذر کرده بى آن که نام حرم را ببرد، مى تواند علاوه بر امورى که ذکر شد صرف مجالس عزادارى و سوگوارى يا نشر آثار آن بزرگواران، يا کمک به زوّار آنها يا هر کار ديگرى که نسبتى با آنها دارد بکند.

غسل زيارت و نماز آن در نذر زيارت

مسأله 2293ـ کسى که نذر کرده زيارت برود ولى غسل زيارت و نماز آن را نذر نکرده، لازم نيست آنها را به جا آورد.

نذر زيارت امام معيّن

مسأله 2292ـ هرگاه نذر کند به زيارت يکى از امامان مثلاً به زيارت حضرت امام حسين(عليه السلام) مشرّف شود، اگر به زيارت امام ديگرى برود کافى نيست و هرگاه به واسطه عذرى نتواند آن امام را زيارت کند چيزى بر او نيست.

کسي که نذر کرده به فقير معيّني صدقه دهد

مسأله 2291ـ هرگاه نذر کند به فقير معيّنى صدقه دهد نمى تواند آن را به ديگرى دهد و اگر آن فقير بميرد بنابر احتياط به ورثه او بدهد.

اگر نذر کننده پيش از اداء نذر بميرد

مسأله 2290ـ هرگاه نذر کند مقدار معيّنى را صدقه دهد، چنانچه پيش از دادن صدقه بميرد بايد آن مقدار را از مال او صدقه بدهند.

تصادف روزى که نذر کرده روزه بگيرد با عيد فطر يا قربان

مسأله 2289ـ اگر نذر کند در هر هفته روز معيّنى (مثلاً روز جمعه) را روزه بگيرد، چنانچه يکى از جمعه ها مصادف با عيد فطر يا قربان شود، يا عذر ديگرى مانند حيض براى او پيش آيد، بايد روزه راترک کند.

کسى که نذر کرده عملى را مستمراً ترک کند

مسأله 2288ـ کسى که نذر کرده عملى را مستمرّاً ترک کند و زمانى براى آن معيّن ننموده، چنانچه از روى اختيار آن را به جا آورد براى دفعه اوّل بايد کفّاره بدهد و اگر نذر او چنان بوده که هر دفعه از آن عمل، مستقلاًّ تحت نذر قرار داشته احتياط واجب آن است که براى هر دفعه، کفّاره اى بدهد، امّا اگر چنين قصدى نداشته، يا شک کند قصدش چگونه بوده يک کفّاره بيشتر واجب نيست.

نذر تا وقت معيّن

مسأله 2287ـ اگر نذر کند تا وقت معيّنى عملى را ترک نمايد بعد از گذشتن آن وقت مى تواند آن کار را به جا آورد و اگر پيش از گذشتن وقت از روى فراموشى يا اجبار انجام دهد چيزى بر او نيست، ولى لازم است تا آخر وقت نذر، آن عمل را به جا نياورد و اگر بدون عذر آن را به جا آورد بايد مطابق آنچه در مسأله پيش گفته شد کفّاره بدهد.

کفاره نذر

مسأله 2286ـ اگر كسى از روى اختيار به نذر خود عمل نكند گناه كرده و بايد كفّاره بدهد و كفّاره نذر عبارت است از اطعام شصت فقير، يا دو ماه پى در پى روزه گرفتن (یعنی سی و یک روز آن را پشت سر هم بجا آورد)، يا يك بنده آزاد كردن؛ و در زمان ما که بنده آزاد کردن موضوع ندارد در میان دو چیز دیگر مخیّر است.

حکم سفر در روزي که نذر کرده روزه بگيرد

مسأله 2285ـ هرگاه نذر كند روز معيّنى را روزه بگيرد، احتياط واجب آن است كه آن روز سفر نكند تا بتواند روزه خود را به جا آورد و چنانچه در آن روز مسافرت كند احتیاط واجب آن است که روزه را در سفر بگیرد و بعداًآن راقضا کند و کفّاره هم بدهد.

نذر روزه بدون تعيين وقت و مقدار

مسأله 2284ـ هرگاه نذر کند روزه بگيرد ولى وقت و مقدار آن را معيّن نکند، چنانچه يک روز روزه بگيرد کافى است، همچنين اگر نذر کند نماز بخواند و مقدار و خصوصيّات آن را معيّن نکند يک نماز دو رکعتى کفايت مى کند، نذر ساير کارهاى خير نيز همين گونه است.

حکم نذر کار مباح

مسأله 2283ـ کار مباحى که انجام و ترک آن از هر جهت مساوى است نذر انجام آن صحيح نيست، ولى اگر انجام يا ترک آن از جهتى بهتر باشد و به همان منظور نذر کند صحيح است، مثلاً نذر کند غذايى بخورد که براى عبادت قوّت گيرد يا غذايى که مايه سستى بدن او براى انجام عبادت مى شود ترک نمايد.

جزئيات و خصوصيات نذر لازم نيست شرعاً مطلوب باشد

مسأله 2282ـ لازم نيست جزئيّات و خصوصيّات عملى که نذر کرده مطلوب باشد، همين اندازه که اصل آن شرعاً مطلوب باشد کافى است، مثلاً اگر نذر کند شب اوّل هر ماه نماز شب بخواند صحيح است و بايد به آن عمل کند، يا اگر نذر کند در محلّ خاصّى فقرا را اطعام نمايد بايد مطابق آن عمل نمايد.

شرعاً مطلوب باشد

مسأله 2281ـ کارى را که انسان نذر مى کند بايد شرعاً مطلوب باشد، بنابراين نذر کار حرام، يا مکروه، يا ترک واجب و مستحب، صحيح نيست.

انجام نذر ممکن باشد

مسأله 2280ـ نذر در مورد کارهايى صحيح است که انجام آن ممکن باشد.

مواردي که نذر فرزند منوط به اجازه پدر است

مسأله 2279ـ نذر فرزند احتياجى به اجازه پدر ندارد، مگر اين که کار او مايه آزار پدر باشد که دراين صورت نذر او صحيح نيست.

شکستن نذر توسط شوهر در حالي که با اجازه او بوده

مسأله 2278ـ اگر زن در جايى که احتياج به اجازه شوهر دارد با اجازه او نذر کند، شوهرش بنابراحتياط واجب نمى تواند نذر او را به هم بزند يا او را از عمل کردن به نذر جلوگيرى نمايد.

نذر زن با اجازه شوهر

مسأله 2277ـ نذر زن اگر مزاحم حقوق شوهر باشد بى اجازه او باطل است و اگر مزاحم نباشد احتياط مستحب آن است که با اجازه او باشد.

نذر سفيه در امور مالي

مسأله 2276ـ آدم سفيهى که مال خود را در کارهاى بيهوده مصرف مى کند، همچنين کسى که حاکم شرع او را به خاطر ورشکست شدن از تصرّف در اموالش جلوگيرى کرده، نذرهاى مربوط به اموالشان صحيح نيست.

شرايط انسان در حال نذر

مسأله 2275ـ نذر در صورتى صحيح است که از انسان بالغ و عاقل انجام شود و از روى اختيار و قصد باشد، بنابراين نذر از روى اجبار، يا به واسطه عصبانى شدن و از دست دادن اختيار، صحيح نيست.

معنى نذر

مسأله 2272ـ «نذر» آن است که کار خيرى را براى خدا بر عهده خود قراردهد، يا ترک کارى که نکردن آن بهتر است.

صيغه، شرط صحت نذر است

مسأله 2274ـ نذر در صورتى صحيح است که براى آن صيغه خوانده شود، خواه به عربى باشد يا زبانهاى ديگر، بنابراين اگر بگويد چنانچه فلان حاجت من روا شود براى خدا بر من است که فلان مقدار مال را به فقير بدهم، نذر او صحيح است، بلکه اگر بگويد نذر مى کنم براى خدا اگر فلان حاجت من رواشود فلان کار خير را انجام دهم، کافى است.

اقسام نذر

مسأله 2273ـ نذر دو قسم است: نذرى که به صورت «مشروط» انجام مى شود، مثلاً مى گويد: چنانچه مريض من خوب شود انجام فلان کار براى خدا بر عهده من است (اين را «نذر شکر» گويند) يا اگر مرتکب فلان کار بد شوم فلان کار خير را براى خدا انجام خواهم داد (و آن را «نذر زجر» گويند)، دوم نذر مطلق است و آن اين که بدون هيچ قيد و شرطى بگويد: «من براى خدا نذر مى کنم که نماز شب بخوانم» و همه اينها صحيح است.

غسلهاي واجب هفت غسل است

مسأله 359ـ غسلهاى واجب هفت غسل است: 1ـ غسل جنابت 2ـ غسل استحاضه 3ـ غسل حيض 4ـ غسل نفاس 5ـ غسل مسّ ميّت 6ـ غسل ميّت 7ـ غسل مستحبّى که بواسطه نذر و قسم و مانند آن واجب شده است.

اجازه زوج جهت نذر و قسم در ازدواج موقت

زن‌وشوهری که به‌طور موقت ازدواج‌کرده‌اند آیا برای نذر کردن یا قسم خوردن احتیاج به اجازه شوهردارند؟

شک در وقف یا نذر بودن ملک

ملکی معلوم نیست که آیا وقف شده یا نذر، آیا حکم نذر پیدا میکند یا وقف ؟

 قرار دادن پرداخت کفاره روزه یا قسم یا نذر به عنوان مهریه

آیا یک خانم میتواند مهریه خود را پرداخت کفاره هایی(اعم از روزه ،قسم یا نذر )که به عهده اش میباشد قرار دهد؟