شرح دعای روز نوزدهم ماه مبارک رمضان از منظر معظم له

شرح دعای روز نوزدهم ماه مبارک رمضان از منظر معظم له


دعای روز نوزدهم ماه مبارک رمضان/ضرورت شناخت ماه خدا/زیبایی شناسی کلام امام صادق علیه السلام دربارۀ روزه/گر گدا كاهل بود تقصير صاحبخانه چيست؟/خداوند؛ منشأ خیر و نیکی/حسنه چیست؟/شرط قبولی اعمال/گونه شناسی هدایت الهی‌

دعای روز نوزدهم ماه مبارک رمضان

«اللهُمَّ وَفِّرْ فيهِ حَظّى مِنْ بَرَكاتِهِ، وَسَهِّلْ سَبيلى الى خَيْراتِهِ، وَلاتَحْرِمْنى قَبُولَ حَسَناتِهِ، يا هادِياً الَى الْحَقِّ الْمُبينِ ؛ خدايا در اين روز بهره ام را از بركاتش فراوان گردان، و راهم را به نيكى هايش آسان كن، و از پذيرش فضايل آن محرومم مكن، اى هدايت كننده به سوى حقيقت آشكار ».[1]

تشریح کلام امام صادق علیه السلام دربارۀ اهمیت روزۀ ماه مبارک رمضان و تبیین الزامات بهره گیری از آثار و برکات آن ماه عظیم، مفهوم شناسی «حسنه» و نسبت آن با مفهوم ایمان از جمله مهمترین فرازهای روز نوزدهم ماه مبارک رمضان به شمار می آید.

ضرورت شناخت ماه خدا

خوشبخت و سعادتمند كسانى هستند كه ارزش والاى اين ماه را بشناسند و از بركاتِ بى پايان آن بهره گيرند و مشكلات معنوى و مادّى خود را به بركت روزه ها و عبادات در اين ماه حل كنند.[2]

زیبایی شناسی کلام امام صادق علیه السلام دربارۀ روزه

امام صادق عليه السلام در روایتی مى فرمايند:«نَوْمُ الصَّائِمِ عِبادَةٌ وَصَمْتُهُ تَسْبيحٌ وَعَمَلُهُ مُتَقَبَّلٌ وَدُعاؤُهُ مُسْتَجابٌ ؛ خواب روزه دار عبادت، و سكوتش تسبيح و عملش پذيرفته و دعايش مستجاب است».[3]،[4]

تأمل در کلام نورانی آن حضرت نشان می دهد وقتى خواب روزه دار عبادت باشد بيدارى او به طريق اولى عبادت خواهد بود.[5]هم چنین اگر سكوت فرد روزه دار تسبيح است؛ ذكر و تسبیح فرد روزه دار به طريق اولى فضيلت است.[6]

خداوند كه ميزبان ما در اين ماه است چون رحمتش عام و بى‏پايان است هميشه آماده پذيرايى مى‏باشد و عمل ناچیز مان را می پذیرد[7]؛ اجابت دعا نیز از آن جهت است که شخص روزه دار حضور قلب بيشترى دارد و هر چه توجّه انسان به خداوند بيشتر باشد ضريب اجابت دعايش هم بالاست.[8]

گر گدا كاهل بود تقصير صاحبخانه چيست؟

براى بهره گيرى بيشتر از بركات مادّى و معنوى ماه مبارك رمضان ، نبايد تنها به روزه گرفتن اكتفا كرد،[9]بلکه بايد از گناهان اجتناب نمود و با خودسازى و مراقبت و دورى از آلودگى ها، جان خويش را در معرض وزش نفحات رحمانى و عنايات ويژه سبحانى قرار داد.[10]

باید دانست براى رسيدن به رشد و تعالی و كمال مطلوب، همه اسباب و وسائل در این ماه مبارک آماده است.[11] لیکن متأسفانه بسيارند كسانى كه به ظاهر در مسير اطاعتند ؛ ولى بر اثر سستى و كاهلى، نتيجه مطلوبى از روزه داری عايدشان نمى شود.[12]

خداوند؛ منشأ خیر و نیکی

ريشه تمام خيرات و بركات ، ذات پاك حق تعالى است،[13]چرا که انواع نعمت هاى الهى، که در زمين و آسمان، در خلقت بشر، و در دنيا و آخرت آمده است، همه[14] از وجود پر بركت پروردگار افاضه مى شود.[15]

لیکن برخی غافلان به غير خدا توجه می کنند و براى حل مشكلات و دفع زيان و ضرر و جلب منفعت به معبودهاى ساختگى پناه مى برند، حال آنکه تا جز به خدا دل نبندیم و جز او را مبدء خير و بركت و نجات، در اين عالم نشناسیم، نمی توانیم در طريق مسير معرفة اللّه گام نهیم و به مقصدنهایی نایل آئیم.[16]

حسنه چیست؟

«حسنه»مفهوم وسيعى دارد كه همه اعمال نيك را در بر مى گيرد، از جمله ايمان به خدا و پيامبر اسلام و ولايت ائمه (ع) كه در رأس هر كار نيك قرار دارد و مانع از آن نيست كه اعمال صالح ديگر نيز در مفهوم این واژه جمع باشد.[17]

شرط قبولی اعمال

شرط قبولى اعمال «ايمان» است،كه نشانه آن اطاعت از فرمان خدا و رسول اوست؛ زیرا شرك موجب حبط اعمال است.[18]

از سوی دیگر وقتى انسان ولايت خداوند و رسولش را پذيرفت، ديگر خودسرانه و با هوى و هوس كار نمى كند، بلكه سعى مى كند در خط ولايت حركت كند؛ زيرا اعمال نيك داراى شرايط، موانع، مقدّمات و مقارناتى است كه اگر طبق نظر امامان معصوم عليهم السلام انجام نشود عمل نيك منظور نخواهد شد.[19]

سخن آخر:( گونه‌شناسی هدایت الهی)

 واژه هادی در فراز پایانی دعا، به عنوان يكى از صفات افعال الهى؛ اشاره به مسأله راهبرى هدایت الهی در تمام شئون حيات مادى و معنوى، ظاهرى و باطنى، تكوينى و تشريعى است.[20]

 

 پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir

 

[1] كليات مفاتيح نوين ؛ ص815.

[2] همان ؛ ص696.

[3] بحارالانوار، ج 96، ص 253؛ الفقيه، ج 2، ص 64؛ روضة المتّقين، ج 3، ص 230.

[4] گفتار معصومين(ع) ؛ ج 2 ؛ ص122.

[5] همان؛ص123.

[6] همان.

[7] گفتار معصومين(ع) ؛ ج‏2 ؛ ص122

[8] همان.

[9] كليات مفاتيح نوين ؛ ص696.

[10] همان ؛ ص696.

[11] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 7 ؛ ص631.

[12] همان ؛ ج 10 ؛ ص320.

[13] تفسير نمونه، ج 23، ص: 187.

[14] همان ؛ ص186.

[15] همان؛ ص 187.

[16] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج3 ؛ ص129.

[17] تفسير نمونه، ج 15، ص: 573.

[18] برگزيده تفسير نمونه ؛ ج 4 ؛ ص242.

[19] مثالهاى زيباى قرآن ؛ ج 1 ؛ ص319.

[20] پيام قرآن، ج 4، ص: 410.

captcha